H-B-B Fiili Bağlamında Allah’ın Sevdiği Kişilere Dair Bir Analiz
Özet Görüntüleme: 217
/ 
PDF İndirme: 29
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10052006Anahtar Kelimeler:
Tefsir, Allah, Kur’ân, İyilik, SevgiÖzet
İslâm’ın ilahî öğretileri, mü’min için en belirleyici faktörlerdir. Bu itibarla Allah-kul ilişkisi, çok önemli bir yere sahip olup onun en temel amacı ise kulun Allah sevgisini kazanmasıdır. Aslında mü’min, Allah’a inanmakla onun belirlediği ölçülerde hareket edeceğine dair söz vermiş olmaktadır. Verilen her söz de beraberinde bazı sorumluluklar getirmektedir (İsrâ, 17/34; Ahzâb, 33/15). Kur’ân genelde bütün insanları özelde ise mü’minleri, dünyayı ihmal etmeden ahireti, metafizik hayatı kazanmaya çağırmıştır (A‘lâ, 87/16). Bu nedenle mü’min gerek ibadetlerinde gerekse günlük aktivitelerinde Allah’ı merkeze almak, onun sevgisini kazanacak nitelikte hareket etmek durumundadır. Kendisine has bir disipline sahip olan Kur’ân, Allah’ın sevgisini kazandıran davranışları belirlemiştir. İşte bu çalışmada İslâm’ın tavsiye ettiği ve iyilik kapsamında saydığı davranışlar ele alınmıştır. Allah’ın rızasını kazanmaya yol açan Hz. Peygamber’e itaat etmek, insanî ilişkilerde öfkesini yenmek, sosyal hayatta insanların kusurlarını affetmek, başına gelen olaylar karşısında sabretmek, Allah’a ve onun öğretilerine düşmanlık yapanlara karşı mücadele sürecinde onurlu davranmak, inancına dair gelen eleştiri ve kınamalara aldırmamak; etnik kökeni, dili, rengi ve mezhebine bakmaksızın herkese adaletle hareket etmek onlardan bazılarıdır.
İndirmeler
Referanslar
Abdülbâkî, Muhammed Fuâd. el-Mü‘cemü’l-müfehres li elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm. İstanbul: el-Matbaatü’l-İslâmiyye,1982.
Ahfeş el-Evsat, Ebü’l-Hasen Saîd b. Mes‘ade. Meʿâni’l-Kurʾân. 2 Cilt. Kâhire: Mektebetü’l-Hancî, 1990.
Askerî, Ebû Hilâl el-Hasan b. Abdullah b. Sehl b. Saîd b. Mehrân. el-Furûk el-lügaviyye. thk. Muhammed İbrâhim Selîm. Kâhire: Dârü’l-İlm ve’s-Sakâfe, ts.
Begavî, Ebû Muhammed el-Hüseyn b. Mes‘ûd el-Ferrâ. Meâlimü’t-tenzîl fî tefsîri’l-Kur’ân. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ et-Türâsi’l-Arabî, 1999.
Beyzâvî, Nâsıruddîn Ebû Said Abdullâh b. Ömer. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ Türâsi’l-Arabî, 1997.
Buhârî, Ebû Abdullâh Muhammed b. İsmâil. Sâhîhu’l-Buhârî. İstanbul: el-Mektebetü’l-İslâmî, 1979.
Cevherî, Ebû Nasr İsmail b. Hammâd. es-Sıhâh tâcu’l-luga ve sıhâhu’l-Arabiyye. 6 Cilt. Beyrût: Dârü’l-İlm li’l-Melâyîn, 1987.
Cürcânî, Ebü’l-Hasan Alî b. Muhammed. Kitâbu’t-Ta‘rifât. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1983.
Dozy, Reinhart Pieter Anne. Tekmiletü’l-me‘âcim el-Arabiyye. çev. Muhammed Selîm en-Na‘îmî. 11 Cilt. Bağdat: Vizâretü’s-Sekâfe ve’l-İ‘lâm, 1979.
Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş‘âs. Sünen. thk. M. Muhyiddîn Abdulhamid. Riyâd: Dârü’l-Fikr, ts.
Ebû Hayyân el-Endülüsî, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf. el-Baḥrü’l-muḥîṭ. 10 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr, 1999.
Ebû Zehra, Muhammed. Zehretü’t-tefâsîr. 10 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr el-Arabî, ts.
Enbârî, Ebü’l-Berekât Kemâluddîn Abdurrahmân b. Muhammed. Esrâru’l-Arabiyye. Kâhire: Dârü’l-Erkam, 1999.
Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed. Tehzîbü’l-lüga. 8 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâi Türâsi’l-Arabî, 2001.
Ferâhîdî, Ebû Abdurrahmân Halîl b. Ahmed. Kitâbü’l-ayn. 8 Cilt. Kâhire: Dârü Mektebeti’l-Hilâl, ts.
Hicâzî, Muhammed Mahmud. et-Tefsîrü’l-vâdıh. 3 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Cîyl el-Cedîd, 1993.
İbn Acîbe, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Muhammed b. Mehdî el-Hasenî. el-Bahrü’l-medîd fî tefsîri’l-Kurʾâni’l-mecîd. 7 Cilt. Kâhire: Hasan Abbâs Zekî, 1998.
İbn Âdil, Ebû Hafs Siracuddîn Ömer b. Ali en-Nu‘mânî. el-Lübâb fî ulûmi'l-kitâb. 20 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1998.
İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: Dârü’t-Tûnusiyye, 1984.
İbn Atıyye el-Endülüsî, Ebû Muhammed Abdulhak b. Gâlib el-Muhâribî. el-Muḥarrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-azîz. 6 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
İbn Düreyd, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasen el-Ezdî. Cemheretü’l-lüga. thk. Remzî Münîr Ba‘labekî. 3 Cilt. Beyrût: Dârü’l-İlm li’l-Melâyîn, 1987.
İbn Ebû Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed b. İdrîs er-Râzî. Tefsîrü’l-Kurʾâni’l-ʿazîm. 9 Cilt. Riyâd: Mektebetü Nazzâr Mustafa el-Bâz, H/1419.
İbn Ebû Zemenîn, Ebû Abdullâh Muhammed b. Abdullâh b. Îsâ el-Mürrî el-Kurtubî. Tefsîrü’l-Kur’âni’l-azîz. thk. Ebû Muhammed Hüseyin b. Ukkâşe-Muhammed b. Mustafa el-Kenz. 5 Cilt. Kâhire: el-Fârûku’l-Hadîse, 2002.
İbn Fâris, Ebü’l-Hüseyn Ahmed b. Fâris Zekeriyya. Mü’cemü mekâyisi’l-lüga. 6 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr, 1991.
İbn Manzûr, Ebû Fadl Cemâlüddîn Muhammed. Lisânü’l-Arab. 15 Cilt. Beyrût: Dârü Sâdır, 3. Basım,1300.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdurrahmân el-Bağdâdî. Revâiü’t-tefsîr. thk. Ebû Muâz Târık b. İvadullah b. Muhammed. 2 Cilt. Riyâd: Dârü’l-Asıma, 2001.
İbn Sîde, Ebü’l-Hasan Ali b. İsmâîl ed-Darîr el-Mürsî. el-Muhkem ve’l-muhîtü’l-aʿzam. thk. Abdülhamid Handâvî 11 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Muhammed. Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr. Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî. 4 Cilt. Beyrût: 2001.
İbnü’l-Enbârî, Ebû Bekr Muhammed b. el-Kâsım. ez-Zâhir fî meani kelimâti’n-nâs. 2 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1992.
İbnü’l-Münzir en-Nîsâbûrî, Ebû Bekr Muhammed b. İbrâhîm. Tefsîrü’l-Kur’ân. thk. Sa‘d b. Muhammed es-Sa‘d. 2 Cilt. Medine: Dârü’l-Meâsır, 2002.
İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât. thk. Safvân Adnân ed-Dâvudî. Dımaşk: Dârü’l-Kalem, H/1412.
Kâsımî, Muhammed Cemâluddîn. Mehâsinü’t-te’vîl. 9 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, H/1418.
Kirmânî, Tâcü’l-Kurrâ Ebü’l-Kâsım Burhânuddîn Mahmûd b. Hamza. Garâibu’t-tefsîr ve ʿacâʾibu’t-teʾvîl. 2 Cilt. Beyrût: Müessesetü Ulûmi’l-Kur’ân, ts.
Kurtubî, Ebû Abdullâh Muhammed b. Ahmed. el-Câmiu‘li ahkâmi’l-Kur’ân. 20 Cilt. Kâhire: Dârü’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
Kuşeyrî, Ebü’l-Kâsım Zeynülislâm Abdülkerîm b. Hevâzin. Letâʾifü’l-işârât. 3 Cilt. Kâhire: el-Hey’etü’l-Mısriyye, ts.
Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd. Tefsîrü’l-Mâtürîdî/Te’vîlâtu ehli’s-sünne. thk. Mecdî Bâslûm. 10 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb. Tefsîrü’l-Ḳurʾân (en-nüket ve’l-‘uyûn). 6 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1992.
Mazharî, Muhammed Senâullah Pânîpetî. et-Tefsîru’l-Mazharî. thk. Gulâm Nebî Tunusî. 10 Cilt. Pakistan: Mektebetü’r-Rüşdiyye, 1412.
Merâgî, Ahmed b. Mustafâ. Tefsîrü’l-Merâgî. 30 Cilt. Kâhire: Mektebetü ve Matba‘atu Mustafâ el-Babî el-Halebî, 1946.
Mukâtil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen b. Beşîr el-Ezdî. Tefsîr. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ et-Türâs, 2002.
Mücâhid, Ebü’l-Haccâc b. Cebr el-Mekkî el-Mahzûmî. Tefsîru Mücâhid. thk. Muhammed Abdüsselâm Ebü’n-Nîl. Kâhire: Dârü’l-Fikr el-İslâmî, 1989.
Müslim, Ebu’l-Hüseyin Muhammed b. Haccâc. Sahîhu Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrût: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
Nesefî, Ebû Hafs Necmüddîn Ömer b. Muhammed b. Ahmed en-Nesefî es-Semerkandî. et-Teysîr fî (ʿilmi)’t-tefsîr. thk. Mâhir Edîb Habbûş ve diğerleri. İstanbul: Dârü’l-Lübâb li’d-Dirâsât, 2019.
Nesefî, Ebü’l-Berekât Abdullah b. Ahmed. Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl. 3 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kelim et-Tayyib, 1998.
Neşvân el-Himyerî, Ebû Saîd Neşvân b. Sa‘d b. Ubeydullâh. Şemsu’l-ʿülûm ve devâʾü kelâmi’l-Arab mine’l-külûm. 11 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr el-Muâsır, 1999.
Nîsâbûrî, Mahmûd b. Ebü’l-Hasan b. el-Hüseyn el-Gaznevî. Îcâzü’l-beyân ʿan meʿâni’l-Ḳurʾân. thk. Hanîf b. Hasan el-Kâsımî. Beyrût: Dârü’l-Garb el-İslâmî, H/1415.
Ömer, Ahmed Muhtâr Abdülhamîd. el-Bahsü’l-lügavî inde’l-Arab. Kâhire: Alemü’l-Kütüb, 2003.
Ömer, Ahmed Muhtâr Abdülhamîd. Mü‘cemü’l-lügati’l-Arabiyye el-muâsıra. 4 Cilt. Kâhire: Alemü’l-Kütüb, 2008.
Râzî, Fahruddîn. Mefâtîhu’l-gayb. 32 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ et-Türâsi’l-Arabî, 2. Basım, 1999.
Rızâ, Reşîd. Tefsîrü’l-Kurʾâni’l-Hakîm (Tefsîrü’l-menâr). 12 Cilt. Kâhire: Heyet, 1990.
Sâbûnî, Muhammed Ali. Safvetü’t-tefâsir. 4 Cilt. Kâhire: Dârü’s-Sâbûnî, 1997.
Sa‘lebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm. el-Keşf ve’l-beyân an tefsîri’l-Ḳurʾân. 10 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâu’t-Türâsi’l-Arabî, 2002.
Se‘âlibî, Ebû Zeyd Abdurrahmân b. Muhammed b. Mahlûf. el-Cevâhirü’l-hisân fî tefsîri’l-Kurʾân. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ et-Türâsi’l-Arabî, 1997.
Sem‘ânî, Ebü’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdulcabbâr. Tefsîrü’l-Kur’ân. 6 Cilt. Riyâd: Dârü’l-Vatan, 1997.
Semîn el-Halebî, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Yûsuf b. İbrâhîm. ed-Dürrü’l-masûn fî ʿulûmi’l-kitâbi’l-meknûn. 11 Cilt. Dımaşk: Dârü’l-Kalem, ts.
Semîn el-Halebî, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Yûsuf b. İbrâhîm. Umdetü’l-huffâz fî tefsîri eşrefi’l-elfâz. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1996.
Sıddîk Hasan Hân, Ebü’t-Tayyib Muhammed el-Kannevcî. Fethu’l-beyân fî mekâsidi’l-Kur’ân. 15 Cilt. Beyrût: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1992.
Suyûtî, Abdurrrahmân b. Ebûbekir Celâluddîn. ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-tefsîr bi’l-me’sûr. 8 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr, ts.
Şa‘râvî, Muhammed Mütevellî. el-Havâtır havle’l-Ḳurʾâni’l-Kerîm. 20 Cilt. Kâhire: Matbaatü Ahbâr el-Yevm, ts.
Şerîf er-Radî, Ebü’l-Hasan Muhammed b. Hüseyn b. Mûsâ. Nehcü’l-belâga. thk. Muhammed Abduh. Beyrût: Dârü’l-Marife, 1992.
Şevkânî, Muhammed b. Ali. Fethü’l-kadîr. 6 Cilt. Dımaşk: Dârü İbn Kesîr, 1993.
Şinkîtî, Muhammed Emîn b. Muhammed el-Muhtâr. Edvâü’l-beyân fî îzâhi’l-Kurʾân bi’l-Kurʾân. 9 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr, 1995.
Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmulî. Câmiʿü’l-beyân fî te’vîli’l-Kur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şakir. 24 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
Tantavî, Muhammed Seyyid. et-Tefsîrü’l-vasît li’l-Kur’âni’l-Kerîm. 15 Cilt. Kâhire: Dârü’n-Nahda, 1997.
Tirmîzî, Ebû İsâ Muhammed. Sünenü’t-Tirmîzî. Beyrût: Dârü’l-Fikr, 1980.
Vâhidî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî. el-Vasîṭ fî tefsîri’l-Ḳurʾâni’l-mecîd. thk. Komisyon. 4 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
Vâhidî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî. et-Tefsîrü’l-basîṭ. thk. Komisyon. 25 Cilt. Riyâd: Câmiatu Muhammed b. Suud el-İslâmiyye, H/1430.
Yahyâ b. Sellâm, Ebû Zekeriyyâ b. Ebî Sa‘lebe et-Teymî. Tefsîrü Yaḥyâ b. Sellâm. 2 Cilt. Beyrût: Hind Şelebî, 2004.
Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kuran Dili. 9 Cilt. İstanbul: Eser Neşriyat, 1979.
Yûnus el-Hatîb, Abdülkerim. et-Tefsîrü’l-Kur’ânî li’l-Kur’ân. 16 cilt. Kâhire: Dârü’l-Fikr el-Arabî, 1970.
Zebîdî, Muhammed Murtazâ. Tâcü’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs. thk. Heyet. 40 Cilt. Kâhire: Dârü’l-Hidâye, ts.
Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhîm b. es-Serî b. Sehl el-Bağdâdî. Meʿâni’l-Kurʾân ve iʿrâbüh. 5 Cilt. Beyrût: Alemü’l-Kütüb, 1988.
Zemahşerî, Cârullâh Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf ‘an hakâiki gavâmidi’t-tenzîl ve uyûni’l ekâvil fî vucûhi’t-te’vîl. 4 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, 1987.
Zemahşerî, Cârullâh Ebü’l-Kâsım Mahmûd. Rebîu’l-ebrâr ve nusûsu’l-ahyâr. 5 Cilt. Beyrût: Müessesetü’l-A’lamî, 1992.
Zemahşerî, Cârullâh Ebü’l-Kâsım Mahmûd. Esâsü’l-belâga. thk. Muhammed Bâsil Uyûnusûd. 2 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1998.
Zemahşerî, Cârullâh Ebü’l-Kâsım Mahmûd. Atvâku´z-zeheb fi´l-mevâ‘iz ve´l-hutab. thk. Ahmed Abdü’t-Tavvâb Avd. Kâhire: Dârü’l- Fadîle, ts.
Zühaylî, Vehbe b. Mustafa. et-Tefsîrü’l-münîr. 30 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikri’l-Muâsır, 1991.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
