İş Stresi ve Mesleki Performans Üzerinde İşyeri Nezaketsizliğinin Etkisi: Bir Havayolu Şirketi Örneği
Özet Görüntüleme: 88
/ 
PDF İndirme: 55
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10258098Anahtar Kelimeler:
İş Stresi, Mesleki Performans, İşyeri Nezaketsizliği, Havayolu Şirketi, Kabin EkibiÖzet
Havayolu kabin ekibi çalışanları arasında nezaketsizliğin çoğalması, iş stresinin artmasına neden olabilir. İlk etapta çalışanlara kısmi zarar veren işyeri nezaketsizliği, zamanla çalışma ortamındaki stresi artırarak çalışanların mesleki performansını düşürebilir. Bu çalışmanın amacı havayolu kabin ekibi çalışanlarının iş stresi ve mesleki performans düzeyleri üzerinde işyeri nezaketsizliğinin etkisini incelemektir. Bu bağlamda, Antalya’da faaliyet gösteren bir havayolu şirketindeki 107 kabin ekibi personeline e-anket uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre personelin işyeri nezaketsizliği düzeyleri düşük (x̄: 2,11), iş stresi düzeyleri orta (x̄: 3,01), mesleki performans düzeyleri ise yüksek (x̄: 3,71) olarak saptanmıştır. Korelasyon analizi sonuçlarına göre, işyeri nezaketsizliği ile iş stresi (r: 0,430) ve mesleki performans (r: -0,687) değişkenleri arasında sırası ile pozitif ve negatif yönde anlamlı ilişkiler belirlenmiştir. İş stresi ile mesleki performans (r: -0,213) değişkenleri arasında ise negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Buna ek olarak, havayolu şirketindeki çalışanların nezaketsizlik algısı arttıkça, çalışanların algıladıkları iş stresi (R2: 0,184) artmakta ve mesleki performansları (R2: 0,472) azalmaktadır. Diğer yandan çalışanların algıladıkları iş stresi arttıkça, mesleki performans düzeyleri de (R2: 0,045) azalmaktadır. Havacılık literatüründe, söz konusu bu değişkenlerin birlikte ele alındığı herhangi bir çalışmaya rastlanmamış olması, bu çalışmanın özgün yönünü işaret etmektedir. Bu çalışmadan yola çıkarak çalışanlarının mesleki performans düzeylerini iyileştirmek isteyen havayolu şirketi yöneticilerinin, iş stresini ve işyeri nezaketsizliğini minimize edecek şirket politikalarını hayata geçirmeleri önerilebilir.
İndirmeler
Referanslar
Andersson, L. M. & Pearson, C. M. (1999). Tit for Tat? The spiraling effect of incivility in the workplace. Academy of Management Review, 24(3), 452-471.
Auh, S., Menguc, B., Thompson, F. M., & Uslu, A. (2022). Conflict-solving as a mediator between customer incivility and service performance. The Service Industries Journal, 5(1), 1-36. https://doi.org/10.1080/02642069.2022.2094916
Beattie, L. & Griffin, B. (2014). Day-level fluctuations in stress and engagement in response to workplace incivility: a diary study. Work & Stress, 28(2), 124-142.
Bibi, Z. & Karim, J. (2013). Workplace incivility and counterproductive work behavior: moderating role of emotional intelligence. Pakistan Journal of Psychological Research, 28(2): 317-334.
Bingöl, D. (2003). İnsan Kaynakları Yönetimi. Beta Yayınları.
Cho, M., and Bonn, M. A., Han, S.J. & Lee, K. H. (2016). Workplace incivility and its effect upon restaurant frontline service employee emotions and service performance. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(12), 2888-2912.
Cortina, L.M., Magley, V.J., Williams, J.H. & Langhout, R.D. (2001). Incivility in the workplace: incidence and impact. Journal of Occupational Health Psychology, 6(1), 64-80.
Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
Efeoğlu, İ. E. (2006). İş-aile yaşam çatışmasının iş stresi, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: ilaç sektöründe bir araştırma. [Yayımlanmamış Doktora Tezi], SB Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi.
Gaan, N., & Shin, Y. (2023). Supervisor incivility and frontline employees’ performance amid the COVID-19 pandemic: A multilevel moderated mediation analysis. Journal of Retailing and Consumer Services, 73, 103347.
Gillespie, N., Walsh, M., Winefield, A., & Stough, C., (2001). Occupational stress in universities: staff perceptions of the causes, consequences and moderators of stress. An International Journal of Work, Health & Organisations, 15(1), 53-72.
Göksel, A. & Tomruk, Z. (2016). Akademisyenlerde stres kaynakları ile stres durumunda gösterilen davranışların ilişkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 315-343.
Güçlü, N. (2001). Stres yönetimi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 91-109.
Gümüştekin, G. E. & Öztemiz, A. B. (2004). Örgütsel stres yönetimi ve uçucu personel üzerinde bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 61-85.
House, R.J. & Rizzo, J.R. (1972). Role conflict and ambiguity as critical variables in a model of organizational behavior. Organizational Behavior&Human Performance, 7(3), 467-505.
Hur, W. M., Shin, Y., & Shin, G. (2022). Daily relationships between customer incivility, organizational control, self-efficacy, and service performance. Journal of Retailing and Consumer Services, 69, 103092.
Jiang, W., Chai, H., Li, Y. & Feng, T. (2019). How workplace incivility influences job performance: the role of ımage outcome expectations. Asia Pacific Journal of Human Resources, 57(4), 445-469.
Johnson, P. R. & Indvik, J. J. (2001). Slings and arrows of rudeness: Incivility in the workplace. Journal of Management Development, 20(8): 705-714.
Joseph, R. (2011). The Cost of Bad Behavior: How incivility is damaging your business and what to do about it. Prometheus, 29(3), 317-319.
Kızılcan, S., Hoşgör, H., & Güngördü, H. (2023). Havalimanı yer hizmetleri çalışanlarında teknostres ve iş performansı ilişkisi. Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 21-30.
Kirkman, B. L., & Rosen, B. (1999). Beyond self-management: Antecedents and consequences of team empowerment. Academy of Management Journal, 42(1), 58-74.
Polatçı, S. & Özçalık, F. (2013). Yapısal ve psikolojik güçlendirmenin işyeri nezaketsizliği ve tükenmişliğe etkisi. İşletme Bilimi Dergisi, 1(1), 17-34.
Porath, C. L. & Pearson, C. M. (2010). The cost of bad behavior. Organizational Dynamics, 39(1), 64–71.
Rahim, A. & Cosby, D.M. (2016). A model of workplace incivility, job burnout, turnover intentions, and job performance. Journal of Management Development, 35(10), 1255-1265.
Setar, S.B., Buitendach, J.H., & Kanengoni, H. (2015). The moderating role of psychological capital in the relationship between job stress and the outcomes of incivility and job involvement amongst call centre employees. SA Journal of Industrial Psychology, 41(1), 1-13.
Shabir, M., Abrar, M., Baig, S.A., & Javed, M. (2014). The contribution of workplace incivility and psychological capital toward job stress. International Journal of Human Resource Studies, 4(2), 1-17.
Shin, Y., Lee, E. J., & Hur, W. M. (2021). Supervisor incivility, job insecurity, and service performance among flight attendants: the buffering role of co-worker support. Current Issues in Tourism, 25(6), 901–918.
Sigler, T.H., & Pearson, C.M. (2000). Creating an empowering culture: Examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment. Journal of Quality Management, 1(5), 7–52.
Sonnentag, S. & Frese, M. (2002). Performance concepts and performance theory, In S. Sonnentag (Ed.) Psychological Management of Individual Performance (4-25). John Wiley & Sons, Ltd.
Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Experimental designs using ANOVA (Vol. 724). Belmont, CA: Thomson/Brooks/Cole.
Tarraf, R.C. (2012). Taking a closer look at workplace incivility: Dimensionality and source effects”. [The Degree in Master of Science], The School of Graduate and Postdoctoral Studies Graduate Program in Psychology, The University of Western Ontario.
Toker, G. A. (2010). Mobbing: İş Yerinde Yıldırma Nedenleri ve Başa Çıkma Yöntemleri. Öğreti Akademi.
Wang, C. H., & Chen, H. T. (2020). Relationships among workplace incivility, work engagement and job performance. Journal of Hospitality and Tourism Insights, 3(4), 415-429.
Wilson, N.L. & Holmvall, C.M. (2013). The development and validation of the incivility from customers scale”. Journal of Occupational Health Psychology, 18(3), 310-326.
Yamada, D. C. (2000). The phenomenon of “workplace bullying” and the need for status-blind hostile work environment protection. Georgetown Law Journal, 88(3), 475-537.
Yıldız, S.M. (2015). Lider-Üye Etkileşimi, İşyerinde Mobbing ve Mesleki Tükenmişlik İlişkisi. Detay Yayınevi.
Yıldız. S. & Bayrakçı, C. (2020). İşyeri nezaketsizliği ile iş stresi arasındaki ilişki: Akademisyenler üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 515-529.
Zauderer, D. G. (2002). Workplace incivility and the management of human capital. The Public Manager, 31(1), 36-42.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
