Belirsizliğe Tahammülsüzlüğün Mutluluk Düzeyine Etkisi Ve Psikolojik İyi Oluşun Aracı Rolü
Özet Görüntüleme: 518 / PDF İndirme: 213
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8404794Anahtar Kelimeler:
Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Mutluluk, Psikolojik İyi OluşÖzet
Bireyin potansiyelini gerçekleştirmesi, karşılaştığı güçlükleri yönetme yeteneğini ifade eden psikolojik iyi oluş son zamanlarda araştırmalarda adından sıkça söz ettirmektedir. Yaşamda bir amacın bulunması, bireyin kendi sorumluluklarının bilincinde hareket etmesi, yaşama anlam vermesi gibi hususlara vurgu yapan psikolojik iyi oluş, kişilik özellikleri ile ilgili olmaktadır. Belirsizlik, hayatın bir gerçeği olarak karşımıza çıkmakta ve bireylerin mutluluk ve psikolojik iyi oluş arayışlarını etkilemektedir. Bu çalışmada, belirsizliğe tahammülsüzlük ile mutluluk ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişki incelenmiştir. Psikolojik iyi oluş ise bireyin kendini gerçekleştirme ve çevreye uyum sağlama yeteneğini ifade etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencilerinin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri ile mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu ilişkide psikolojik iyi oluşun aracılık rolünü test etmektir. Bu çalışma, evren olarak Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde öğrenim gören 295 öğrenciyi kapsamaktadır. Verilerin toplanması için kullanılan yöntem anket tekniğidir. Anket dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm, katılımcıların demografik değişkenleriyle ilgili soruları içermekte, İkinci bölümde ise, belirsizliğe tahammülsüzlük ölçeği üçüncü bölümde, bireylerin mutluluk düzeylerini belirlemek amacıyla geliştirilen Oxford mutluluk ölçeği, dördüncü bölüm de ise, yer alan psikolojik iyi oluş ölçeği yer almaktadır. Verilerin doğruluğunu test etmek için oluşturulan ölçüm modeli, 26 maddeden ve 4 alt boyuttan oluşan yapının birincil düzey Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, belirsizliğe tahammülsüzlük mutluluk düzeyi etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir. Bunun yanı sıra, belirsizliğe tahammülsüzlükten psikolojik iyi oluşa giden etki ve psikolojik iyi oluştan da mutluluk düzeyine giden etki de istatistiksel olarak anlamlı oldu tespit edilmiştir. Ayrıca belirsizliğe tahammülsüzlük hem psikolojik iyi oluş üzerinden hem de doğrudan mutluluk düzeyini etkilemektedir. Bu durumda psikolojik iyi oluşun kısmi bir aracı olduğunu söyleyebiliriz.
İndirmeler
Referanslar
Acaray, A. (2019). Örgüt Temelli Özsaygının İş Performansına Etkisinde Psikolojik İyi Oluş ve Çalışmaya Tutkunluğun Aracılık Rolü, Business and Economics Research Journal, 10, (3), 735-748.
Akçakanat, T., Uzunbacak, H.H., Köse, S. (2018). Akademisyenlerin Psikolojik Sağlamlık ve Mutluluklarının Belirleyicileri Olarak Sosyal ve Örgütsel Destek, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10 (3) , 173-193.
Aksoy,A. B., Güngör Aytar, A., Kaytez, N. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Mutluluk ve Alçakgönüllülük Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25, (3), 1119-1132.
Altuntaş, S. ve Genç, H. (2020). Mutluluğun Yordayıcısı Olarak Psikolojik Sağlamlık: Öğretmen Örnekleminin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (4 ), 936-948.
Arıcı, H.Y. (2020). Mutluluk Tarihi, Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 9, 217-243.
Ariza-Montes, A., Hernández-Perlines, F., Hand, H.,Lawe, R. (2019). Human dimension of the hospitality industry: Working conditions and psychological well-being among European servers, Journal of Hospitality and Tourism Management, 41, 138-147.
Atak, H., Syed, M., Çok, F., Tonga, Z. (2016). Yeni Bir Nöropsikolojik Kavram Olarak Tamamlanma İhtiyacı, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8 (3) ,290-302.
Aziz, R., Mustaffa, S., Samah, N. A., Yusof, R. (2014). Personality and happiness among academicians in Malaysia, Procedia - Social and Behavioral Sciences 116, 4209 – 4212.
Barnett, M. D., Moorea, J.M., Archuleta, W.P. (2019). A loneliness model of hypochondriasis among older adults: The mediating role of intolerance of uncertainty and anxious symptoms, Archives of Gerontology and Geriatrics, 83, 86-90.
Başar, S. ve Sarı, İ.(2018). Düzenli Egzersizin Deperesyon, Mutluluk Ve Psikolojik İyi Oluş Üzerine Etkisi, İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5, 25-34.
Bottesi, G., Ghisi, M., Caggiu, I., Lauriola, M. (2021). How is intolerance of uncertainty related to negative affect in individuals with substance use disorders? The role of the inability to control behaviors when experiencing emotional distress, Addictive Behaviors, 115, 106785, 1-8.
Bozgeyikli, H.ve Çalışkan, M. (2020). Ortaöğretim Öğrencilerinin Psikolojik İyi oluşlarının Yordayıcısı Olarak İyimserlik-Kötümserlik Düzeyi ve Dini Yönelimler, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (28) ,909-928.
Budner, S. (1962). Tolerance for ambiguity scale. Journal of Personality, 30(1), 29-50.
Buhr, K. ve Dugas, M.J. (2002). The intolerance of uncertainty scale: psychometric properties of the English version, Behaviour Research and Therapy, 40, 931–945.
Buhr, K. ve Dugas, M.J. (2006). Investigating the construct validity of intolerance of uncertainty and its unique relationship with worry, Anxiety Disorders, 20, 222–236.
Buhr, K. ve Dugas, M.J. (2009). The role of fear of anxiety and intolerance of uncertainty in worry: An experimental manipulation, Behaviour Research and Therapy 47, 215–223.
Bulut, S ve Dilmaç, B. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Sahip Olduğu Değerler Psikolojik İyi Oluş Ve Mutluluk Düzeyleri Arasındaki Yordayıcı İlişkiler, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 349-374.
Chai, J. (2021). A model of ambition, aspiration and happiness, European Journal of Operational Research, 288, 692-702.
Crous, G., (2017). Child psychological well-being and its associations with material deprivation and type of home, Children and Youth Services Review, 80, 88-95.
Çiçek, B. ve Almalı, V. (2020). COVID-19 Pandemisi Sürecinde Kaygı Öz-yeterlilik ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişki: Özel Sektör ve Kamu Çalışanları Karşılaştırması, Turkish Studies, 15 (4) 241-260.
Demirci, İ. ve Şar, A.H. (2017). Kendini Bilme ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6 (5) , 2710-2728.
Denizli, A.A. ve Dündar, G.İ. (2020). Kariyer Tatmininin Mutluluk Düzeyi Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, İş’te Davranış Dergisi, 2 (1) ,17-25.
Dhingra, V. ve Dhingra, M. (2021). Who doesn’t want to be happy? Measuring the impact of factors influencing work—life balance on subjective happiness of doctors, Ethics, Medicine and Public Health 16, 100630.
Doğan, T., & Çötok, N. A. (2011). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk psikolojik danışma ve rehberlik dergisi, 4(36), 165-172.
Doğan, T. ve Sapmaz, F. (2012). Oxford Mutluluk Ölçeği Türkçe Formunun Psikometrik Özelliklerinin Üniversite Öğrencilerinde İncelenmesi, Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 297-304.
Ersanlı, K. Ve Uysal, E. (2015). Belirsizliğe Karşı Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (54), 46-53.
Ertürk, A., Keskinkılıç Kara, S.B., Zafer Güneş, D. (2016). Duygusal emek ve psikolojik iyi oluş: bir yordayıcı olarak yönetsel destek algısı, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (4) ,1723-1744.
Fard, R.F., Kalantarkousheh,m., Faramarzi, M. (2018). Effect of mindfulness-based cognitive infertility stress therapy on psychological well-being of women with infertility, Middle East Fertility Society Journal, 23, 476-481.
Felez-Nobrega, M., Olaya, B., Haro, J.M., Stubbs, B., Smith, L., Koyanagi, A. (2021). Associations between sedentary behavior and happiness: An analysis of influential factors among middle-aged and older adults from six low- and middle-income countries, Maturitas, 143, 157-164.
Geçgin, F.M ve Sahranç, Ü. (2017). Belirsizliğe Tahammülsüzlük ile Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişki, Sakarya University Journal of Education, 7 (4) ,739-755.
Greenier, V.,Derakhshan, A.,Fathi, J. (2021). Emotion regulation and psychological well-being in teacher work engagement: A case of British and Iranian English language teachers, System, 97, 102446.
Günay, A. ve Çelik, R. (2019). Kariyer Stresinin Psikolojik İyi Oluş Ve İyimserlik Değişkenleriyle Yordanması: Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Öğrencileri Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1 ( 33) ,205-218.
Hajisabbagh, N., Fereidooni-Moghadam, M.,Masoudi, R.,Etemadifar, M. (2020). The effect of an emotional intelligence component program on happiness in patients with epilepsy, Epilepsy Behavior 106, 106972.
Hawes, M. T., , Farrell, M.R.,, Cannone, J. L., Finsaas, M. C. , Olino, T.M., Klein, D.N. (2021). Early childhood temperament predicts intolerance of uncertainty in adolescence, Journal of Anxiety Disorders, 80 (102390), 1-6.
Işık, Z., Çetinkaya, N., Işık, M.F. (2017). Mutluluğun İş Tatmini Üzerindeki Rolü: Erzurum İli Palandöken Kış Turizm Merkezinde Yer Alan Konaklama İşletmelerindeki Kadın Çalışanlar Üzerine Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 457-471.
Jena, L. K., Pradhan S., Panigrahy, N.P. (2018). Pursuit of organisational trust: Role of employee engagement, psychological well-being and transformational leadership, Asia Pacific Management Review, 23, 223-234.
Jooste, J. ve Kubayi, A.N. (2018). Perceived coach leadership style and psychological well-being among South African national male wheelchair basketball players, Disability and Health Journal, 11, 655-659.
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.
Karababa, A., Mert, A., Çetiner, P. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik İyi Olmanın Bir Yordayıcısı Olarak Benlik Ayrımlaşması, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (2), 1235-1248.
Karaçam, A, ve Pulur, A. (2019). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Başarı Algılarında Yordayıcı Olarak Akademik İyimserlik, Psikolojik İyi Oluş ve Fiziksel Öz Saygı, Kastamonu Eğitim Dergisi, 27 (1) 209-218.
Kasapoğlu, F. (2020). COVID-19 Salgını Sürecinde Kaygı ile Maneviyat, Psikolojik Sağlamlık ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 15(4).
Kilit, Z., Dönmezler, S., Erensoy, H., Berkol, T. D. (2020). Üniversite öğrencilerinde belirsizliğe tahammülsüzlük, endişe ve bilişsel sınav kaygısı ilişkisi, Ortadoğu Tıp Dergisi, 12 (2),262-268.
Kline, R. B. (1998). Methodology in the social sciences. Principles and practice of structural equation modeling. New York, NY, US: Guilford Press.
Koç, M. ve Keklik, İ. (2020). Hacettepe Üniversitesi’nde Çalışan Araştırma Görevlilerinin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinin Yordanması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (1) ,107-119.
Kuyumcu, B. (201). Türk ve İngiliz Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluş Duygusal Farkındalık ve Duygularını İfade Etmelerinin Ülke ve Cinsiyet Değişkenlerine Göre İncelenmesi, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 1-24.
Küçükkömürler, S. (2017). Belirsizliğin Psikolojik Etkileri, Nesne Psikoloji Dergisi, 5 (10), 39-344.
Majidia, T., Jafarib, P., Hosseini, M.A. (2012). The effect of stress management technique training on the ports and shipping organization employees’ happiness, Procedia - Social and Behavioral Sciences 47, 2162 – 2168.
Meléndez, J.C., Satorres,E., Cujinob, M.A., , Reyes, M.F. (2019). Big Five and psychological and subjective well-being in Colombian older adults,, Archives of Gerontology and Geriatrics, 82, 88-93.
Morriss, J. Ve McSorley, E. (2019). Intolerance of uncertainty is associated with reduced attentional inhibition in the absence of direct threat, Behaviour Research and Therapy, 118, 1-6.
Nelson, K., Boudrias, J. S. , Brunet, L., Morin, D., Civitac, M.D. Savoiea, A., Alderson, M. (2014). Authentic leadership and psychological well-being at work of nurses: The mediating role of work climate at the individual level of analysis, Burnout Research, 1, 90-101.
Özdemir, A. (2020). Şizofreni Hastalarında Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Eğitiminin Umut, Psikolojik İyi Oluş Ve İşlevsel İyileşmeye Etkisi. [Yayınlanmamış doktora tezi], İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Pepperdine, E., Lomax, C., Freeston, M.H. (2018). Disentangling intolerance of uncertainty and threat appraisal in everyday situations, Journal of Anxiety Disorders, 57, 31-38.
Rasheeda, M. I., Okumus, F., Weng, Q., Hameed, Z., Nawaz, M. S. (2020). Journal of Hospitality and Tourism Management, 44, 98-107.
Rasheeda, M.I, , Okumus, F.,Weng, Q.,Hameed, Z., Nawaz, M.S. (2020). Career adaptability and employee turnover intentions: The role of perceived career opportunities and orientation to happiness in the hospitality industry, Journal of Hospitality and Tourism Management, 44, 98-107
Rego, A. Ve Cunha, M.P. (2008). Authentizotic climates and employee happiness: Pathways to individual performance? Journal of Business Research 61, 739–752.
Rekhi, G., Ang, M.S., Lee, J. (2021. Association between negative symptom domains and happiness in schizophrenia, General Hospital Psychiatry, 68, 83-89.
Sabatini, F. (2014). The relationship between happiness and health: Evidence from Italy, Social Science & Medicine, 114, 178-187.
Salas-Vallina, A., Simone, C., Fernández-Guerrero, R. (2020). The human side of leadership: Inspirational leadership effects on follower characteristics and happiness at work (HAW), Journal of Business Research, 107,162-171.
Sarı, S. Ve Dağ, İ. (2009). Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği, Endişe ile İlgili Olumlu İnançlar Ölçeği ve Endişenin Sonuçları Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması, geçerliliği ve güvenilirliği, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, 261-270
Sarı, T. ve Çakır, S.G. (2016). Mutluluk Korkusu İle Öznel Ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5 (25) ,222-229.
Sarıçam, H., Erguvan, F. M., Akın, A. Ve Akça, M. Ş. (2014: 149). Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (Btö-12) Türkçe Formu: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, Route Educational and Social Science Journal, 1 (3), 148-157.
Sarıçam, Hakan (2014). Belirsizliğe Tahammülsüzlüğün Mutluluğa Etkisi, Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (8) ,1-12.
Servet, O. (2018). Dünya Ülkelerinde Mutluluğu Belirleyen Faktörler Üzerine Bir Uygulama: Sıralı Logit Model, Journal of emerging Economies and Policy, 3 (2), 1-22.
Şen, Ö. Ve Yıldızhan, E. (2020). Remisyonda Bipolar Bozuklukta Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Bağlanma Biçimleri ve Klinik Özelliklerin İlişkisi, Türk Psikiyatri Dergisi, 31 (3) 174-184.
Tama, W., Poona, S.N., Mahendran, R., Kua, E. H., W,u X. V. (2021). The effectiveness of reminiscence-based intervention on improving psychological well-being in cognitively intact older adults: A systematic review and meta-analysis, International Journal of Nursing Studies,114, 103847.
Ting Chen, H. ve Li, X. (2017). The contribution of mobile social media to social capital and psychological well-being: Examining the role of communicative use, friending and self-disclosure, Computers in Human Behavior,75, 958-965.
Trainora, L. R., Crockera, P.R.E., Bundona, A.,Fergusonb, L. (2020). The rebalancing act: Injured varsity women athletes’ experiences of global and sport psychological well-being, Psychology of Sport & Exercise, 49, 101713.
Turan, N. (2018). Çalışma Mutluluğu: Kavram Ve Kapsam, B.U.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37 (1), 169-212.
Türk, T., Malkoç, A., Onat Kocabıyık, O. (2017). Mutluluk Korkusu Ölçeği Türkçe Formu’nun Psikometrik Özellikleri, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9 (1), 1-12.
Ulukan, M ve Esenkaya, A. (2020). Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitim Alan Üniversite Öğrencilerinin Yardımseverlik Ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Smart Journal, 6 ( 35) ,1519-1530.
Vatandaş, S. (2017). Felsefenin Kadim Bir Konusu Olarak Ahlâk ve Ahlaki Eylemin Amacı Olarak “Mutluluk”, Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (7), 1-9.
Yavaşoğlu, E. (2019). Evli Bireylerin Mutluluk Düzeyleri İle Özgünlük Ve Değerler Arasındaki Yordayıcı İlişkiler. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
Zerwas, F.K. ve Ford, B.Q. 2021). The paradox of pursuing happiness, Current Opinion in Behavioral Sciences, 39, 106–112.
Zhua, J. ve Fan, Y. (2018). Commute happiness in Xi’an, China: Effects of commute mode, duration, and frequency, Travel Behaviour and Society, 11, 43-51
Zümbül, S. (2019). Öğretmen Adaylarının Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinde Bilinçli Farkındalık ve Affetmenin Yordayıcı Rolleri, Ege Eğitim Dergisi, 20 (1), 20-36.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.