Aydınlanma Aklı ve Çağı
Özet Görüntüleme: 443 / PDF İndirme: 101
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8405001Anahtar Kelimeler:
Aydınlanma, Tanrı, Locke, Akıl, Kant, Voltaire, RousseauÖzet
Aydınlanma kavramı üzerine yapılan düşünsel ve sanatsal her türden eylem, dikkat çekici şekilde kavramın ortaya çıktığı çağa gönderme yapar. Bu çerçevede aydınlanma üzerine bir konuşmanın aydınlanma çağı üzerine bir konuşma olduğunu söylemek mümkündür. Aydınlanmayı her zaman tarihsel bir bağlam içinde düşünmenin nedenlerinden birisi, bu düşüncenin yarattığı sosyal hareketliliğin gözle görülür öneminde aranabilir. Hem düşünüş biçimine yön veren bilimsel metodolojisi hem de düşüncenin topluma aktarılmasında kullandığı sanatsal formlarla aydınlanma, diğer düşünsel hareketlere oranlar insanlar üzerinde daha etkili olmuştur.
İki bölümden oluşan çalışma, ilk olarak aydınlanma düşüncesine felsefi geri plan oluşturacak düşünceleri incelemekle başlar. Bu amaçla söz konusu bölümde Locke, Berkeley, Hume ve Kant gibi filozofların düşünceleri incelenir. İkinci bölümde ise adı geçen filozofların felsefelerinden aldıkları esinle aydınlanma kültürünü düşünsel ve sanatsal eserlerle geliştirecek düşünürler incelenir. Voltaire, D’Alembert, Montesquieu, Jean-Jacques Rousseau bu düşünürlerden bazılarıdır. Söz konusu düşünürlerin Tanrı, etik, politik, toplum kavramları üzerine yaptıkları aklı esas alan değerlendirmeler bu bölümde incelenir.
İndirmeler
Referanslar
Berkeley, G. (1996). İnsan bilgisinin ilkeleri üzerine bir deneme. Halil Turan (Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları.
Cevizci, A. (2008). Aydınlanma felsefesi. Asa Kitapevi.
Copleston, A. F. (1998). Felsefe tarihi Berkeley&Hume. 5 Cilt. Aziz Yardımlı (Çev.). İdea Yayınevi.
Copleston, A. F. (2004). Aydınlanma. Aziz Yardımlı (Çev.). İdea Yayınevi.
Çetin, İ. (1995). John Locke’da Tanrı anlayışı. Vadi Yayınları.
d’Holbach B. (2001). The system of nature or laws of the moral and physical world, Volume I, H. D. Robinson (Trs.). Batoche Books Kitchener https://historyofeconomicthought.mcmaster.ca /holbach/volume1.pdf
D’Alembert, J. R. (2000). Felsefenin öğeleri. Hüseyin Köse (Çev.). Öteki Yayınevi.
Damrosch, L. (2011). Jean-Jacques Rousseau. Özge Özköprülü (Çev.). İşbankası Yayıncılık.
Deleuze, G. (2000). Kant üzerine dört ders. Ulus Baker (Çev.). Öteki Yayınevi.
Diderot, D. (1974). Filozofça düşünceler, yasayı çiğnemenin tehlikeleri üstüne. İsa Öztürk-Vedat Günyol (Çev.). Çan Yayınları.
Diderot, D. (1993). Felsefe konuşmaları. Adnan Çemgil (Çev.). Sosyal Yayınları.
Diderot, D. & D’Alembert, J. R. (2005). Ansiklopedi ya da bilimler, sanatlar ve zanaatlar açıklamalı sözlüğü. Selahattin Hilav (Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
Erdem, H. (1999). Bazı felsefe meseleleri. Hü-Er Yayınları.
Gökberk, M. (1999). Felsefe tarihi. Remzi Kitapevi.
Hume, D. (1999). An Enquiry concerning human understanding. Oxford University Press.
İşler, E. (1999). Voltaire ve Rousseau etrafında aydınlanma çağı Fransız yazını’na bir bakış, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (5/5), 48-53.
Kant, I. (1984). Seçilmiş yazılar, aydınlanma nedir (?) sorusuna yanıt. Nejat Bozkurt (Çev.). Remzi Kitapevi.
Kant, I. (2002). Gelecekte bilim olarak ortaya çıkabilecek her metafiziğe prolegomena. İoanna Kuçuradi-Yusuf Örnek (Çev.). Türkiye Felsefe Kurumu.
Kant, I. (2007). Critique of pure reason. Paul Guyer & Allen W. Wood (Trs.). Cambridge University Press.
La Mettrie, O. J. (1980). İnsan bir makine. Ehra Bayramoğlu (Çev.). Havass Yayınları.
Locke, J. (2004). İnsan anlığı üzerine bir deneme. Vehbi Hacıkadiroğlu (Çev.). Kabalcı Yayınevi.
Montesquieu. (2016). Kanunların ruhu üzerine. Doruk Can Koçak (Çev.). Doruk Yayınları.
Rousseau, J. J. (1998). İnsanlar arası eşitsizliğin kaynağı. Rasih Nuri İleri (Çev.). Say Yayınları.
Rousseau, J. J. (1999). Toplum sözleşmesi. Alpagut Erenuluğ (Çev.). Öteki Yayınları.
Rousseau, J. J. (2007). Bilimler ve sanatlar üstüne söylev. Sabahattin Eyüpoğlu (Çev.). İş bankası Yayınları.
Störig, J. H. (2011). Vedalardan tractatus’a dünya felsefe tarihi. Nilüfer Epçeli (Çev.). Say Yayınları.
Tuğcu, T. (2000). Batı felsefesi tarihi. Alesta Yayınları.
Voltaire (1943). Felsefe sözlüğü. I Cilt, Lütfi Ay (Çev.). Maarif Matbaası.
Voltaire (1946). Felsefe sözlüğü. IV Cilt. Lütfi Ay (Çev.). Milli Eğitim Basımevi.
Zariç, S. (2017). Tarihsel kökeninden ülkelere göre türlerine aydınlanma felsefesi çağı ve türkiye cumhuriyeti, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (28), 33-54.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.