Kamu Yönetiminde Stratejik Planlama: Biçimsel Bir Rutin mi, Bilinç Ekseninde Yönetsel Bir Pratik mi?
Özet Görüntüleme: 1
/ 
PDF İndirme: 5
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17014167Anahtar Kelimeler:
Kamu Yönetimi, Stratejik Planlama, Kurumsal İzomorfizm, Stratejik Yönetim, Performans YönetimiÖzet
1980’lerden itibaren Yeni Kamu İşletmeciliği (NPM) reformlarıyla yaygınlaşan stratejik planlama, kamu kurumlarında vizyon inşası ve performans ölçümü açısından merkezi bir araç haline gelmiştir. Ancak planlamanın, bazı durumlarda yalnızca mevzuat gerekliliklerini karşılayan sembolik belgeler olarak rutinleştiği; bazı durumlarda ise kurumsal öğrenmeyi, paydaş katılımını ve demokratik meşruiyeti güçlendiren bir bilinç pratiğine dönüştüğü gözlemlenmektedir. Literatürde çoğunlukla teknik süreçlere ve performans göstergelerine odaklanan mevcut yaklaşımlar, planlamanın zihniyet, kültür ve meşruiyet boyutunu gözden kaçırmaktadır. Bu boşluğu doldurmayı amaçlayan çalışmada, nitel araştırma yöntemine dayalı yorumlayıcı bir desen kullanılarak kavramsal çözümleme gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Chandler’ın strateji tanımı, Mintzberg’in stratejik planlama eleştirisi, Moore’un kamu değeri yaklaşımı ve DiMaggio ile Powell’ın kurumsal izomorfizm modeli temel kuramsal eksenler olarak ele alınmıştır. Bulgular, stratejik planlamanın işlevselliğinin, tasarım mantığı, uygulama zihniyeti ve bağlamsal koşullar ile şekillendiğini göstermektedir. Stratejik planların yalnızca “raflık belge” haline gelmesi durumunda yönetsel körlüğü artırabileceği; buna karşılık öğrenme odaklı ve katılımcı süreçlerde performansı ve kamu değerini güçlendirebileceği saptanmıştır. Ayrıca kurumsal izomorfizm, planlama süreçlerini benzeşen kalıplara sıkıştırarak rutinleşme riskini artırırken, performans yönetimiyle kurulan ilişki hem tamamlayıcı hem de gerilim içeren sonuçlar doğurabilmektedir. Sonuç olarak çalışma, stratejik planlamayı salt teknik bir yönetim aracı olmanın ötesinde, kamu değerinin üretildiği ve demokratik meşruiyetin yeniden üretildiği bir bilinç pratiği olarak konumlandırmaktadır.
İndirmeler
Referanslar
Alford, J., & Greve, C. (2017). Strategy in the Public and Private Sectors: Similarities, Differences and Changes. Administrative Sciences, 7(4), 1-17.
Aşgın, S. & Yaman, K. (2018). Türkiye’de Bakanlıkların Stratejik Plan Uygulamalarında Mevcut Yapı ve Sürecin Değerlendirilmesi, Journal of Academic Value Studies, 4(19), 449-466.
Aydın, G. & Önder, M. (2020). Türk Kamu Yönetiminde Planlama: Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Nobel Yayınevi.
Aydın, G., Nyadera, I.N. & Önder, M. (2020). Strategic Management in Turkey’s Public Sector: Reforms and Application Issues. Public Organiz Rev 20, 719–734 (2020). https://doi.org/10.1007/s11115-020-00463-8
Bayraktar, E., Turan, E., & Çetin, S. (2020). Stratejik Yönetim Kültürü ve Belediyeler: TR82 Bölgesi Belediyeleri Üzerine Bir İnceleme. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 56-90.
Bryson, J., & George, B. (2020). Strategic Management in Public Administration. In Oxford Research Encyclopedia of Politics. https://oxfordre.com/politics/view/10.1093/acrefore/9780190228637.001.0001/acrefore-9780190228637-e-1396.
Chandler, Jr., A. D. (1962). Strategy and Structure: Chapters in the History of the Industrial Enterprise University of Illinois at Urbana-Champaign's Academy for Entrepreneurial Leadership Historical Research Reference in Entrepreneurship, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1496188
Coşkun, B., & Pank Yıldırım, Ç. (2018). Türkiye’de Stratejik Planlama: Son Dönem Gelişmelerin İncelenmesi. Strategic Public Management Journal, 4(8), 1-16. https://doi.org/10.25069/ spmj.492784
Coşkun, S., & Gündüz, O. (2020). Bir Kamu Politikası Transferi Örneği Olarak Türk Kamu Yönetiminde Stratejik Planlama. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 277-301. https://doi.org/10.11616/basbed.v20i53206.682953
Cothran, H., & Clouser, R. (2006). Strategic Planning for Communities, Non-profit Organizations and Public Agencies: FE648/FE648, 7/2006. EDIS, 2006(14). https://doi.org/10.32473/edis-fe648-2006
Demirkaya, Y. (2015). Strategic Planning in the Turkish Public Sector. Transylvanian Review of Administrative Sciences, 11(SI), 15-29.
Desenberg ve Dunn (2020). The Practical Application of Strategic Foresight. https://cdn.ymaws.com/www.strategyassociation.org/resource/resmgr/webinar_wednesday/the_practical_application_of.pdf
DiMaggio, P. J., & Powell, W. W. (1983). The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields. American Sociological Review, 48(2), 147–160. https://doi.org/10.2307/2095101
Drucker, P. (2012). The Practice of Management. Routledge.
Eren, V., Orhan, U., & Dönmez, D. (2014). Üniversitelerde Stratejik Planlama Süreci: Devlet ve Vakıf Üniversitelerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Amme İdaresi Dergisi, 47(2), 121-143.
Gedikkaya, M. T., & Akçakaya, M. (2018). Kamu Örgütlerinde Stratejik Planlama: Türkiye İş Kurumu Örneği (2008-2017). Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 4(3), 145-160. https://doi.org/10.30855/ gjeb.2018.4.3.002
George, B., Walker, R. M., & Monster, J. (2019). Does Strategic Planning Improve Organizational performance? A Meta‐Analysis. Public Administration Review, 79(6), 810-819.
Government Executive (2008). Analysts Urge Fine-Tuning of Performance Measurement Systems. https://www.govexec.com/oversight/2008/03/analysts-urge-fine-tuning-of-performance-measurement-systems/26520/
İzci, F. & Yıldız, M. Ş. (2020). Yöneticilerin Stratejik Yönetim Algısının Van ve Gaziantep Büyükşehir Belediyeleri Özelinde Analizi. Journal of Social and Humanities Sciences Research,7(60), 2756-2775
Kling (2025). Strategic Planning vs. Strategic Management: What’s the Difference? https://www.wipfli.com/insights/articles/odg-strategic-planning-vs-strategic-management
Larbi, G. A. (1999). The New Public Management Approach and Crisis States. https://www.files.ethz.ch/ isn/29005/dp112.pdf
Leblebici, D. N., & Erkul, E. (2008). Planlı Kalkınma Deneyiminden Stratejik Planlamaya Geçiş: Türkiye Örneği. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 269-285.
Maxwell, J. A. (2008). Designing A Qualitative Study. The SAGE Handbook of Applied Social Research Methods, 2(7). 214-253.
Mintzberg, H. (1994). The Fall and Rise of Strategic Planning. Harvard Business Review, 72(1), 107-114.
Moore, M. H. (1997). Creating Public Value: Strategic Management in Government. Harvard University Press.
Nickols, F. (2016). Strategy, Strategic Management, Strategic planning and Strategic Thinking. Management Journal, 1(1), 4-7.
OECD (2020). Policy Framework on Sound Public Governance. https://www.oecd.org/en/publications/ 2020/12/policy-framework-on-sound-public-governance_931b05fc.html
OECD (2022). Public Sector Transparency and Accountability, https://www.oecd.org/content/ dam/oecd/en/publications/reports/2002/09/public-sector-transparency-and-accountability_g1gh2c53/ 9789264176287-en.pdf
Oregon State (2025). Strategy and Strategic Planning. https://open.oregonstate.education/ strategicmarketing/chapter/chapter-4-strategy-and-strategic-planning/
Ozan, M. S., & Yolcu, F. S. (2024). Sükût Daima Altın Mıdır? Stratejik Sessizlik Kavramını Kamu Kurumlarının Belirsiz İtibarı Üzerinden Değerlendirmek. Amme İdaresi Dergisi, 57(1), 47-64.
Özgür, H. (2004). Kamu Örgütlerinde Stratejik Yönetim. İçinde Çağdaş Kamu Yönetimi II, Nobel Yayın Dağıtım.
Poister, T. H. (2010). The Future of Strategic Planning in the Public Sector: Linking Strategic Management and Performance. Public Administration Review, 70, 246-254.
Poister, T. H., & Streib, G. (2005). Elements of Strategic Planning and Management in Municipal Government: Status After Two Decades. Public Administration Review, 65(1), 45-56.
Porter, M. E. (1980). Industry Structure and Competitive Strategy: Keys to Profitability. Financial Analysts Journal, 36(4), 30-41.
PSE (2025). Public Sector Strategic Planning. https://www.publicsectorexperts.com/blog/public-sector-news-insights-and-analysis-1/public-sector-strategic-planning-815
Rainey, D. L., (2012). Strategic Management: Formulation and Implementation. Cambridge University Press
Rhodes, R. A. (2019). Public Administration, the Interpretive Turn and Storytelling. In A Research Agenda for Public Administration (pp. 12-27). Edward Elgar Publishing.
Rich Horwath (2020). The Origin of Strategy. https://www.strategyskills.com/the-origin-of-strategy/
Seyfried, M., Ansmann, M., & Pohlenz, P. (2019). Institutional Isomorphism, Entrepreneurship and Effectiveness: The Adoption and Implementation of Quality Management in Teaching and Learning in Germany. Tertiary Education and Management, 25(2), 115-129.
Thabit, S., Sancino, A., & Mora, L. (2025). Strategic Public Value (s) Governance: A Systematic Literature Review and Framework for Analysis. Public Administration Review, 85(3), 885-906.
Tingey (2019). Strategic Planning. https://extension.unr.edu/publication.aspx?PubID=4061#
Vandersmissen, L., & George, B. (2024). Strategic Planning in Public Organizations: Reviewing 35 Years of Research. International Public Management Journal, 27(4), 633-658.
Witt, U. (2011). Emergence and Functionality of Organizational Routines: An Individualistic Approach. Journal of Institutional Economics, 7(2), 157-174.
Yolcu, F. S., & Ozan, M. S. (2024). Stratejik Yönetim Perspektifinden Dijital Hükümet: Uygulama Süreçlerine İlişkin Nitel Bir İnceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 13(5), 2294-2318. https://doi.org/10.15869/itobiad.1577095
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
