AHBAP- ÇAVUŞ KAPİTALİZMİ VE TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Özet

Ahbap çavuş kapitalizmi, iş insanları ve kamuda yetki sahibi kişilerin çıkar birliğine girerek ülke piyasasında oluşturdukları sistematik kayırma ve yozlaşma düzenidir. Bu düzen çift yönlü menfaat ilişkisine dayanmaktadır. İş insanları rant alırken, siyasiler maddi ve politik destek elde ederler. Hükümet yetkilileri imtiyaz vereceği iş insanlarını seçebildiği gibi aksi de mümkün olabilmektedir. Yani iş insanları kendi lehlerine çalışacak düzeni, siyaseti finanse ederek kurabilirler. Bu sistemin tercih edildiği ekonomilerde yolsuzluk, vergi kaçakçılığı, rüşvet, yozlaşma ve kayırmacılık gittikçe yaygın bir hal alarak sistematikleşir. Bunun doğal sonucunda ülke, demokrasiye ve meritokrasiye göre değil plütokrasiye ya da kleptokrasiye göre yönetilmeye başlar. Bu tarz uygulamaların önüne geçmek için öncelikle denetlenebilir, şeffaf, etik ve ahlaki değerleri içinde barındıran ve herkese eşit uygulanan bir anayasal düzen tesis edilerek hukukun üstünlüğü korunmalıdır.
Türkiye’de ahbap çavuş kapitalizmi olmakla beraber bunun düzeyi tartışma konusudur. Ancak ulusal (Uluslararası Şeffaflık Derneği) ve uluslararası kuruluşların (FATF, Oxfam, Transparency International vb.) verileri göz önünde bulundurulduğunda demokrasi, hukuk, şeffaflık, kurumların bağımsızlığı, özgürlükler ve adalet noktasında atması gereken birçok adımın olduğu görülmektedir