Endüstri İçi Ticaretin Ölçümü: Taze/Kuru Meyve ve Kabuklu Yemişlere İlişkin Türkiye ve Seçilmiş Ülkeler Üzerine Bir Analiz


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14977635Anahtar Kelimeler:
Dış Ticaret, Endüstri İçi Ticaret, Endüstriler Arası Ticaret.Özet
Dış ticaret teorisinde önemli bir kavram olan endüstri içi ticaret (EİT), aynı ürün kategorisinde bulunan malların eşanlı olarak ithal ve ihraç edilmesi olarak tanımlanmaktadır. Nitelik, dış görünüm ve alametifarika açısından farklılık arz eden malların eş zamanlı olarak ithal ve ihraç edilmesine dayanmaktadır. Bu çalışmada 057 ürün grubu olan yaş/kuru meyve ve kabuklu yemişlere ilişkin Türkiye’nin seçilmiş yirmi dokuz ülke ile EİT düzeyi analiz edilmiştir. Grubel-Llyod Endeksi’nin kullanıldığı çalışmada SITC Rev.3 dış ticaret verileri TÜİK’ ten edinilmiş ve 2000-2019 dönemi ele alınarak analiz yapılmıştır. Analiz sonuçları, Türkiye ile seçilmiş yirmi üç ülkenin 057 ürün grubundaki ticaretin şeklinin endüstriler arası ticaret (EAT) şeklinde gerçekleştiğini göstermiştir. Geriye kalan seçilmiş altı ülke ile ise EAT şeklinde başlayan ticaret sonraki dönemlerde değişkenlik gösterdiğini ortaya koymuştur.
İndirmeler
Referanslar
Amador, J., & S., Cabral. (2009). Intro-Industry Trade in the Portuguese Economy: Products and Partners. Economic Bulletin ׀ Banco de Potugal, 15(2), 101-117.
Bakan, S., & H., Selci. (2019). Türkiye’nin Seçilmiş Beş Avrupa Birliği Ülkesiyle Otomotiv Sektöründe Endüstri İçi Ticaretinin İncelenmesi (2008-2017). ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi (ASSAM – UHAD) – ASSAM International Refreed Journal, 6(13), 30-53.
Balassa, B. (1966). Tariff reductions and trade in manufacturers among the industrial countries. The American Economic Review, 56(3), 466-473.
Bashimov, G. (2017). Tarım ve Gıda Ürünlerinde Endüstri-İçi Ticaretin Analizi: Türkiye ve Rusya Örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (4),155-167.
Berk, A. (2019). Türkiye’de Tarım ve Gıda Sektörünün Rekabet Gücünün Ölçümü. Turkish Studies Social Sciences, 14/ (4), 1277-1287.
Bojnec, S. & I., Ferto (2006). The Pattern of Agricultural Trade between Hungary and Slovenia. Johrbuch der Österreichischen Gesellschaft für Agrarökonomie, 15, 1-9. (Available on-line: www.boku.ac.at/oega)
Çepni, E., & N., Köse. (2003). Intra-Industry Trade Patterns of Turkey: A Panel Study. G.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 3, 13-28.
Erdal, G., H., Durmuş. Türkiye Tarım Sektöründe Endüstri İçi Ticaretin Analizi. 4th International Symposium on Innovative Approaches in Engineering and Natural Sciences, November 22-24, 2019, 80-84, Samsun, Turkey.
Erün, G. (2010). Türkiye ile AB, Gıda ve Canlı Hayat Sektörü Dış Ticaretinde Endüstri İçi Ticaret Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2 (1), ISSN 13-09-8020(online), 71-78.
Grubel, H. & Lloyd, P. J. (1975). Intra Industry Trade the Theory and Measurement of International Trade in Differentiated Products (I. Edition). London and Basingstoke: The Macmillan Press Ltd.
Kalaycı, C. (2013). Rusya Federasyonu ile Ticarette Türkiye’nin Açmazları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 37-57.
Kurt, R., & E., İmren. (2018). Türkiye’deki Önemli Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Endüstri İçi Ticaret Göstergeleri ile Statik ve Dinamik Analizi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20 (3), 548-557.
Küçükahmetoğlu, O. (2001). Endüstri İçi Ticaret ve Türkiye. Avrupa Araştırmaları Dergisi, 9(9), 129-153.
Leităo, N. C. & H.C., Faustino. (2008). Intra-IndustryTrade in the Food Processing Sector: The Portuguese Case. Journal of Global Business and Technology, 4 (1), 49-58.
Mangır, F. & A., Fidan. (2017). Grubel-Llyod Endeksi ile Endüstri-İçi Ticaret Analizi: Tarım Sektörü Türkiye Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33), 45-51.
Fullerton, T.M.Jr. & Sawyer., W. C., & Sprinkle, R. L. (2010). Intra-Industry Trade in Latin America and the Caribbean. Munich Personal Repec Archive, International Trade Journal, 25, 74-111.
Özkaya, M. H. (2010). Tekstil Sektöründe Endüstri-içi Ticareti Etkileyen Faktörler Üzerine Ampirik Çalışma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3(2), 136-157.
Şahin, D. (2015a). Türkiye’nin ve G-8 Ülkelerinin Endüstri-İçi Ticaretinin Statik Analizi, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(3), 98-107.
Şahin, D. (2015b). Türk Tekstil ve Hazır Giyim Sektörünün Endüstri-İçi Ticaretinin Statik Analizi: AB-15 Ülkeleri ile Karşılaştırma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(8), 49-66.
Tatlıcı, Ö., & A., Kızıltan. (2011). Çekim Modeli: Türkiye’nin İhracatı Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Ü. İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 287-299.
Türkiye İhracatçılar Meclisi. 25.02.2022. https://tim.org.tr/tr/.
Türkiye İstatistik Kurumu. 22.08.2019. https://www.tuik.gov.tr/.
Türkiye İstatistik Kurumu. 25.08.2019. https://www.tuik.gov.tr/.
Türkiye İstatistik Kurumu. 10.05.2022. https://www.tuik.gov.tr/.
Yükseler, Z. & Türkan, E. (2006). Türkiye'nin Üretim ve Dış Ticaret Yapısında Dönüşüm Küresel Yönelimler ve Yansımalar. TÜSİAD Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırma Forumu, https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/9002-turkiyenin-uretim-ve-dis-ticaret-yapisinda-donusum-kuresel-yonelimler-ve-yansimalari.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS)

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.