İzmir Olgunlaşma Enstitüsü’nde Dokunan Pamuklu Kumaşların Kökboya ile Boyanması ve Haslık Sonuçları

Özet

Kültürümüzün çok değerli iki unsuru olan dokuma ve doğal boyamacılık unutulmaya yüz tutmuş kültürel miraslarımız arasında yer almaktadır. Hızla gelişen sanayi üretimleri, toplumumuzun uzun dönemler boyunca geçim kaynağı olmuş el dokumacılığı ve doğal boyamacılığın giderek yavaşlamasına ve neredeyse yok olmasına sebep olmuştur.

İnsan sağlığına ve ekolojik dengesizliğe yol açan kimyasal kökenli üretimlerin, gün geçtikçe bilinçlenen toplumlar tarafından tercih edilmemesi ve geleneksel yöntemler ile üretilen sağlıklı ve çevre dostu tekstil ürünlerine artan ilgi ile birlikte yeniden trend olmaya başlamıştır.

Bu çalışmada İzmir Olgunlaşma Enstitüsü bünyesinde dokunan geleneksel kumaşların boyama öncesi mordanlama işlemleri, Manisa – Kırkağaç Bakır havzasından alan araştırması ile elde edilen kökboya (Rubia tinctorium) bitkisi ile boyanması ve haslık testlerinin yapılmasına yer verilmiştir.

Araştırma, nicel ve nitel araştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Literatür taraması, yüz-yüze görüşme ve laboratuvar çalışma yöntemleri ile birlikte alan araştırması yapılmıştır. Yapılan laboratuvar çalışmalarının haslık değeri, boyama reçeteleri ve kumaş özellikleri bu makaleye dahil edilmiştir. Tüm aşamalar İzmir Olgunlaşma Enstitüsü bünyesinde bulunan doğal boyama ve Ar-Ge laboratuvarında gerçekleştirilmiştir.