BİLGİ EDİNME VE DİLEKÇE HAKKI KAPSAMINDA KAMU YÖNETİMİNDE ALTERNATİF HESAP VEREBİLİRLİK YÖNTEMLERİ: İNOVATİF E-DEVLET UYGULAMASI OLARAK CİMER MEKANİZMASI

Özet

Yirminci yüzyılın son çeyreğinde yoğun bir şekilde hissedilen kamu yönetim anlayışındaki paradigmatik değişimler, bir taraftan birey-devlet-toplum ilişkisine yeni bir boyut kazandırırken diğer taraftan da yeni yüzyılın gerekliliklerine uygun vatandaş odaklı, şeffaf, hesap verebilir, hızlı ve nitelikli hizmet sunabilen örgütsel yapı ve iletişim ağlarını zorunlu kılmıştır. Geleneksel kamu yönetim anlayışının aksine vatandaşlara yönelik oldukça önemli fırsatlar sunan bu süreç, devlet-vatandaş arasında var olan tek yönlü ilişki ve iletişim ağını karşılıklı etkileşime dönüştürme potansiyeli taşımaktadır. Ancak kamu hizmetlerinin gittikçe daha teknolojik bir altyapı ve hibrit kamu kurumları tarafından sunulmaya başlanmasıyla birlikte, vatandaşların hesap sorabileceği aktörlerinde zaman zaman muğlaklaştığı görülmektedir. Bununla birlikte geçmişten günümüze başta politika belirleyiciler olmak üzere belirlenen politikaları uygulayanidare aygıtının da sorumluluğu çeşitli mekanizmalar çerçevesinde sorgulanmaktadır. Özellikle yeni kamu yönetim yaklaşımının çıktılarından olan e-devlet uygulamaları da devletin hesap verebilirliğini artırmaya yönelik vatandaş katılımını önceleyen, basit ve hızlı sonuç üreten bir platform olarak öne çıkmaktadır. Nihayetinde vatandaşların beklenti ve tercihlerini politika çıktılarıyla eşleştirme gayreti içerisinde olan politika aktörleri, artan yönetişim çıkmazları sebebiyle oluşan memnuniyetsizlikleri çözme adına vatandaşların başvuru hakkını daha talep edilebilir seviyeye taşıma arzusundadır. Öyleki geçmişten günümüze yargısal denetimin dışında oluşturulan başvuru mekanizmaları zamanla yöntem ve içerikolarak değişse de, vatandaşların devlete başvurma hakkı güncellenerek muhafaza edilebilinmiştir. Günümüzde özellikle bilgi edinme ve dilekçe hakkı kapsamında realize edilen başvuru hakkı, vatandaşların yönetime katılmasını ve yönetimin denetlenmesini demokrasinin bir gereği olarak görmektedir. Dolayısyla bu çalışmada bilgi edinme ve dilekçe hakkı kapsamında birey-toplum-devlet arasındaki iletişimi güçlendirmeyi amaçlayan CİMER uygulaması ele alınmaktadır. Çalışmanın sonucunda CİMER üzerinden vatandaşların başvuru hakkını etkili ve artan oranda kullanma isteği olduğunu ancak yeni gelişmeler ve ihtiyaçlar çerçevesinde sistemin yeniden revize edilmesi gerekliliği sonucuna varılmıştır.