Kültürel Mirasin Korunması Kapsamında Tarih ve Kültürün Dijital Aktarımı: “Azerbaycan Milli Hali Müzesi Örneği”

Özet

Kültürel, sosyal ve ekonomik boyutu artarak önem taşıyan kültür varlıklarının korunması, toplumların kimliklerini şekillendiren temel unsurlar arasında yer almaktadır. Koruma, tarihi ve kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılmasını sağlarken, aynı zamanda yerel ve ulusal kimliğin de inşa edilmesine katkıda bulmaktadır. Kültürel varlıkların korunması ile ilgili çalışmaların önemi her geçen gün artmaktadır.  Bu bağlamda, müzeler, kültürel mirası saklamak ve nesilden nesile aktarmak amacıyla oluşturulmuş önemli kurumlardır. Kültür hazinesini saklarken aynı zamanda ziyaretçileri ve kültür varlıklarını somut biçimde buluşturan etkin ortamlardır. Müzelerin temel işlevi, koleksiyonların korunmasıdır; ancak günümüzde interaktif müzeler, ziyaretçilere daha dinamik bir deneyim sunarak kültürün daha derinlemesine anlaşılmasını sağlamaktadır. Ziyaretçilerin eserlerle etkileşime geçebilmesi, öğrenim süreçlerini destekleyici etkinliklerle zenginleştirilmesi, kültürel mirasın değerini artırmakta ve toplumsal bilinci güçlendirmektedir. Dijital yaklaşımlar sunan müzeler, teknolojinin sunduğu imkanlarla birlikte, sanal gerçeklik, dokunmatik ekranlar gibi araçlar kullanarak zengin bir etkileşim ortamı sunabilmektedir. Böylece, sadece izleyici olmakla kalmayıp, izleyiciler de kültürel içeriklerin bir parçası haline gelmektedir. Bu tür müzeler, çeşitli eğitim programları ve atölye çalışmaları ile de kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunmakta, genç nesillerin bu değerlere sahip çıkmasını sağlamaktadır.

Bu çerçevede araştırma Azerbaycan Milli Halı Müzesi’nde alan araştırması yöntemi, sözlü görüşme tekniği ve literatür araştırması ile gerçekleştirilmiştir. Dokunmatik sistemler, animatronik gösterim, gösteri odaları, gibi müzede bulunan dijital yaklaşımlar incelenmiş görselleri ile birlikte çalışmaya eklenerek literatüre katkıda bulunulmuştur.