Türkiye’de Etki Alanlarına Göre Hortumlar

Ali, E., Cramer, W., Carnicer, J., Georgopoulou, E., Hilmi, N.J.M., Le Cozannet, G. and Lionello, P. (2022). Cross-Chapter Paper 4: Mediterranean Region. In: Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [H.O. Pörtner, D.C. Roberts, M. Tignor, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke, V. Möller, A. Okem, B. Rama (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA, pp. 2233–2272, doi:10.1017/9781009325844.021. (www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/downloads/report/IPCC_AR6_WGII_CCP4.pdf)

Bakır, B. (2021). Türkiye’nin hortum klimatolojisi ve etkili olan yüksek atmosfer koşullarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Tez No: 704795.

Bozkurt, D. (2011). Türkiye’de hortumlar artıyor mu? Bilim ve Teknik, (526), 68–71.

Canpolat, E., Keserci, F. & Döker, M. F. (2021). Finike ve Kumluca ovalarında yaşanan su hortumlarının oluşum süreçleri ve etkileri. Türk Coğrafya Dergisi, (77), 19-36. https://doi.org/10.17211/tcd.827607.

Corfidi, S., Weiss, S., Kain, J., Corfidi, S.J., Rabin, R. & Levit, J. (2010). Revisiting the 3-4 april 1974 super outbreak of tornadoes. Weather and Forecasting, (25), 465-510. http://dx.doi.org/10.1175/2009WAF2222297.1

Coşkun, M. & Aksoy, B. (2007). 19 haziran 2004 Çubuk-Sünlü (Ankara) hortum olayı, Doğu Coğrafya Dergisi, 12(17), 203-22.

Demircan, M., Arabacı, H., Soydam, M. & Eroğlu, H. (2019). Trends of tornado disasters in Turkey in context of climate change. 9th International Symposium on Atmospheric Sciences,(pp.350-355).İstanbul.

Flocas, H.A,, Simmonds, I., Kouroutzoglou, J., Keay, K., Hatzaki, M., Bricolas, V. & Asimakopoulos, D. (2010). On cyclonic tracks over the eastern Mediterranean. Journal of Climate, (23), 5243–5257. doi: https://doi.org/10.1175/2010JCLI3426.1

Giaiotti, D. B., M. Giovannoni, A. Pucillo, and F. Stel. (2007). The climatology of tornadoes and waterspouts in Italy. Atmospheric Research,(83), 534–541, doi:10.1016/j.atmosres.2005.10.020.

Ginzburg, A.I., Kostianoy, A.G., Serykh, I.V. et al. (2021). Climate change in the hydrometeorological parameters of the Black and Azov seas (1980–2020). Oceanology, (61), 745–756 https://doi.org/10.1134/S0001437021060060.

Groenemeijer, P. & Kühne T. (2014). A climatology of tornadoes in europe: results from the european severe weather database. Monthly Weather Review, 142, 4775–4790. https://doi.org/ 10.1175/MWR-D-14-00107.1

Habertürk (2013, Mayıs 12). https://www.haberturk.com/gundem/haber/843706-mardinde-hortum-can-aldi

Hürriyet, (2012, Nisan 4). https://www.hurriyet.com.tr/video/elazig-in-maden-ilcesi-nde-hortum- faciasi-36060758

IPCC, 2021. Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, 2391 pp.

https://doi.org/10.1017/9781009157896.

Kadıoğlu, M. (2012). Türkiye’de İklim Değişikliği Risk Yönetimi. Türkiye’nin İklim Değişikliği II. Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi Yayını, Ankara.

Kahraman, A. (2021). Synoptic climatology of supercell-type tornado and very large hail days in Turkey. Weather, (76) 129-134.doi: https://doi.org/10.1002/wea.3829

Kahraman, A., & Markowski, P. M. (2014). Tornado climatology of Turkey. Monthly Weather Review, 142(6), 2345–2352.https://doi.org/10.1175/MWR-D-13- 00364.1.

Kahraman, A., Kadıoğlu, M. & Markowski, P.M. (2017). Severe convective storm environments in Turkey, Monthly Weather Revıew, (145), 4711-4725.

Kocatürk, O. (2012). The great storm and tornado incident in Istanbul (19 July 1914). International Journal of Turcologia, 7 (13), 27–37.

Koç, İ. & Ünlüler, M. (2017). 26 kasım 2010 günü Muğla’nın çallı köyünde meydana gelen hortum olayının incelenmesi. III. Meteorolojik Uzaktan Algılama Sempozyumu, Meteoroloji Genel Müdürlüğü.

Kolay, O., Özdemir, E. T. & Yetemen, Ö. (2020). Flash flood and tornado disaster in Bodrum: case study of november 29, 2018. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 5(4), 491–497. https://doi.org/10.35229/jaes.759162.

Kostianaia, E.A. & Kostianoy, A.G. 2021. Regional climate change ımpact on coastal tourism: a case study for the black sea coast of russia. Hydrology, (8), 133. https://doi.org/10.3390/ hydrology8030133

Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM). (2021). 2021 Yılı İklim Değerlendirmesi, İklim ve Zirai Meteoroloji Dairesi Başkanlığı Araştırma Dairesi Başkanlığı, Ankara. https://mgm.gov.tr/FILES/iklim/yillikiklim/2021-iklim-raporu.pdf

Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM). (2022). Türkiye Meteorolojik Afetler Değerlendirmesi (2010-2021). Araştırma Dairesi Başkanlığı Meteorolojik Afetler Şube Müdürlüğü, Ankara. https://www.mgm.gov.tr/FILES/genel/raporlar/meteorolojikafetler2010- 2021.pdf

National Geographic. (2022, 23 July). Tornadoes and Global Warming: Is There a Connection?. https://education.nationalgeographic.org/resource/tornadoes-and- global- warming-there-connection

Özen Bayraktar, S. ve Çiçek, İ. (2022). Türkiye’de hortum olayları. Journal of Social and Humanities Sciences Research. 9 (86), 1604-1616.doi: http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.3202

Özgenç, R. (2020). Yer tabanlı uzaktan algılama sistemleri kullanılarak Akdeniz bölgesinde hortum hadiselerinin sinoptik analizi ve modellenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul. Tez No: 635612.

Sabah, (2011, Ekim 12). https://www.sabah.com.tr/yasam/balikesirde-hortum-faciasi-2025896.

Sözcü, (2019, Ocak 28). https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/antalyada-hortum-can-aldi-1-olu- 3254185/

Sözcü, (2023 Nisan 20). https://www.sozcu.com.tr/2023/gundem/son-dakika-pazarcikta-hortum- cadirlar-uctu-yaralilar-var-7660310/

Trigo, I.F., Bigg G.R. &Davies T.D. (2002). Climatology of cyclogenesis mechanisms in the Mediterranean. Monthly Weather Review (130), 549–569. doi: https://doi.org/10.1175/1520-0493(2002)130<0549:COCMIT>2.0.CO;2

Trigo, I.F., Davies T.D. & Bigg, G.R. (1999). Objective climatology of cyclones in the Mediterranean region. Journal of Climate, (12), 1685–1696. doi:10.1175/1520-0442(1999)012<1685:OCOCIT>2.0.CO;2

Türkeş, M. (2021). Türkiye’de Hortumlar Artıyor Mu?. EKOIQ, Mart, 96-101.

UN (2017). Factsheet: people and oceans. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/ Ocean_Factsheet_People.pdf.

Yurtseven, M. (2013). “Gelişmiş-v” yapılı oraj fırtına modeli olarak Elâzığ-Maden hortumu. Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.

Zhang, Y., Jin, Z. & Sikand, M. (2021). The top-of-atmosphere, surface and atmospheric cloud radiative kernels based on ısccp-h datasets: method and evaluation. Journal Of Geophysıcal Research-Atmospheres, (126), 24. doi:10.1029/2021JD035053.

Zurbenko, I.G & Sun, M. (2016). Jet stream as a major factor of tornados in USA, Atmospheric and Climate Sciences, (6), 236-253. http://dx.doi.org/10.4236/acs.2016.62020.