İyi Yönetişim İlkeleri Çerçevesinde Türkiye'de Kamu Denetçiliği Kurumu: Literatür İncelemesi
Özet Görüntüleme: 113 / PDF İndirme: 48
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13732114Anahtar Kelimeler:
Yönetim, Yönetişim, Ombudsmanlık KurumuÖzet
Bu makalede iyi yönetişim ilkelerinin Türkiye’deki Kamu Denetçiliği Kurumunda uygulanabilirliği incelenmiştir. Makalede yönetim/ yönetişim kavramlarının tarihsel süreçlerine, tanımlarına ve iyi yönetişim ilkelerine ayrıntılı bir şekilde yer verilmiştir. Makalenin ilerleyen bölümlerinde Ombudsmanlık Kurumunun tarihi geçmişi, ilk ortaya çıkışı ve kurumun ilk olarak uygulandığı İsveç başta olmak üzere çeşitli ülkelerdeki uygulanma şekline yer verilmiştir. Ombudsmanlık Kurumunun Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumu adıyla kurulma süreci ve Cumhuriyet sonrası dönemde kurumun yasalaşma süreci incelenmiştir. Bu çerçevede iyi yönetişimin genel kabul gören altı ilkesi olan; şeffaflık, katılımcılık, etkinlik, hesap verilebilirlik, tutarlılık, hukukun üstünlüğü ilgili açıklamalar ve faaliyetler açısından değerlendirilmiştir. İlgili literatüre ilave olarak söz konusu kaynaklarda iyi yönetişimin ilkeleri ile alakalı örnekler gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın yöntemi olarak verilere ulaşmak için kapsamlı literatür taraması yapılmış ve Kamu Denetçiliği Kurumunda iyi yönetişim ilkeleri ne ölçüde uygulanıyor? sorusuna cevap aranmıştır. İyi yönetişim ilkelerinin tanımları çalışmanın sınırlarını oluşturmuştur ve elde edilen bulgular tanımlara göre değerlendirilmiştir.Yapılan değerlendirmeler ışığında bu çalışmada sonuç olarak; iyi yönetişim ilkeleri çerçevesinde Türkiye’deki Kamu Denetçiliği Kurumu için hesap verilebilirlik ve şeffaflık ilkeleri açısından “geliştirilebilir” değerlendirmesi; katılımcılık, etkinlik, tutarlılık, hukukun üstünlüğü ilkeleri için “güçlü” değerlendirmesi yapılmıştır..
İndirmeler
Referanslar
Addink, H. (2019). Good Governance, Oxford Unıversity Press, Unıted Kingdom.
Akkaya, G. & Alpullu, A. (2023). Spor Ekseninde İyi Yönetişim İlkelerinin İncelenmesi: Antrenörlere Yönelik Bir Uygulama Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, DOI 10.52096/usbd.7.32.10.
Akyıldız, B. & Sevinç, İ. (2021). Kamu Denetçiliği Kurumu Faaliyetlerinin Yıllık Raporlar Üzerinden Değerlendirilmesi. Ombudsman Akademik, 7(13), 57-91.
Altuğ, Y. (2002). Kamu Denetçisi (Ombudsman). (İ.Ü. Rektörlük Yayınları, İstanbul).
Ateş, H. & Buyruk, G.C. (2018) Bir İyi Yönetişim İlkesi Olarak Katılımcılık Ve Türk Kamu Yönetiminde Katılımcılığın Konumu Ombudsman Akademik, s: 81-98.
Ayman Güler, B. (2010). Türkiye’nin Yönetimi -Yapı- (İmge Kitabevi, Ankara).
Babüroğlu O. & Hatipoğlu N. (1997). Ombudsman (Kamu Hakemi) Kurumu İncelemesi: Devlette Bir Toplam Kalite Mekanizması Örneği ,(TÜSİAD Yayınları, İstanbul).
Baylan, Ö. (1978). Vatandaşın Devlet Yönetimi Hakkındaki Şikâyetleri ve Türkiye için İsveç Ombudsman Formülü. İçişleri Bakanlığı Tetkik Kurulu Başkanlığı Yayınları No: 12, Ankara.
Birdişli, F. (2011). Yeni Kamu Yönetimi Yaklaşımı Bağlamında Kamu Denetçiliği ve Bir Denetim Aracı Önerisi Olarak Üniversite Ombudsmanlığı, Kamu Yönetimi, (Orion Kitabevi, Ankara).
Budak, B. (2019). Türkiye’de Kalkınma Ajansları ve Yönetişim:Fırat Kalkınma Ajansı Örneği. [Yüksek Lisans Tezi]. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hitit Üniversitesi.
Bulut Y, & Arslan, M.M. (2018) .Kutadgu Bilig’de İyi Yönetişim Esasları, Ombudsman Akademik, (Özel Sayı 1), 15-25.
Büyükavcı M. (2008). Ombudsmanlık Kurumu, Ankara Barosu Dergisi, 66 (4),10-13.
Demirci, M. (2007). Kamu Yönetimi Etiğinin Normatif Temelleri. Editörler: Bilal Eryılmaz, Musa Eken, Mustafa Lütfi Şen, Kamu Yönetimi Yazıları, Teoride Değişim Yeniden Yapılanma Sorunlar ve Tartışmalar ( Nobel Yayın Dağıtım, Ankara).
Devlet Planlama Teşkilatı, (2007). Dokuzuncu Kalkınma Planı Kamuda İyi Yönetişim Özel İhtisas Komisyonu Raporu ( T.C. Başbakanlık ,Ankara).
Doğan, K.C. (2017). Yönetişim Kavramı Ve Türkiye’de Demokratikleşme Reformları: Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsman) Örneği, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(47), 267-287.
Eryılmaz, B. (2009). Kamu Yönetimi ( Okutman Yayıncılık Ankara).
Graham J., & Amos B., & Plumptre T. (2003). Principles for Good Governance in the 21st Century, Policy Brief, No.15, Ottawa: Institute On Governance.
Grindle, M.S. (2004). Good Enough Governance: Reduction And Reform In Developing Countries, Governance: An International Journal Of Policy, Administration And Institutions, 17(4), 525-543.
Hergüner, B. (2017). Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar Başlangıcından Günümüze Kamu Yönetiminin Değişen Yüzü (Seçkin Yayıncılık, Ankara).
Hurwıtz P.S. (1956). Le Controleur generel de I’Administration çivile et militaire au Danemark, CDU 351. 96 (489).
Jagerskıold, S. (2016). The Swedish Ombudsman, The University of Pennsylvania Law Review , Vol. 109, No. 8 pp. 1077-1099 http:// www.j stor.or g/stabl e/3310586 23:38 UTC.
Karakul, S. (2015). Hukuki ve İdari Denetim Ölçütü Olarak İyi Yönetim İlkeleri.Ombudsman Akademik Dergisi ss:61-105.
Karcı, M.Ş. (2016). Ombudsman İskandinav Modelleri ve Türkiye Uygulaması ( Seçkin Yayınevi, Ankara).
Kaufmaan, D., & Kraay, A., & Mastruzzi, M. (2003). Governance Matters III: Governance Indicators for 1996-2002, The World Bank World Bank Institute Global Governance Department and Development Research Group Macroeconomics and Growth. DOI: 10.1596/1813-9450-3106.
Kaufmaan, D., & Kraay, A., & Mastruzzi, M. (2010). The Worldwide Governance Indicators: Methodology and Analytical Issues , Policy Research Working Paper 5430.
Khawaja , S. (2011). Good Governance and Result Based Monitoring, Poorab Academy, (Islamabad, Pakistan.)
Koç, O. (2015). Yeni Örgütlerin Ortaya Çıkışı: Türk Kamu Denetçiliği Kurumu Örneği. Ombudsman Akademik (2), 11-33. https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.438996.
Kooiman, J. (2003). Governing as Governance ( Sage Publications, London).
Köseoğlu, Ö. (2010). Avrupa Ombudsmanının Hukuki Statüsü, İşleyişi ve Kurumsal Etkinliği. Sayıştay Dergisi, (79), 31-62.
Küçük, Ö. (2023). Dünya Bankası,Sosyal Risk Yönetimi ve Yönetişim. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 4 (1),11-46
Odyakmaz, Z. (2011). Çağdaş Bir Denetim Mekanizması Olarak Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumunun Türkiye İçin Gerekliliği ve Diğer Benzer Kurumlarla Karşılaştırılması. Kamu Yönetimi, Yönetim- Siyaset Sorunlar ve Yeniden Yapılanma ( Grup Yayınevi, Ankara).
Özden, K. (2010). Ombudsman(Kamu Denetçisi)ve Türkiye’deki Tartışmalar (Seçkin Yayınevi, Ankara).
Özden, K., Gündoğan, E. (2000). Ombudsmanlık Sistemi: Tanımı, Tarihi Gelişimi, Dünyadaki Uygulamalar ve Türkiye’deki Uygulanabilirlik Tartışmaları, Türkiye Günlüğü, (62), 48-54.
Öztekin, A. (2002).Yönetim Bilimi (Siyasal Kitabevi Ankara).
Pabuççu, H., Kırçoğlu, T. (2018). İyi Yönetişim İlkeleri Bağlamında : Kamu Denetçiliği Kurumu : Kamu Görevlilerinin Algısı. Ombudsman Akademik, (Özel Sayı 1), 330-362.
Reif, L.C. (2004). The Ombudsman, Good Governance and the International Human Rights System (Martinus Nijhoff Publishers, Leiden – The Netherlands).
Pickl, V.J. (1986). Ombudsman ve Yönetimde Reform, Amme idaresi Dergisi, 19 (4),37-46.
Rhodes, RAW. (1996). The New Governance: Governing Without Government. Politico1 Stiidia XLIV: 652-667.
Sancı, V. (2012). İyi Yönetim Hakkı ve Bu Kapsamda Dinlenilme Hakkı. [Yüksek Lisans Tezi].Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük Üniversitesi.
Siyasal Bilgiler Fakültesi. (1982) .Gerekçeli Anayasa Önerisi ( A.Ü Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara).
Stern, J. (2008). European Ombudsman-Institutions A Comparative Legal Analysis Regarding The Multifaceted Realisation Of An İdea (SpringerWien , NewYork).
Şahin, Ü. (2018). İyi Yönetişimin Türk Kamu Yönetiminde Uygulanması Ve Kamu Denetçiliği Kurumu. Ombudsman Akademik(1),ss: 99-139.
Şehitoğlu, R., Çarkçı, A.(2022). Yerel Siyaset ve Katılımcı Yerel Demokrasi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi - ISSN: 2757-7252 (3),245-246.
Taşkesen, R. (2008). Avrupa Birliği Hukuku’nun Türk İdare Hukuku’na Etkisi. [Yüksek Lisans Tezi]. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çankaya Üniversitesi.
TODAİE. (1991). Kamu Yönetimi Araştırması-Genel Rapor ( Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, Ankara).
Toksöz, F. (2008). İyi Yönetişim El Kitabı, Tesev Yayınları.
Tortop, N. (1974). Yönetimin Denetlenmesi ve Denetleme Biçimleri , Amme İdaresi Dergisi, 7(1),27-50.
Tortop, N. (1998). Ombudsman Sistemi ve Çeşitli Ülkelerde Uygulanması . Amme İdaresi Dergisi 31(1),4-11.
White Paper. (2001). Commıssıon Of The European Communıtıes, Brussels, COM(2001) 428.
Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. (1995). Yedinci Beş Yıllık (1996-2000) Kalkınma Planı, 30.10.1984 Tarihli 3067 Sayılı Kanun Gereğince, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 18.7.1995 Tarihli 142. Birleşimi.
Zeren, H.E., Tekin, Y. & Özdek, F. (2020). Kamu Yönetiminin Dönüşümü Bağlamında Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumunun Faaliyetlerine İlişkin Bir Değerlendirme, Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 1(2).
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.