Güncel Bir Biyoetik Sorun Kümesi: Yapay Zeka
Özet Görüntüleme: 318
/ 
PDF İndirme: 140
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10030046Anahtar Kelimeler:
Biyoetik, etik ikilem, makine etiği, trafik etiği, yapay zekaÖzet
Yapay zeka, öğrenme mekanizmasına sahip bir yazılım veya bilgisayar programıdır ve bir çok alanda kullanılmaktadır. Yapay zekâ kavramı ilk kez 1956 yılındaki Dartmouth Konferans’nda Prof. John McCarthy tarafından kullanılmıştır. Günümüzde yapay zeka hayatın pek çok alanında kullanılmakta olan oldukça popüler bir konudur. Otomotiv sektöründe, online alışveriş ve online randevu sistemlerinde, telefonda, sosyal medyada, online arama motorlarında, navigasyon vs. pek çok yerde ve bazen çok da farkında olmadan günlük hayatımızda yapay zeka kullanılmaktadır. Yapay zekanın giderek artan oranda yaygınlaşan kullanımı ile hukuki ve etik sorunlar, etik ikilemler de kendini göstermeye başlamaktadır. Örneğin insansız hava araçlarının kaza yapması ve bundan zarar doğması durumunda sorumluluk kime ya da kimlere ait olacak? Ya da robot işçilerin fiillerinden doğan sorumluluk ve bu fiiller neticesinde ortaya çıkan zararın tazmin edilmesine ilişkin oluşan sorunlar bir başka örnektir. İnsansız olarak tasarlanmış araçların trafikte seyir halinde ani gelişen bir durum söz konusu olduğunda uygulayacağı yol, yapay zekâ olarak programlanmış olan karar olacaktır. Programlamayı yapan kişi/kişilerin kişisel görüşleri bu kararlarda etkili olmayacak mıdır? Yapay zekânın her durum için etik kararlar vermesi beklenebilir mi? Bu kararın her zaman etik olması, doğru olması mümkün müdür? Bu yazıda güncel bir biyoetik sorun kümesi olarak yapay zeka ve trafikte yapay zeka kullanımı konusu ele alınmıştır.
İndirmeler
Referanslar
Ak, T. & Çobanoğlu, N. (2015). İnsansız Savaş Araçları ve Etik. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2), 13-25.
Agrawal A., Gans J. & Goldfarb, A. (2019). Geleceği Gören Makineler. Yapay Zeka Ekonomisine Giriş. (Mustafa Ürgen Çev.) Babil kitap.
Akman, T. (2003). Sibernetik. Kaknüs Yayınları.
Arslan, K. (2017). Eğitimde Yapay Zeka ve Uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.
Asimov, I. 2016. Ben Robot. (6. Baskı.). (Ekin Odabaş Çev.), İthaki Yayınları.
Awad E., Dsouza S., Kim R., Schulz J., Henrich J., Shariff A., Bonnefon J.-F. & Rahwan I. (2018). The Moral Machine Experiment. Nature, 563, 59–64.
Avcıoğlu, G. Ş. (2017). Emek, Sibernetik ve Toplum. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (37), 515-518. https://doi.org/10.21497/sefad.328649
Berreby, D. (2020) Robotlar Aramızda. National Geographic, Eylül, 233, 22-43.
Birer G. C. (2018a). Yapay Zeka. Bilim ve Teknik, Ocak, 51, 602, 26-36.
Birer G. C. (2018b). Yapay Zeka Uygulamaları. Bilim ve Teknik, Ocak, 51, 602, 36-43.
Bonny, S.P. F., Gardner, G.E., Pethick, D.W. & Hocquette J.-F., (2015). What is artificial meat and what does it mean for the future of the meat industry? Journal of Integrative Agriculture, 14 (2), 255-263, https://doi.org/10.1016/S2095-3119(14)60888-1
Bozkurt Yüksel, A. E. (2017). Robot Hukuku. TAAD, Ocak, 7, 29, 85-112.
Çobanoğlu, N. (2009). Kuramsal ve Uygulamalı Tıp Etiği. Eflatun Yayınevi.
Leonhard, G. (2018). Teknolojiye Karşı İnsanlık, İnsan ile Makinenin Yaklaşım Çatışması. (Cihan Akkartal, İlker Akkartal Çev.). Siyah X Yayınevi.
Luetge, C. (2017). The German Ethics Code for automated and connected driving. Philos. Technol. 30, 547-558.
Mahmutoğlu, A., Çimen A. ve Çobanoğlu, N. (2012). İnsan Odaklı Trafik Yönetimi Bağlamında Trafik Etiğinden Trafik Ahlakına Geçiş. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24, 427-461.
moralmachine (t.y.). Makine Etiğine İnsanın Bakış Açısı. moralmachine.mit.edu
NTV Haber. (2016). Sakarya'da sokak köpekleri otomobili parçaladı, https://www.ntv.com.tr/video/ turkiye/sakaryada-sokak-kopekleri-otomobili-parcaladi,m9GVZgN3Q0WBeY1e3Ui8Hw.
Petyurdu. (2019). Türkiye’de Beslenmesi Yasaklanmış Köpek Irkları Hangileridir? Beslemenin Güncel Para Cezası Ne Kadar? Hukuki Zemin Nedir? https://www.petyurdu.org/2019/09/27/turkiyede-beslenmesi-yasaklanmis-kopek-irklari-hangileridir-beslemenin-guncel-para-cezasi-ne-kadar-hukuki-zemin-nedir/
Reclamm, P. (2008). Ethik in Medizin, Ein Studienbuch, 3., aktualisierte Auflage.
Reese B. (2018). Yapay Zeka Çağı, Dördüncü Çağ: Akıllı Robotlar, Bilinçli Bilgisayar ve İnsanlığın Geleceği. (Mihriban Doğan Çev.). Say Yayınları.
Rene, Y. C., Coyner, A. S., Kalpathy-Cramer, J., Chiang, M. F., & Campbell, J. P. (2020). Introduction to Machine Learning, Neural Networks, and Deep Learning. Trans. Vis. Sci. Tech., 9 (2), 14. https://doi.org/10.1167/tvst.9.2.14
Rouhiainen, L. (2020). Yapay Zeka Geleceğimizle İlgili Bugün Bilmemiz Gereken 101 Şey. (Toprak Deniz Odabaşı Çev.). Pegasus Yayıncılık.
Strange A. (2014). We are 'summoning the demon' with AI: technologist Elon Musk, https://www.smh.com.au/technology/we-are-summoning-the-demon-with-ai-technologist-elon-musk-20141027-11c8ql.html
Songar, A. (1991) Sibernetik. (10. Baskı). Yeni Asya Yayınları.
Walton, D. (2015). The Basic Slippery Slope Argument. Informal Logic, 35 (3), 273-311.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
