Özel Okullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Kurum Politika ve Uygulamalarına Yönelik Karşılaştığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Özet Görüntüleme: 18 / PDF İndirme: 12
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14580332Anahtar Kelimeler:
Özel okullar, okul yönetimi ve iklimi, öğretmen sorunları.Özet
Bu araştırma, özel okullarda görev yapan öğretmenlerin kurum politikaları ve uygulamalarına ilişkin karşılaştıkları sorunları tespit etmek ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, öğretmenlerin deneyimlerinden elde edilen bulgular doğrultusunda, özel okullarda yaşanan sorunlara dair kapsamlı bir çerçeve sunulması hedeflenmiştir. Araştırma, Ankara ve İstanbul'daki farklı sosyoekonomik gruplara hizmet veren özel okullarda görev yapan toplam 41 öğretmen ile yürütülmüştür. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir.
Araştırmanın bulguları, dört ana tema altında toplanmıştır. Birinci tema, müfredat sorunlarıdır ve öğretim programlarının uygulanmasında karşılaşılan müfredat değişiklikleri, materyal eksiklikleri, sınıf yönetimi problemleri ve ders sürelerinin yetersizliği gibi zorlukları kapsamaktadır. İkinci tema, işe alım süreçleri, iş yükü ve ücret politikalarına ilişkin öğretmen görüşlerini ele almaktadır. Üçüncü tema, öğretmenlerin okul yönetimiyle ilişkilerinde yaşadığı sorunlara odaklanmaktadır. Dördüncü tema, veli ilişkilerinde ortaya çıkan sorunlar ve bu ilişkilerin öğretmen motivasyonu üzerindeki etkilerini incelemektedir. Öğretmenlerin önerileri arasında, müfredat değişikliklerinin daha planlı yapılması, teknolojik materyallerin artırılması, iş yükünün hafifletilmesi ve mesleki gelişim olanaklarının genişletilmesi bulunmaktadır.
Araştırma sonuçları, öğretmenlerin iş yükü, maaş, okul yönetimi ve veli ilişkileri gibi çeşitli alanlarda zorluklarla karşılaştığını ancak bu sorunlara yönelik öğretmenlerin çözüm önerilerinin de bulunduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, öğretmenlerin mesleki gelişim ve eğitimde daha etkili olabilmek için çeşitli stratejiler önerdikleri görülmüştür. Bu bulgular, özel okullarda öğretmenlerin karşılaştıkları sorunların çözülmesi için eğitim politikaları ve uygulamalarında iyileştirmelere ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Bu araştırmanın literatüre katkı sunması ve özel okulların politika ve uygulamalarını geliştirmesine rehberlik etmesi düşünülmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Acar, H. (2007). Yeni ilköğretim programlarının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Açar, A. (2015). Öğretmenlerin öğretmenlik meslek bilgisi derslerinden yararlanma düzeylerine ilişkin algıları [Yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Ağırman, N. (2016). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen yeterlik ve öğretmen yeterlik düzeylerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Alanka, D. (2024). Nitel bir araştırma yöntemi olarak içerik analizi: Teorik bir çerçeve. Kronotop İletişim Dergisi, 1(1), 62-82.
Aslanargun, E. (2007). Okul-aile işbirliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışması. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 119-135.
Balcı, E. (1994). Öğretmen rolleri. In Eğitim sosyolojisi (ss. 79-104). Gazi Büro Kitabevi.
Ballou, D., & Podgursky, M. (1998). Teacher recruitment and retention in public and private schools. Journal of Policy Analysis and Management, 17(3), 393-417.
Başar, H. (1999). Sınıf yönetimi. Pegem Yayınları, Önder Matbaacılık.
Battal, N. (2003). Cumhuriyet Üniversitesi’nin açılışında yaptığı konuşma. Eğitime Yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi, 13-14.
Brand, S., Felner, R., Shim, M. K., Seitsinger, A., & Dumas, T. (2003). Middle school improvement and reform: Development and validation of a school-level assessment of climate, cultural pluralism, and school safety. Journal of Educational Psychology, 95(3), 570-588. https://doi.org/10.1037/0022-0663.95.3.570
Broussard, C. A. (2003). Facilitating home-school partnerships for multiethnic families: School social workers collaborating for success. Children & Schools, 25(4), 211-222. https://doi.org/10.1093/cs/25.4.211
Bursalıoğlu, Z. (1979). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Can, E. (2019). Öğretmenlerin meslekî gelişimleri: Engeller ve öneriler. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(4), 1618-1650. https://doi.org/10.14689/Issn.2148-2624.1.7c.4s.14m
Can, E. (2022). Özel okullarda işe alım sürecine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
Christle, C. A., Jolivette, K., & Nelson, M. (2007). School characteristics related to high school dropout rates. Remedial and Special Education, 28(6), 325–339. https://doi.org/10.1177/07419325070280060201
Cohen, M. (1983). Instructional management and social conditions in effective schools. In A. Odden & L. D. Webb (Eds.), School finance and school improvement: Linkages for the 1980s (pp. 17-50). Cambridge, MA: Ballinger.
Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd ed.). Sage Publications.
Çalık, T. (2003). Öğrenen örgütler olarak eğitim kurumları. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 115-130.
Çalık, T., Tabak, H., & Yavuz-Tabak, B. (2019). Eğitim sisteminde sınıf büyüklüğünün planlama açısından değerlendirilmesi: Ankara örneği. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 1581-1599.
Çaycı, B. (2018). İlkokullardaki ders süresi ve ders saatlerinin sınıf öğretmeni görüşlerine göre değerlendirilmesi. International Journal of Eurasian Education and Culture, 5, 117-131.
Çelenk, S. (2003). Okul-aile işbirliği ile okuduğunu anlama başarısı arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 33-39.
Çelikten, M., & Can, N. (2003). Yönetici, öğretmen ve veli gözüyle ideal öğretmen. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 253-267.
Çelikten, M., Şanal, M., & Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
Çimen, B., & Karadağ, E. (2020). Özel okullarda çalışan öğretmenlerin çalışma şartları ve gelecek kaygıları üzerine görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 518-541. https://doi.org/10.17679/inuefd.476428
Demiralp, N. (2007). Coğrafya eğitiminde materyaller ve 2005 coğrafya dersi öğretim programı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 373-384.
Demirel, Ö. (2020). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya (27. baskı). Pegem.
Dinçer, Ö. (1991). Stratejik yönetim ve işletme politikası. Timaş Yayınları.
Epstein, J. L. (1987). Parent involvement: What research says to administrators. Education and Urban Society, 19(2), 119-136.
Erdoğan, Ç., & Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(3), 399-431.
Fındıkçı, D. İ. (2006). İnsan kaynakları yönetimi. In İnsan kaynakları yönetimi (ss. 221-283). Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Fidan, N. (1996). Okulda öğrenme ve öğretme. Alkım Yayınevi.
Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk-Hoy, A. (2000). Collective teacher efficacy: Its meaning, measure, and impact on student achievement. American Educational Research Journal, 37(2), 479–507.
Gönen, M. (2019). İşe alım sürecinde mülakat: Özel okullarda öğretmen işe alımları üzerine bir araştırma [Yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Güler, A., Halıcıoğlu, M. B., & Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Güneş, F. (2012). Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirme. Türklük Bilimi Araştırmaları, 32, 127-146.
Harbison, F. (1973). Eğitim planlaması ve insan kaynağı geliştirme (H. Doğan, Çev.). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Dairesi Yayını.
Hatipoğlu, A., & Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1012-1034.
İnan, M., & Demir, M. (2018). Eğitimde fırsat eşitliği ve kamu politikaları: Türkiye üzerine bir değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 337-359.
İştar, E. (2012). Gazetelerdeki iş ilanlarında ayrımcılık. Akademik Bakış Dergisi, 28(1), 1-13.
Kabaş, M. (2012). İşe alım sürecinin etkinliğinin performans değerlendirme sistemi ile ölçülmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kalaycı, N., & Yıldırım, N. (2020). Türkçe dersi öğretim programlarının karşılaştırmalı analizi ve değerlendirilmesi (2009-2017-2019). Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 238-262.
Kandemir, Y. (2015). Devlet okulu öğretmenlerinin özel okullara ilişkin tutumlarının incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Karagözoğlu, G. (2003). Eğitim sistemimizde öğretmen yetiştirme politikamıza genel bir bakış. Eğitimde Yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, 10-12. Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi.
Karcıoğlu, F. (2001). Örgüt kültürü ve örgüt iklimi ilişkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2), 265-283.
Kaya, E. (2009). Özel okul öğretmenlerinin duygusal emek davranışını algılama biçimleri ile iş doyumları ve iş stresleri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kaya, Z. (2002). Olumlu öğrenme ortamı oluşturma. In Z. Kaya (Ed.), Sınıf yönetimi (ss. 111-143). Pegem Yayınları.
Kazak, E. (2019). Okulda angarya iş ve işlemlerin performansın niteliği ve iş çıktıları üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25(4), 692-744.
Kiraz, Z., & Kurul, N. (2018). Türkiye’de öğretmen işsizliği ve ataması yapılmayan öğretmenler hareketi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 270-302.
Koç, A. F. (2019). Okul kültürünün özel okullarda ve devlet okullarında çalışan sosyal bilgiler öğretmenlerinin uygulamalarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kuş Gürbey, S., & Büyük, U. (2023). Özel okullarda fen bilimleri öğretmeni istihdamı: İşe alım süreci ve beklenen yeterlikler. Millî Eğitim Dergisi, 52(239), 2000-2032. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1159288
Küçükçayır, G., & Cemaloğlu, N. (2017). Türkiye’de geçmişten günümüze özel okullar ve politikaları üzerine bir araştırma. 12. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi, Türkiye.
MacNeil, A. J., Prater, D. L., & Busch, S. (2009). The effects of school culture and climate on student achievement. International Journal of Leadership in Education, 12(1), 73-84. https://doi.org/10.1080/13603120701576241
Martin, M., & Waltman, C. (2000). Çocuğunuzun okulla ilgili sorunlarını çözebilirsiniz. Sistem Yayıncılık.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2016). 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu. http://www.mevzuat.gov.tr.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/dosyalar/StPrg/Ogretmenlik_Meslegi_Genel_Yeterlikleri.pdf (Erişim tarihi: 30.12.2024).
Mermer, S., & Özer, N. (2022). Özel okullarda kullanılan pazarlama taktikleri: Bir ölçek geliştirme çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 261-274. https://doi.org/10.17679/inuefd.1105366
Nartgün, Ş., & Kaya, A. (2016). Özel okul velilerin beklentileri doğrultusunda okul imajı oluşturma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 153-167.
O'Brennan, L. M., Bradshaw, C. P., & Sawyer, A. L. (2009). Examining developmental differences in the social-emotional problems among frequent bullies, victims, and bully/victims. Psychology in the Schools, 46(2), 100–115. https://doi.org/10.1002/pits.20357
Oğuzkan, F. (1998). Öğretmenliğin üç yönü. Kadıoğlu Matbaası.
Okçabol, R. (2005). Türkiye eğitim sistemi. Ütopya Yayınevi.
Owens, R. G., & Valesky, T. C. (2007). Organizational behavior in education: Adaptive leadership and school reform (9th ed.). Boston, MA: Pearson/Allyn and Bacon.
Özabacı, N. (2005). Öğretmen adaylarının kendi özellikleri ile ideal öğretmen özelliklerine dönük algılarının karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 42, 211-236.
Özkan, R. (2011). Toplumsal yapı, değerler ve eğitim ilişkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 333-344.
Pelit, E., & Ak, S. (2018). İnsan kaynakları yönetimi işlevi olarak personel bulma, seçme ve personeli işe yerleştirme ile ilgili sorunlar: Turizm işletmeleri örneğinde teorik bir inceleme. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 10(2), 39-74.
Pulat, A. (2019). İlkokul velilerinin özel okul tercihlerine etki eden faktörlerin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Rosmiller, R. (1983). Resource allocation and achievement: A classroom analysis. In A. Odden & L. Webb (Eds.), School finance and school improvement: Linkages for the 1980s (pp. 171-192). Cambridge, MA: Ballinger Publishing Company.
Salema, M. H. (2005). Teacher and trainer training in education for democratic citizenship: Competencies, methods, and processes. JSSE - Journal of Social Science Education, 4(3), 39-49.
Seligman, M. (1979). Strategies for helping parents of exceptional children: A guide for teachers. New York: Free Press.
Sönmez, V. (2005). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Anı Yayıncılık.
Söylemez, Ş., & Kaya, Ş. D. (2020). Mesleki uygulama beklentilerinin kariyer motivasyonu üzerine etkisi: Sağlık yönetimi bölümü öğrencilerine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(28), 855-874.
Subaşı, B., & Dinler, A. (2003). Dünya’da ve Türkiye’de özel okullar. İTO Yayınları.
Susam, B., & Demir, M. K. (2020). Öğretim programlarının değişimi üzerine sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 6(2), 245-267. https://doi.org/10.38089/ekuad.2020.18
Şişman, M. (2002). Eğitimde mükemmellik arayışı. Pegem Yayıncılık.
Şişman, M., & Turan, S. (2005). Sınıf yönetimi (3. baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Taşkaya, S. (2012). Nitelikli bir öğretmende bulunması gereken özelliklerin öğretmen adaylarının görüşlerine göre incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(2), 283-298.
Taşkın, S., & Sezgin Nartgün, Ş. (2023). Öğretmen görüşlerine göre iş yükü ile bireysel ve örgütsel performans arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(4), 2081-2103. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1315764
Tatar, M. (2001). Etkili öğretmen. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-12.
Teke, D., & Yılmaz, T. (2022). Özel öğretim kurumlarında okul öncesi öğretmenlerinin işe alım/seçme ve yerleştirme süreçleri üzerine bir araştırma: Kocaeli örneği. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 110-146. https://doi.org/10.54838/bilgisosyal.1083192
Terzi, A. R. (2004). İletişim ve sosyal etkileşim. In Eğitim ve okul yöneticiliği (Bölüm 10, pp. 280-301). PegemA Yayınları.
Tınar, M. (2013). Personel seçimi. İçinde Çalışma psikolojisi (ss. 35-36). Anadolu Üniversitesi Yayını.
TİHEK. (2016). Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu. Resmî Gazete, Kanun no: 6701.
Uğraş, K. (2009). Özel dershanelerde çalışan tarih öğretmenlerinin sorunları ve çözüm önerileri (Ankara il örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi.
Uras, M. (2002). Eğitimin toplumsal temelleri. In E. Toprakçı (Ed.), Eğitim üzerine (ss. 190-241). Ütopya Yayınevi.
Uygun, S. (2003). Türkiye’de dünden bugüne özel okullara bir bakış (gelişim ve etkileri). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 107-120.
Ünsal, S., & Çetin, A. (2019). Özel okul ve devlet okulunda görev yapmış sınıf öğretmenlerinin öğretim programlarını uygulamada karşılaştıkları farklılıklar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1541–1551.
Varış, F. (1981). Eğitim bilimine giriş (No: 98). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Yeşilyaprak, B. (2006). Eğitimde rehberlik hizmetleri (14. baskı). Nobel Yayınları.
Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2011). Göreve yeni başlayan özel dershane öğretmenlerinin kurumlarındaki çalışma koşullarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 635-650.
Yüksel, M. (2014). Bilgi çağında değişen eğitim paradigmaları çerçevesinde öğretmen istihdamı: Türkiye örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yüzgeç, M. E. (2008). İlköğretim kurumlarının 4. ve 5. sınıfında öğrencileri bulunan velilerin yönetici ve öğretmenlerden beklentileri (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.