İktisadi Davranışların Psikolojik Temelleri: Davranışsal İktisat

Özet

İktisat bilimi, ekonomide karşı karşıya kalınan sorunların çözüm aşamasında uzun bir süre matematikten faydalanmıştır. Bu süreç iktisadın diğer bilimlerle ilişkili bir yapı içerisinde olmasına engel olmuştur. Geçmişten günümüze kadar gelen süreç incelendiğinde ekonomideki olguların ölç ülebilir ve sınanabilir nitelikte olması sebebiyle birçok iktisadi teorisyen matematiksel formülasyonları kullanmıştır. Fakat bazı iktisatçılar, iktisadın insan ile birebir ilişkili olduğunu ortaya koyarak, insan faktörlü bir sosyal bir bilim olduğunu savunmaktadırlar. Bu yüzden insan davranışlarının karmaşık ve öngörülemez olması ekonomi teorilerinin gözden geçirilmesini zorunlu hale getirmiştir.  Çünkü davranışlar kişiden kişiye göre değişiklik gösterir ve her insanın kendine özgü birer eylemdir. 

Bu olgu ekonomik durumlarım sadece matematiksel yöntemlerle yapılamayacağını ortaya çıkarmış ve psikolojinin de bu olgu içerisinde yer alması gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca, insanların tutumlarını matematiksel verilerle ispatlamaya çalışan geleneksel ekonominin aksine, bireylerin psikolojilerini ve sosyolojik durumlarını analiz yöntemiyle değerlendiren ‘davranışsal iktisat’ iktisatçıların genellemelerini değiştirerek farklı açılardan yaklaşabilmelerini                 sağlamıştır. Bu noktada davranışsal iktisat insanların ekonomik davranışlarda psikolojik unsurları da dahil ederek iktisat bilimine katkı sağlamayı amaçlamıştır. Psikoloji ve iktisatı biraraya getiren davranışsal iktisadın incelendiği bu çalışmada amaç, literatürde yer alan örneklerden yola çıkılarak davranışsal iktisadın ortaya çıkışı ve gelişmeleri hakkında bilgiler vermek, insanların iktisadi karar verme sürecinde nasıl davrandığını, psikolojik unsurları göz önüne alarak göstermektir.