Bulut Teknolojilerindeki Gelişmelerin Sağlık Sektörüne Etkileri
Özet Görüntüleme: 5 / PDF İndirme: 9
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14788131Anahtar Kelimeler:
Anahtar Kelimeler: Sağlık Sektörü, Bulut Teknolojileri, Teşhis, Tedavi, Sürdürülebilirlik.Özet
Bu çalışmanın amacı, bulut teknolojilerinin sağlık sektörüne olan etkilerini incelemektir. Sağlık kurumlarının daha başarılı olabilmesi için yeni teknolojilerden yararlanılması gerekmektedir. Bu kapsamda yeni teknolojilerin takibi, eğitimi, öğrenilmesi, satın alınması, kullanılması, uzmanların yetiştirilmesi, hastaların teşhis ve tedavilerinin çok daha kısa zamanda yapılabilmesi ve bunun sürekli hale gelmesi gerekmektedir. Ancak tüm bu faaliyetlerin sürdürülmesi sağlık kurumlarının tek başına yapacakları bir süreç olarak mümkün görülmemektedir. Bu bağlamda yeni teknolojilerin farklı kurumlarda çok daha etkin bir şekilde kullanılabilmesi için sağlık kurumlarını, üniversitelerin, kamu kurumlarını ve ilgili tüm tarafların; iş birliği, dayanışma, ortak projeler geliştirme ve sürdürülebilir bir iletişim kurmaları gerekmektedir.
Bu bağlamda çalışmanın amacı, bulut teknolojilerinin sağlık sektörüne olan etkilerini artırmaktır. Sağlık kurumlarının faaliyetlerini sürekli gelişerek devam ettirebilmeleri, daha kaliteli hizmet sunabilmeleri, küresel piyasalarda oluşan rekabette başarılı olabilmeleri ve kurumsal kimlik oluşturabilmeleri için yeni teknolojilerden en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamaya yöneliktir. Sağlık kurumlarının yenilikleri kabulü tek başlarına başarabilecekleri bir alan olmayıp, sağlık alanında yetişen bireylerin, sektör tarafından tercih edilebilmesi için en iyi şekilde eğitilmeleri gerekmektedir. Dolayısıyla bulut teknolojileri ve sağlık sektörü alanında yapılan bu çalışmanın alanın gelişmesine, ilgili kurumların gelişmelerini artırmalarına, sağlık işletmelerinin performanslarını artırmalarına ve tedavi hizmetlerinin çok daha başarılı olmasına yararlı olabileceği düşünerek hazırlanması planlanmıştır.
Bu kapsamda çalışmada yöntemi tümden gelim yöntemi izlenmiş olup, konuyla ilgili makaleler, tezler, internet kaynakları, kitaplar ve ilgili yazılı eserlerden faydalanılarak çalışma hazırlanmış; elde edilen bilgiler araştırmacıların, sağlık kurumlarının, kamu kurumlarının, toplumun ve ilgili tarafların bilgisine sunulmuştur.
İndirmeler
Referanslar
Abbas, A., & Khan, S. U. (2014). A review on the state-of-the-art privacy-preserving approaches in the e-health clouds. IEEE journal of Biomedical and Health İnformatics, 18(4), 1431-1441. doı: 10.1109/JBHI.2014. 2300846
Abdulghani, H. A., Nijdam, N. A., Collen, A., & Konstantas, D. (2019). A study on security and privacy guidelines, countermeasures, threats: IoT data at rest perspective. Symmetry, 11(6), 1-36. doi:10.3390/sym110 60774
Aceto, G., Persico, V., & Pescapé, A. (2020). Industry 4.0 and health: Internet of things, big data, and cloud computing for healthcare 4.0. Journal of Industrial Information Integration, 18, 100129. doi:10.1016/j. jii.2020.100129
Aksakallı, I. K. (2019). Bulut bilişimde güvenlik zafiyetleri, tehditler ve bu tehditlere yönelik güvenlik önerilerinin incelenmesi, Uluslararası Bilgi Güvenliği Mühendisliği Dergisi, 5(1), 8-34. https://doi.org/10. 18640/ubgmd.544054
Al-Issa, Y., Ottom, M. A., & Tamrawi, A. (2019). eHealth cloud security challenges: a survey. Journal of Healthcare Engineering, 2019(1), 7516035. https://doi.org/10. 1155/2019/7516035
Anderson, J., & Rainie, L. (2022). The metaverse in 2040. Pew Research Centre, 30(4), 1-203.
Bayın, G., Yeşilaydın, G., & Özkan, O. (2016). Bulut bilişimin sağlık hizmetlerinde kullanımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (48), 233-253.
Botta, A., De Donato, W., Persico, V., & Pescapé, A. (2016). Integration of cloud computing and internet of things: a survey. Future Generation Computer Systems, 56, 684-700. https://doi.org/10.1016/j.future.2015.09. 021
Brown, S. W., & Swartz, T. A. (1989). A gap analysis of professional service quality. Journal of marketing, 53(2), 92-98. https://doi.org/10.1177/00222429890 5300207
Bulut, M. M. (2021). Yapay zeka sağlığı dönüştürebilir mi?. Sağlık Bilimlerinde Yapay Zeka Dergisi, 1(1), 1-3.
Bytiak, Y. P., Danilyan, O. G., Dzeban, A. P., Kalinovsky, Y. Y., & Chalapko, V. V. (2020). Information society: the interaction of tradition and innovation in communicative processes. Amazonia İnvestiga, 9(27), 217-226. DOI: http://dx.doi.org/10.34069/ AI/2020.27.03.23
Cengiz, E. & Bakırtaş, H. (2019). İşletme ve çalışan özellikleri açısından bulut bilişim algısı farklılaşır mı?, Bilişim Teknolojileri Dergisi, 12(4), 319-329. https://doi.org/10. 17671/gazibtd.523984
Demir, T., & Özcan, A. (2023). 2014-2023 yılları arasında Türkiye’de sağlıkta dijitalleşmeyle ilgili yayımlanmış araştırmaların sistematik derlemesi. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal, (51), 1-25. https://doi.org/10.17740/eas.soc.2023. V51.01
Dennard, J. (2011). Can cancer treatment be found in the cloud? http://www. porterresearch.com/ Reso urce_Center/Blog_ News/Industry_ News/2011/December/ Can_Cancer_Treatment_be_Found_ in_the_ Cloud.
Dimitrov, D. V. (2019). Blockchain applications for healthcare data management. Healthcare İnformatics Research, 25(1), 51-56. DOI: https://doi.org/10.4258/hir.2019.25.1.51
Dincă, V. M., Dima, A. M., & Rozsa, Z. (2019). Determinants of cloud computing adoption by Romanian SMEs in the digital economy. Journal of Business Economics and Management, 20(4), 798-820. https://doi.org/10.3846/jbem.2019.9856
Dittakavi, R. S. S. (2022). Evaluating the efficiency and limitations of configuration strategies in hybrid cloud environments. International Journal of Intelligent Automation and Computing, 5(2), 29-45.
Elhoseny, M., Abdelaziz, A., Salama, A. S., Riad, A. M., Muhammad, K., & Sangaiah, A. K. (2018). A hybrid model of internet of things and cloud computing to manage big data in health services applications. Future Generation Computer Systems, 86, 1383-1394. https://doi.org/10.1016/j .future.2018.05.027
Fordyce, C. B., Roe, M. T., Ahmad, T., Libby, P., Borer, J. S., Hiatt, W. R., ... & Califf, R. M. (2015). Cardiovascular drug development: is it dead or just hibernating?. Journal of the American College of Cardiology, 65(15), 1567-1582. doi:10.1016/j.jacc. 2015.03.016.
Gangadhar, V. R., & Shaikh, A. (2021). Cloud Technology and Return on Investment (ROI). International Research Journal on Advanced Science Hub, 3(1S), 73-79. https://doi.org/10.47392/irjash. 2021.023
Göztaş, A., & Karanfiloğlu, M. (2018). Sağlıkta dijital yolculuk ve argumanlar. Uluslar arası Türk Bilim Dergisi, 6(23), 87-106.
Griebel, L., Prokosch, H. U., Köpcke, F., Toddenroth, D., Christoph, J., Leb, I., ... & Sedlmayr, M. (2015). A scoping review of cloud computing in healthcare. BMC medical informatics and decision making, 15, 1-16. DOI 10.1186/s12911-015-01457
Grozev, N., & Buyya, R. (2014). Inter‐Cloud architectures and application brokering: taxonomy and survey. Software: Practice and Experience, 44(3), 369-390. https://doi.org/10.1002/spe.2168
Guan, Z., Yang, T., & Du, X. (2015). Achieving secure and efficient data access control for cloud-integrated body sensor networks. International Journal of Distributed Sensor Networks, 11(8), 1-11. https://doi.org/10. 1155/2015/101287
Günebakan, İ. (2016). Bulut bilişimin dünyadaki ve Türkiye'deki durumunun karşılaştırılması. Kongre Kitabı, 58. Mustafa Kemal Üniversitesi.
Güner, O. (2020). Bilgi toplumu göstergeleri bağlamında Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’ye dair bir değerlendirme. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 121-143. https://doi.org/10.33416/baybem.673085
Haleem, A., & Javaid, M. (2019). Industry 5.0 and its applications in orthopaedics. Journal of Clinical Orthopaedics and Trauma, 10(4), 807–808.
Hamlen, K., Kantarcioglu, M., Khan, L., & Thuraisingham, B. (2010). Security issues for cloud computing. International Journal of Information Security and Privacy (IJISP), 4(2), 36-48. https://doi.org/10. 6029/IJISP.234
Javaid, M., Haleem, A., Vaishya, R., Bahl, S., Suman, R., & Vaish, A. (2020). Industry 4.0 technologies and their applications in fighting COVID-19 pandemic. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews, 14(4), 419-422. https://doi. org/10.1016/j.dsx.2020.04.032
Kar, A., Özer, Ö. & Avcı, K. (2018). Acil servislerin topsıs ve gri ilişkisel analiz yöntemleriyle değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (Akad), 10(19), 442-459. https://doi.org/10. 20990/kilisiibfakademik.438473
Kasapoğlu, A. (2016). Türkiye’de sağlık hizmetlerinin dönüşümü. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 19(2), 131-174.
Kaur, P. D., & Chana, I. (2014). Cloud based intelligent system for delivering health care as a service. Computer Methods and Programs in Biomedicine, 113(1), 346-359. https://doi.org/10.1016/j.cmpb. 2013.09.013
Kılıç, H. (2017). Kamuda bulut bilişim kullanımına yönelik risk analizi ve yönetimi, (Uzmanlık Tezi, Yayımlanmamış), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara,
Koçdor, H., Pabuççuoğlu, A., & Yener, N. (2018). Endokrin Metabolik hastalıklar ve in vitro Diyagnostik, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
Koştı, G., Burmaoğlu, S., & Kıdak, L. B. (2021). Sağlık 4.0: sanayide öngörülen gelişimin sağlık sektörüne yansımaları. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(3), 483-506.
Kumar, N. S., & Nirmalkumar, P. (2019). A novel architecture of smart healthcare system on integration of cloud computing and IoT. In 2019 International Conference on Communication and Signal Processing (ICCSP), 0940-0944, IEEE. doı:10.1109/ ıccsp.2019.8698048
Li, P., Guo, S., Miyazaki, T., Xie, M., Hu, J., & Zhuang, W. (2016). Privacy-preserving access to big data in the cloud. IEEE Cloud Computing, 3(5), 34-42. doı: 10.1109/ mcc.2016.107
Longo, D. L., & Drazen, J. M. (2016). Data sharing. New England Journal of Medicine, 374(3), 276-277. DOI: 10.1056/NEJMe1516564
Lounis, A., Hadjidj, A., Bouabdallah, A., & Challal, Y. (2016). Healing on the cloud: Secure cloud architecture for medical wireless sensor networks. Future Generation Computer Systems, 55, 266-277. https://doi.org/10.1016/j.future.2015.01.009
Malik, M. I., Wani, S. H., & Rashid, A. (2018). Cloud computıng-technologıes. International Journal of Advanced Research in Computer Science, 9(2), 379-384 DOI:ttp://dx.doi. org/10.26483/ijarcs.v9i2.5760
Marston, S., Li, Z., Bandyopadhyay, S., Zhang, J., & Ghalsasi, A. (2011). Cloud computing—The business perspective. Decision Support Systems, 51(1), 176-189. https://doi. org/10.1016/j.dss.2010.12.006
Mehrtak, M., SeyedAlinaghi, S., MohsseniPour, M., Noori, T., Karimi, A., Shamsabadi, A., ... & Dadras, O. (2021). Security challenges and solutions using healthcare cloud computing. Journal of Medicine and Life, 14(4), 448-461. doi: 10.25122/jml-2021-0100
Mesko, B. (2018). Yapay zekayla tıbbi karar almak. Optimist Yayın Grubu, 1-57.
Mitterer, S. J. (2018). Comparing the ımplementation of electronic patient record (EPR) systems in Germany and Norway. What are the key factors explaining differences in implementation of Electronic Patient Record systems in Germany compared to Norway? (Master's thesis).
Özbalcı, S. (2020). Bilgi yönetimi ve standardizasyon. Astana Yayınları, 1-116.
Richmond, K., & Triplett, R. E. (2018). ICT and income inequality: a cross-national perspective. International Review of Applied Economics, 32(2), 195-214. https://doi. org/10.1080/02692171.2017.1338677
Sağıroğlu, Ş. (2019). Siber güvenlik ve savunma standartlar ve uygulamalar, Grafiker Yayınlar.
Selvi, O., & Küçüksille, E. (2012). Bulut bilişimin eğitim alanında uygulanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(3), 248-254.
Shaffer, D. V., Kigin, S. M., Kaput, Dzh., I & Gazel’, G. S. (2002). What is digital medicine?. Studies İn Health Technology And İnformatics, 80, 195-204. DOI: 10.3233/978-1-60750-924-0-195
Sırakaya, M., & Alsancak Sırakaya, D. (2013). Eğitim uygulamaları için yeni fırsat: Bulut bilişim. Uluslararası Eğitimde Değişim ve Yeni Eğilimler Sempozyumu, 356- 362.
Sood, H. S., & McNeil, K. (2017). How is health information technology changing the way we deliver NHS hospital care?. Future Healthcare Journal, 4(2), 117-120. https://doi.org/10.7861/ futurehosp.4-2-117
Şener, U., & Eren, P. E. (2016). Bulut tabanlı kurumsal bilgi sistemlerinin benimsenmesini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Bilişim Sistemleri Bölümü, Enformatik Enstitüsü, ODTÜ, 1-16.
Şimşir, İ., & Mete, B. (2021). Sağlık hizmetlerinin geleceği: Dijital sağlık teknolojileri. Journal of Innovative Healthcare Practices, 2(1), 33-39.
Tatineni, S. (2022). Integratıng al, blockchaın and cloud technologıes for data management ın healthcare. Journal of Computer Engineering and Technology (JCET), 5(01), 7-20.
Tayaksi, C.; Ada, A. & Kazançoğlu, Y. (2016). Bulut üretim: işlemler yönetiminde yeni bir bulut bilişim model, Ege Akademik Bakış, 16, Özel Sayı, 71-84. Doi: 10.21121/ eab.2016OZEL24418
Tosuntaş, Ş. B., & Çubukçu, Z. (2019). Yeniliklerin yayılması teorisi bağlamında öğretmen adaylarının bulut teknolojisi kullanımlarını etkileyen faktörler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1-20. doı: 10.17494/ogusbd.
Tripathi, S. N., & Siddiqui, M. H. (2020). Assessing the quality of healthcare services: A servquaL approach. International Journal of Healthcare Management, 1-13. https://doi.org/10.1080/ 20479700.2018.146 9212
Wehde, M. (2019), Healthcare 4.0. IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) Engineering, Management Review, 47(3), 24-28. doı:10.1109/EMR.2019.2930702
Xia, Q., Sifah, E. B., Smahi, A., Amofa, S., & Zhang, X. (2017). BBDS: Blockchain-based data sharing for electronic medical records in cloud environments. Information, 8(2), 1-16. https://doi.org/ 10.3390/info8020044
Yang, X., Li, T., Xi, W., Chen, A., & Wang, C. (2020). A blockchain-assisted verifiable outsourced attribute-based signcryption scheme for EHRs sharing in the cloud. IEEE Access, 8, 170713-170731. doı: 10.1109/access.2020.3025060
Yiğitol, B., & Sarı, T. (2020). Küresel salgınlar ile mücadelede endüstri 4.0 teknolojilerinin rolü. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (41), 53-73. DOİ: 10.30794/pausbed.745767
Ziemba, E. (2018). Synthetic indexes for a sustainable information society: Measuring ICT adoption and sustainability in Polish enterprises. In Information Technology for Management. Ongoing Research and Development: 15th Conference, AITM 2017, and 12th Conference, ISM 2017, Held as Part of FedCSIS, Prague, Czech Republic, September 3-6, 2017, Extended Selected Papers 15, 151-169. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-77721-4_9
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.