Varoluşçu Bağlamda Ölüm Kaygısı ve Ölüm Kaygısını Etkileyen Faktörler
Özet Görüntüleme: 710
/ 
PDF İndirme: 276
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10258233Anahtar Kelimeler:
Ölüm Kaygısı, Varoluşçu PsikolojiÖzet
Ölüm, her bir insan için kaçınılmaz son olsa da yaşamda onu genellikle görmezden gelir ya da inkar ederiz. Ölümün bilinmez oluşu insanlarda kaygı yaratmaktadır. Ölüm kaygısı ise bireyin fani biri olduğunu fark etmesi ile beraber gelen yoğun sıkıntı veren ve varoluşsal krizlere neden olan en kapsayıcı kaygıdır. Varoluşçu Psikoloji için önemli bir yere sahip olan ölüm kaygısı bize hayatta anlam bulmaya iten en büyük güçlerden birisidir. Ölüm ve yaşam ne kadar farklı yerlere konulsa da Varoluşçu yaklaşım, kişinin hayatını anlamlandırmasında, otantik bir birey olmasında ölüm kaygısının ve ölümü kabul etmenin etkin rol oynadığını ileri sürmektedir. Yaşam ve ölümü bir bütün olarak ele almamız ve ölümü kabul etmemiz, yaşamdaki yönümüzü ve anlamımızı bulmamıza yardım etmektedir. Ancak; bireylerin yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, kişilik özellikleri ya da fiziksel/psikolojik rahatsızlıklara sahip olup olmaması ölüm kaygısını etkileyen faktörlerdendir. Bu gözden geçirme yazısında da varoluşsal psikoloji bağlamında ölüm kaygısının ve ölüm kaygısının sosyo-demografik değişkenlerle olan ilişkisinin yurt dışı ve yurtiçi çalışmalar ışığında gözden geçirilmesi amaçlanmıştır.
İndirmeler
Referanslar
Abdel-Khalek, A. M. (2005). Death anxiety in clinical and non-clinical groups. Death Studies, 29(3), 251-259.
Amjad, A. (2014). Death anxiety as a function of age and religiosity. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 4(9), 333-341.
Ardelt, M. & Koenig, C. S. (2006). The role of religion for hospice patients and relatively healthy older adults. Research on Aging, 28(2), 184-215.
Assari, S. & Lankarani, M. M. (2016). Race and gender differences in correlates of death anxiety among elderly in the United States. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 10 (2), 1–7.
Bacanlı, H. & Terzi, Ş. I. (2012). Yetişkinlik ve yaşlılık gelişimi ve psikolojisi. Açılım Kitap.
Balta, Ş. N. (2020). Genç yetişkin bireylerin bilişsel esneklik düzeylerinin, ölüm kaygısı düzeyleri ve mutluluk düzeylerine etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. SB. Enstitüsü, İstanbul Gelişim Üniversitesi.
Çıplak, E. (2016). Trajik kahramandan inanç şövalyesine: Kierkegaard ve varoluşçu psikoloji. Özne Dergisi, (25), 217-226.
Çınar, M. (2015). Yetişkin ve yaşlılarda Tanrı’ya bağlama tarzı ve ölüm kaygısı ilişkisi üzerine bir araştırma [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. SB. Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi.
Derin, S. (2019). Ölüm Kaygısına İlişkin Bir Model Testi: Denetim Odağı, Kaygı ve Ölüm Obsesyonunun Rolü [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi.
Dilen, H. (2019). Manevi danışmanlık ve varoluşçu psikoterapi [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. SB. Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi.
Dönmez, Ç. F. & Yılmaz, M. (2012). Diyaliz hastaları ile nefroloji hemşireleri için ölüm kavramının anlamı ve ölümle baş etmede nefroloji hemşiresinin rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3(3), 141-147.
Duru, B. (2020). Çocuğu Kanser Tedavisi Gören Annelerin Tedavi Sürecine Dair Deneyimleri: Varoluşçu Terapi Süreçlerinden Birer Seansın Nitel Analizi [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. SB. Enstitüsü, İstanbul Okan Üniversitesi.
Dülger, K. (2014). Ölüm Kaygısının Ölüm Anlamları, Baş Etme Stilleri ve Bağlanma Stilleri ile İlişkisinde Ölümlülük Farkındalığının Biçimlendirici Rolü [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. SB. Enstitüsü, İstanbul Okan Üniversitesi.
Drinkwater, R. (2016). Fearing the reaper: Gender differences in death anxiety explained by religious doubts, femininity and fear of crime [Unpublished Doctoral Dissertation]. Oklahoma State University.
Erdoğdu, M. Y. & Özkan, M. (2007). Farklı dini inanışlardaki bireylerin ölüm kaygıları ile ruhsal belirtiler ve sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Journal of Turgut Ozal Medical Center, 14(3), 171-179.
Erikci, O. (2020). Bağlanma stillerine göre varoluşçu temaların keşfi: Genç yetişkinlerin ilişkisel dünyasının fenomenolojik olarak incelenmesi [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. SB. Enstitüsü, Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
Frankl, V. E. (2009). İnsanın anlam arayışı. Okuyan Us.
Frankl, V. E. (2007). Duyulmayan anlam çığlığı. Öteki Yayınevi.
Freud, S. (2001). Uygarlık ve hoşnutsuzlukları bir yanılsamanın geleceği. İdea Yayınları.
Gashi, F. (2011). Türk ve Kosovalı öğrencilerin ölüm kaygısı üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Balkan Araştırmaları Dergisi, 2(1), 45-65.
Geçit, H. K. (2018). Üniversite öğrencilerinin erken dönem uyumsuz şemalarının ölüm kaygılarını yordaması [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. SB. Enstitüsü, Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Geçtan, E. (2019). Varoluş ve psikiyatri. Metis Yayıncılık.
Gül, F. (2014). Varoluşçu felsefenin Türk düşünce hayatındaki yansımaları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 27-32 .
Kabataş, B. (2018). Ölüm kaygısı ve bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. SB. Enstitüsü, Üsküdar Üniversitesi.
Karakuş, G., Öztürk, Z., & Tamam, L. (2012). Ölüm ve ölüm kaygısı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 21(1), 42-79.
Kalaoğlu Öztürk, Z. (2010). Yaşlı Bireylerde Ölüm Kaygısı [Tıpta Uzmanlık Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
Halıcı Kurtulan, M. & Karaırmak, Ö. (2016). Ölüm kaygısı, tinsellik, dindarlık eğilimi ve varoluş kaygısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Spiritual Psychology and Counseling, 1, 163‒187.
Kımter, N. & Köftegül, Ö. (2017). Yetişkinlerde ölüm kaygısı ile dindarlık arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(36), 55-82.
Koç, M. (2002). Ölüm korkusu üzerine kuramsal açıdan psikolojik bir değerlendirme. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(6), 7-20.
Kovacs, G. (1982). The philosophy of death in Viktor E. Frankl. Journal of Phenomenological Psychology, 13(2), 197-209.
Koçak, R. & Gökler, R. (2008). Varoluşsal yaklaşımda psikolojik danışma ve gruba uygulanışı. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(2), 91-107.
Lehto, R. H. & Stein, K. F. (2009). Death anxiety: an analysis of an evolving concept. Research And Theory For Nursing Practice, 23(1), 23-41.
Madnawat, A. S. & Kachhawa, P. S. (2007). Age, gender, and living circumstances: Discriminating older adults on death anxiety. Death Studies, 31(8), 763-769.
Miller, A. K., Lee, B. L., & Henderson, C. E. (2012). Death anxiety in persons with HIV/AIDS: A systematic review and meta-analysis. Death Studies, 36(7), 640-663.
Mudau, T. (2012). Age, gender and religiosity as correlates of death anxiety in a rural African context [Unpublished doctoral dissertation]. University of Limpopo.
May, R. (2012). Varoluşun keşfi. Okuyanus Yayınları.
May, R. (2013). Yaratma cesareti. Metis Yayınları.
Neimeyer, R. A., Wittkowski, J. & Moser, R. P. (2004). Psychological research on death attitudes: An overview and evaluation. Death Studies, 28(4), 309-340.
Öngider, N. & Eyüboğlu, S. Ö. (2013). Depresyon tanısı almış hastalarda ölüm kaygısının araştırılması. Klinik Psikiyatri Dergisi, 16(1), 34-46.
Özçınar, M. F. (2009). Örgütlerde temel bilgi ve değer kayıplarının varoluşçu analizi ve bir uygulama [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Niğde Üniversitesi.
Özen, D. (2008). Huzurevinde yaşayan yaşlılarda ölüm kaygısının günlük yaşam işlevlerine etkisi [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Haliç Üniversitesi.
Öztürk, Z., Karakuş, G., & Tamam, L. (2011). Yaşlı bireylerde ölüm kaygısı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(1), 37-43.
Robah, K. (2017). Determinants of existential death anxiety: a cross-sectional survey study on the effect of age, gender and religious affiliation on death anxiety [Bachelor's thesis]. University of Twente.
Russac, R. J., Gatliff, C., Reece, M., & Spottswood, D. (2007). Death anxiety across the adult years: An examination of age and gender effects. Death Studies, 31(6), 549 561
Sartre, J. P. (1997). Varoluşçuluk. Say Yayınları.
Sherman, D. W., Norman, R., & McSherry, C. B. (2010). A comparison of death anxiety and quality of life of patients with advanced cancer or AIDS and their family caregivers. Journal of the Association of Nurses in AIDS Care, 21(2), 99-112.
Thabet, A. M. & Abdalla, T. (2018). Death anxiety and obsessional death among university Palestinian students. Clinical and Experimental Psychology, 4(1), 1-5.
Tomer, A., & Eliason, G. (1996). Toward a comprehensive model of death anxiety. Death Studies, 20(4), 343-365.
Üstündağ, G. (2019). Erken dönem Nuri Bilge Ceylan sinemasının varoluşçu terapi kavramları çerçevesinde incelenmesi [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. SB Enstitüsü, Üsküdar Üniversitesi.
Üzer, Ayşe Bektaşoğlu. Yaşlı bireylerdeki ölüm kaygısı düzeyinin çeşitli benlik ve kimlik değişkenleri ile ilgisi [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. SB Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi.
Yıldız, M., & Bulut, M. B. (2017). Ölüm kaygısı ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler. Electronic Turkish Studies, 12(13), 659–676.
Yalom, I. (2014). Varoluşçu psikoterapi. Kabalcı Yayınları.
Yüksel, M. Y., Güneş, F., & Akdağ, C. (2017). Investigation of the death anxiety and meaning in life levels among middle-aged adults. Spiritual Psychology and Counseling, 2(2), 165-181.
Ziapour, S. S., Dusti, Y., & AbbasiAsfajir, A. (2014). Correlation between religious orientation and death anxiety. Journal of Psychology & Behavioral Studies, 2(1), 20-29.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
