Kristal Elma’da Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Alanında Ödül Almış Reklamların Yaratıcılık Açısından Değerlendirilmesi: Göstergebilimsel Bir Analiz
Özet Görüntüleme: 234
/ 
PDF İndirme: 103
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11089893Anahtar Kelimeler:
Reklam, Toplumsal Cinsiyet, Yaratıcılık, Kristal Elma ÖdülüÖzet
Sosyal konulara duyarlılığın arttığı günümüz dünyasında önemli bir yere sahip olan konulardan biri de toplamsal cinsiyet eşitliğidir. Toplumsal cinsiyet rollerinin belirlenmesinde ve benimsetilmesinde ülkelerin toplumsal normlarının ve kültür endüstrilerinin kayda değer bir gücü olduğu söylenebilir. Bu kapsamda reklamların bir kültür endüstrisi öğesi olarak işlev gördüğü söylenebilir. Reklamlar toplumu yansıtma fonksiyonuna sahip olduğu gibi burada bazen sundukları öğelerle toplumu biçimlendirme rolünü de üstlenebilmektedirler. Cinsiyetler arasındaki eşitsizlikler her zaman gündemde olan bir konu olmasına rağmen, “2018 Kristal Elma ödüllerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” kategorisinin eklenmesi ile birlikte bu konu reklamverenler ve ajanslar cephesinde daha görünür ve önemli bir konu olmuştur. Amaç reklam sektörünün bu alandaki sorumluluğunu üzerine alması, daha eşitlikçi bir yaklaşımla reklamların yapılmasında üzerlerine düşen görevi yerine getirmesidir. Dolayısıyla yarışma bu sorumluluğun yerine getirilmesinde teşvik edici bir öneme sahip olmuştur. Bu kapsamda çalışmada 2020-2022 yıllarında Kristal Elma Yarışması’nda toplumsal cinsiyet eşitliği kategorisinde ödül alan üç adet TV reklamı, Roland Barthes’in göstergebilim modeli ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, reklamlarda özgüvenli, başarılı ve kariyerli kadınların ön plana çıkarıldığı görülmüştür. Bu kadın karakterler "süper kadın" kurgusuyla tanımlanmış, reklamların temel odak noktası haline getirilmiştir. Ünlü kişi desteği de reklamlardaki yaratıcılık anlayışını güçlendiren önemli bir faktör olarak belirlenmiştir. Ünlü kişi desteği ve girişimci kadınların varlığıyla, reklamlardaki yaratıcılık algısını desteklemiştir. Üç reklamda da yaratıcılık kodlamaları gerçeklik algısı ile yapılmıştır. Reklamların yaratıcılık kodlamaları, ünlü kişi desteği, gerçek hayat vurgusu ve "süper kadın" imajı etrafında şekillenmiştir. Öneri olarak; Gelecekte bu kapsamda yapılacak çalışmalarda tüketici üzerinde bu kategoride ödül almış reklamların algısal, duygusal ve davranışsal etkilerin saptanmasını amaçlayan araştırmalar yapılabilir.
İndirmeler
Referanslar
Akarsu, H. (2017, Aralık 31). Televizyon Reklamlarında Yaratıcı Strateji Kullanımlarına İlişkin Niceliksel Bir Çalışma. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 125 - 145.
Atcılar, T. (2006). Reklamda Yaratıcılık ve Konumlandırma Stratejileri Coca - Cola Örneği. [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydın Başaran, Z. (2019). Reklamlarda Kadınlığın ve Erkekliğin Sunumunun Karşılaştırmalı Olarak Analizi: Kişisel Bakım ve Giyim Ürünleri Kategorisi Örneğinde Toplumsal Cinsiyet Sunumuna İlişkin İçerik Analizi. [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi], Akdeniz Ü.,Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Baydaş, A., & Yaşar, M. (2020, Mart 31). Reklam Etkinliğinin Tüketici Perspektifinden Değerlendirilmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(19), 179 - 206..
Becan, C. (2020). Bir Anlatım Biçimi Olarak Yaratıcı Kalıpların Tüketicilerin Reklamlara Yönelik Motivasyonu Üzerine Etkisi: İletişim Fakültesi Öğrencilerine Yönelik Bir Saha Araştırması. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(26), 667-687. DOI : 10.31589/JOSHAS.316.
Bircan, U. (2015). Roland Barthes ve Göstergebilim. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13 (26), 17-41.
Campaign Türkiye. (2018). Kristal Elma Nostalji: Cem Topçuoğlu: https://www.campaigntr.com/kristal-elma-nostalji-cem-topcuoglu/
Çilingir Ük, Z. (2019, Mart 28). Toplumsal Cinsiyet Stereotiplerin Kadınlar Günü Reklamları Üzerinden Değerlendirilmesi. Uluslararaı İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 24(1), 1-16. https://doi.org/ 10.18092/ulikidince.519009.
Deniz Sezgin, P. (2022, Ağustos 31). Sınıf Öğretmenlerinin Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi]. Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Gören, G. (2022, Ekim 20). Bigumigu. 34. Kristal Elma Ödülleri’nin Kazananları: https://bigumigu.com/haber/34-kristal-elma-odullerinin-kazananlari/
Gündüz Kalan, Ö. (2010, Eylül 28). Reklamda Çocuğun Toplumsal Cinsiyet Teorisi Bağlamında Konumlandırılışı : Kinder’ Reklam Filmleri Üzerine Bir İnceleme. İletişim Fakültesi Dergisi, 1(38), 75 - 89.
Ilgın, S. (2023, Ağustos 31). Yaratıcılık Nedir? https://istanbulbogazicienstitu.com/blog/yaraticilik-nedir
Marketing Türkiye. (2019, Ekim 24). Kristal Elma “Yaratıcılık Tek, Biz Hepimiz” mottosuyla 31. kez yaratıcılığı ödüllendirecek: https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/kristal-elma-yaraticilik-tek-biz-hepimiz-mottosuyla-31-kez-yaraticiligi-odullendirecek/
Meral Seden, P. (2008). Reklam, Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları ve İktidar. Civilacademy Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 17 - 29.
Özdemir, M. (2010). Türkiye'deki Reklamlarda Toplumsal Cinsiyet ve Sunumu. Millî Folklor Dergisi, 22(88), 101-111.
Özgür, A. (2009). Göstergebilim. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5-17.
Reklamcılar Derneği. (2021, Mart). Reklamların Eşitlik Karnesi Açıklandı: https://rd.org.tr/haber/reklamlarin-esitlik-karnesi-aciklandi
Şanay, Y. (2021, Ağustos 27). Kristal Elma Ödüllü Reklamlarda Cinsiyet Rollerinin Temsili Üzerine Bir İçerik Analizi. Vizyoner Dergisi, 12(32), 1297 - 1315. DOI: 10.21076/vizyoner.896906 .
Topal, M. (2023). Yaratıcılık ve Reklamcılık. Eğitim Yayınevi.
Topal, M., & Yılmaz, R. (2023, Eylül 14). İletişim Etkileri Açısından Reklamda Yaratıcılığın Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(2), 1058 - 1086. https://doi.org/10.19145/e-gifder.1285632.
Topsakal, T., & Şardağı, E. (2021, Haziran 30). Toplumsal Cinsiyet Açısından Reklamlarda Kadının Değişen Rolündeki İkilemler: Anneler ve Kadınlar Günü Reklamları Üzerine Bir Değerlendirme. Afyon Kocateğe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 711-729. https://doi.org/10.32709/ akusosbil.836655.
Topuz Savaş, A., & Şener, G. (2018, Eylül 29). Eski Beyin Ve Reklamda Yaratıcılık: Kristal Elma Yarışması’nda Ödül Alan Reklamların Analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1222- 1247. https://doi.org/10.19145/e-gifder.397552.
Ügümü Aktaş, P. (2018, Kasım 12). Toplumsal Cinsiyete Dair Değişimlerin Reklamlara Yansıması: Kadınlara Yönelik Reklamlara Göstergebilimsel Bir Bakış. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 87 - 101. https://doi.org/10.30692/sisad.457222.
Üstünbaş, B. (2023, Nisan 6). Reklamlarda Yaratıcılık ve Özgünlük Bağlamında Reklam Etiği: THY'nin Reklam Filminin Karşılaştırmalı Göstergebilimsel Analizi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 99-126.
Yılmaz, R. (2013, Kasım 19). Reklamlarda Toplumsal Cinsiyet Kavramı : 1960-1990 Yılları Arası Milliyet Gazetesi Reklamlarına Yönelik Bir İçerik Analizi. Journal of Selcuk Communication, 4(4), 143 - 155.
Youtube. (2020). Samsung Electronics Türkiye - Kadına ve Çocuğa Şiddete Ortak Olmuyoruz!: https://www.youtube.com/watch?v=tYG3YlHS89g.
Youtube. (2021). Elidor x Ebrar Karakurt #DedimOlabilir: https://www.youtube.com/watch?v=-FotxGZaExU.
Youtube. (2022). Beko, Kadının İşi, Gücü!: https://www.youtube.com/watch?v=e5KYP8hSwVg.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
