Karizmatik, Demokratik ve Öğretimsel Liderlik Stilleri ve Okulda Uygulama Şekilleri
Özet Görüntüleme: 176
/ 
PDF İndirme: 115
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10627771Anahtar Kelimeler:
Lider, Karizma, Demokratik Liderlik, Öğretimsel Liderlik ve Okul MüdürleriÖzet
Teknoloji ile değişen dünyada eğitim sistemleri, çağın gerekleriyle donatılmış nitelikli insan gücü yetiştirmek için her gün gelişim göstermek zorundadır. Eğitim sistemlerinin gelişimine bağlı olarak bunları yöneten insanların da bu değişim ve gelişime ayak uydurmaları gerekir. Okul yöneticileri; öğrencileri, öğretmenleri, velileri ve okulun içinde bulunduğu çevreyi peşinden sürüklemek, belirlenen hedef ve amaçlara ulaştırmak için yöneticilik özellikleriyle birlikte liderlik vasıflarına da sahip olmalıdır. Bu iki kavramı aynı anda kullanan ve bunun için gelişim gösteren yöneticiler, okullarını hem akademik hem de sosyal olarak belirli bir düzeye çıkarabilirler. Günümüzde tanımı yapılmış ve uygulanan çok sayıda liderlik stili bulunmaktadır. Bu araştırmada okullarda en çok kullanılması gereken “Karizmatik Liderlik, Demokratik Liderlik ve Öğretimsel Liderlik” stilleri ele alınmıştır. Çalışmanın amacı; Bu üç liderlik stili ile yönetilen okulların, öğrenci, öğretmen, veli ve çevre üzerindeki etkileri ortaya konmaya çalışılmıştır. Betimsel analiz yöntemi kullanılmak suretiyle, yayınlanmış olan bilimsel makaleler ve yüksek lisans tezleri incelenmiştir. Veriler analiz edilmiş ve bulgular bölümüne yazılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; Karizmatik Liderlik, Demokratik Liderlik ve Öğretimsel Liderlik davranışlara sahip ve bunları kendi okullarda uygulayan okul yöneticilerinin okullarında; kararlar istişare edilerek birlikte alınır, işbölümü ve sorumluluklar çalışanlar arasında adil olarak dağıtılır, ödül ve ceza sistemi kişilerin performanslarına göre verilir, herkesin fikrini ve düşüncesini serbestçe söylediği bir ortam vardır, bireysellikten çok takım ruhu ön plandadır ve herkesin huzur ve mutluluk duyduğu bir işyeri iklimi ve kültürü bulunmaktadır.
Her üç liderlik stilinin özelliklerine sahip olan okul müdürleri, mevzuata dair yasal güçlerine çok sık başvurmazlar. Karizmalarıyla herkesi peşlerinden sürükleyip ve onları kolay ikna ederler. Tüm çalışanlarına aynı mesafede durup, adaletten şaşmazlar. Demokratik lider olarak, yetki devrini yaparak, tüm işleri kendilerinde toplamazlar. Öğretimsel lider olarak da zamanlarının büyük bir kısmını öğrenme ortamlarında bulunup, çalışarak geçirirler. Okul müdürlerinin, okuldaki rutin işlerden arta kalan zamanlarında okulun tüm paydaşlarıyla bir bütün olarak, işleri yürütmeleri ve kurumun başı olarak herkese rehberlik ederek, yönlendirmeleri ile birlikte okullarının her yönüyle aktif olacağı düşünülmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Acuner, T. & Yılmaz, G. (2000). Günümüzün Etkin Liderlik Anlayışı: Değişimci Liderlik. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 6(1),1-12.
Aksoy, E. & Işık, H. (2008). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Rolleri. Manas üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 235-249
Akyürek, M. İ. (2022). Yenilikçi Okul ile Yöneticilerin Demokratik Liderlik Özellikleri Arasındaki İlişki. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 1-11.
Arın, A. (2006). Lise Yöneticilerinin Öğretim Liderliği Davranışları ile Kullandıkları Karar Verme Stratejileri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki Düzeyi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Yüksek Lisan Tezi, Eskişehir.
Arıkan, S. (2001). Otoriter ve Demokratik Liderlik Tarzları Açısından Atatürk’ Ün Liderlik Davranışlarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 231-257.
Aydoğan, A. G. (2018). Okul Yöneticilerinin Öğretimsel ve Yönetimsel Liderlik Davranışları: Polatlı Örneği. Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Bakan, İ. &, E. (2008). Örgüt Kültürü Ve Liderlik Türlerine İlişkin Algılamalar İle Yöneticilerin Demografik Özellikleri Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2008 (1),13-40.
Balcı, A. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler (6. Basım). Pegem A.
Cherniss, C., ve Gülten. C. (2002). Liderler İçin Sosyal ve Duygusal Öğrenme. Milli Eğitim Dergisi, 155-156; 1-4.
Cook, C. W., Philip, l., Hunsaker, R., Coffey, E. (1997). Management and organizational behavior. Chicago: McGraw Hill Book Com.
Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage
Çelik, .Y., & Sünbül, A. (2008). Liderlik Algılamalarında Eğitim ve Cinsiyet Faktörü: Mersin İlinde Bir Alan Araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 49-66.
Çelik V., (1999). Egitimsel Liderlik. Dogus Matbaası, Ankara
Derbedek, H. (2008). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Özelliklerinin Öğretmenlerin Öz Yeterlilikleri Üzerindeki Etkileri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
Eren, E. (1998). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Erçetin, L. (2000). Lider Sarmalında Vizyon. 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, 2000.
Günaydın, F. (2022). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Öğretimsel Liderlik Davranişlari ve Öğretmenlerin İş Doyumu Algıları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 9(81), 456–466. https://doi.org/10.26450/jshsr.2991
Güney, S. (1999). Davranış Bilimleri Açısından Atatürk’ün Liderliği. Ocak Yayınları.
Kantos, Z. E. (2011). Örgüt Metaforlarinda Liderlik: Kavramsal Bir Çözümleme. Eğitim Bilimleri ve Araştırma Dergisi, 1(1):35-158.
Kazan, A. & Özgenel, M. (2021). Okul Müdürlerinin Karizmatik Liderlik Özelliklerinin Okul Gelişimine Etkisi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 4 (1), 175-194.
Kış, A. (2013). Okul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Davranışlarını Gösterme Düzeylerine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşlerine Yönelik bir Meta-Analiz Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya
Koçyiğit, İ., Buhur, İ., İsen, İ., Buğday, M., & Gürbüz, M. H. (2022). Karizmatik Liderlik, Sahip Olunması Gereken Beceriler Ve Bunların Okula Yansımaları. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 8(53):776-788
Özden, Y. (2005). Eğitimde Yeni Değerler (4. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Özdemir, S., & Sezgin, A. G. F. (2002). Etkili Okullar ve Öğretim Lliderliği. Kirgizistan Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 266-282.
Özkaynak T.D. Şahin F. (2016). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Davranışları. Journal of Turkish Studies
Töremen, Y. D. (2000). Kaos Teorisi ve Eğitim Yöneticisinin Rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22 (22), 203-219.
Saylı,H., Baytok,A., (2014). Örgütlerde Liderlik Teori Uygulama ve Yeni Perspektifler. Ankara, Nobel Yayıncılık.
Smith, A. D. (1999). Milli kimlik (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Şişman, M. (2004). Öğretim Liderliği (2. bs.). Ankara: Pegem A.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
