KISA HİKÂYENİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE BAŞLICA ÖZELLİKLERİ

Özet

Kısa hikâye yeni bir yazın türü değildir. İnsanoğlunun anlatma ihtiyacı hissettiği günlere kadar götürülebilecek uzun bir geçmişe sahiptir. Sözlü gelenek içerisinde oluşan halk masalları, fabllar, anekdotlar, fıkralar ve bunun gibi daha nice ürünler, kısa hikâyenin doğmasına hizmet etmiştir. Bu anlatılar bugünkü anlamıyla kısa hikâye oluşturmaz ancak kısa kikayenin geçmişi hakkında önemli bilgiler elde etmemize yardımcı olur. Batı edebiyatında ilk olarak XIV. yüzyılda, Boccacio tarafından kısa hikâye denemeleri ortaya konmuş; XIX. yüzyılda ise kısa hikâye, edebiyatın bir türü olarak kabul edilmiştir. Bu dönemden sonra kısa hikâye “modern kısa hikâye” olarak adlandırılmıştır. Geçmişten kısa olarak gelen, sonrasında modern kısa hikâyeye evrilen bu anlatı türü, bugün daha da kısalarak “çok kısa hikâye”ye dönüşmüştür. Günümüzde kısa hikâyelerin başlıca özellikleri anlatılmak isteneni en kısa ama en yoğun biçimde vermek, şiirsel bir üsluba sahip olmak, imgeye dayalı bir anlatımı benimsemek ve okuyucuyu hikâyeyi anlamlandırma sürecine dâhil etmektir.
Kısa hikâyenin Batı edebiyatındaki gelişimini ve türün özelliklerini ortaya koymak amacıyla yürütülen bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kısa hikâyenin doğuşu incelenmiştir. Bu inceleme esnasında kısa hikâyenin gelişimine yardımcı olan türlere ve önemli tarih aralıklarına yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise kısa hikâye ile roman türü arasındaki ilişki incelenmiş; kısa hikâyenin başlıca özellikleri ele alınmıştır.