Panik Satın Alma Literatürünün Bibliyometrik Analizi (2020-2024)
Özet Görüntüleme: 16
/ 
PDF İndirme: 6
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.16730333Anahtar Kelimeler:
Panik Satın Alma, Bibliyometrik Analiz, Tüketici DavranışıÖzet
Bu çalışma, COVID-19 pandemisi sonrası dönemde literatürde hızla artan panik satın alma davranışını bibliyometrik analiz yöntemiyle kapsamlı şekilde incelemektedir. 2020-2024 yılları arasında Scopus veri tabanında yayımlanan 374 İngilizce makale analiz edilmiş ve panik satın almanın kriz dönemlerinde bireysel psikoloji, tüketici davranışları ve toplumsal yapılarla etkileşim içinde çok boyutlu bir fenomen olduğu ortaya konmuştur. Literatürdeki çalışma sayısının 2021 yılında zirve yapıp sonraki yıllarda durağanlaşması, pandemi etkisinin yoğun olduğu dönemde akademik ilginin arttığını, ancak zamanla doygunluğa ulaştığını göstermektedir. Öte yandan, makale başına yüksek atıf sayıları, konunun bilimsel önemini sürdürdüğünü doğrulamaktadır. Çalışmalar psikoloji, halk sağlığı, tüketici davranışı ve sürdürülebilirlik gibi disiplinler arası bir yapıya sahiptir. Çin, ABD ve Avustralya gibi ülkeler yoğun katkı sağlarken, Singapur ve Kanada gibi ülkeler yayınlarının etkisiyle öne çıkmaktadır. Anahtar kelime analizleri, panik satın almanın başlangıçta sağlık odaklı ele alınırken zamanla psikolojik, toplumsal ve yapısal boyutlarla zenginleştiğini göstermektedir. Medya, sosyal çevre ve hükümet politikalarının tüketici davranışlarına etkisi, literatürde önemli araştırma alanları olarak devam etmektedir. Sonuçta, panik satın alma yalnızca bireysel bir tüketici tepkisi değil, krizlerin çok boyutlu ekonomik, psikolojik ve sosyal etkilerini yansıtan karmaşık bir olgudur. Bu çalışma, literatürün mevcut durumunu netleştirerek alanın geleceği için stratejik araştırma ve uygulama önerilerine temel sağlamaktadır.
İndirmeler
Referanslar
Ali, M., Gomes, L. M., Azab, N., de Moraes Souza, J. G., Sorour, M. K., & Kimura, H. (2023). Panic buying and fake news in urban vs. rural England: A case study of Twitter during COVID-19. Technological Forecasting and Social Change, 193, 122598. https://doi.org/10.1016 /j.techfore.2023.122598
Aria, M., & Cuccurullo, C. (2017). bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of Informetrics, 11(4), 959-975. https://doi.org/10.1016/j.joi.2017.08.007
Ben Hassen, T., & El Bilali, H. (2022). Impacts of the Russia-Ukraine war on global food security: Towards more sustainable and resilient food systems? Foods, 11(15), 2301. https://doi.org/10.3390/ foods11152301
Clarivate. (2024). Journal Citation Reports 2024. https://jcr.clarivate.com
Cruz-Cárdenas, J., Zabelina, E., Guadalupe-Lanas, J., Palacio-Fierro, A., & Ramos-Galarza, C. (2021). COVID-19, consumer behavior, technology, and society: A literature review and bibliometric analysis. Technological Forecasting and Social Change, 173, 121179. https://doi.org/ 10.1016/j.techfore.2021.121179
Elsevier. (2024). CiteScore metrics 2024. https://www.scopus.com/sources
Hall, C. M., Fieger, P., Prayag, G., & Dyason, D. (2021). Panic buying and consumption displacement during COVID-19: Evidence from New Zealand. Economies, 9(2), 46. https://doi.org/10.3390/economies9020046
Hobbs, J. E. (2020). Food supply chains during the COVID-19 pandemic. Canadian Journal of Agricultural Economics, 68(2), 171–176. https://doi.org/10.1111/cjag.12237
Islam, T., Pitafi, A. H., Arya, V., Wang, Y., Akhtar, N., Mubarik, S., & Xiaobei, L. (2021). Panic buying in the COVID-19 pandemic: A multi-country examination. Journal of Retailing and Consumer Services, 59, 102357. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2020.102357
Kogan, K., & Herbon, A. (2022). Retailing under panic buying and consumer stockpiling: Can governmental intervention make a difference? International Journal of Production Economics, 254, 108631. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2022.108631
Kuipers, S., van der Wilt, A., & Wolbers, J. (2022). Pandemic publishing: A bibliometric review of COVID-19 research in the crisis and disaster literature. Risk, Hazards & Crisis in Public Policy, 13(4), 302–321. https://doi.org/10.1002/rhc3.12262
Laato, S., Islam, A. K. M. N., Farooq, A., & Dhir, A. (2020). Unusual purchasing behavior during the early stages of the COVID-19 pandemic: The stimulus-organism-response approach. Journal of Retailing and Consumer Services, 57, 102224. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2020.102224
Laela, E., & Firmansyah, M. F. (2024). The phenomenon of panic buying and scarcity during the COVID-19 pandemic: A bibliometric study. Journal DiE, 15(1). https://doi.org/10.30996/die.v15i1.10063
Mongeon, P. & Paul-Hus, A. (2016). The journal coverage of Web of Science and Scopus: a comparative analysis. Scientometrics 106, 213–228. https://doi.org/10.1007/s11192-015-1765-5
Mukhtar, S. (2020). Psychological health during the coronavirus disease 2019 pandemic outbreak. The International Journal of Social Psychiatry, 66(5), 512–516. https://doi.org/10.1177/ 0020764020925835
Naeem, M. (2021). Do social media platforms develop consumer panic buying during the fear of COVID-19 pandemic? Journal of Retailing and Consumer Services, 58, 102226. https://doi.org/10.1016/ j.jretconser.2020.102226
Nicola, M., Alsafi, Z., Sohrabi, C., Kerwan, A., Al-Jabir, A., Iosifidis, C., Agha, M., & Agha, R. (2020). The socio-economic implications of the coronavirus pandemic (COVID-19): A review. International Journal of Surgery, 78, 185–193. https://doi.org/10.1016/j.ijsu.2020.04.018
Omar, N. A., Nazri, M. A., Ali, M. H., & Alam, S. S. (2021). The panic buying behavior of consumers during the COVID-19 pandemic: Examining the influences of uncertainty, perceptions of severity, perceptions of scarcity, and anxiety. Journal of Retailing and Consumer Services, 62, 102600. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2021.102600
Öztürk, R. (2020). The trends of marketing literature during the COVID-19 pandemic: A review with bibliometric analysis. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29 Ekim Özel Sayısı), 3251–3273. https://doi.org/10.26466/opus.788120
Pranckutė, R. (2021). Web of Science (WoS) and Scopus: The titans of bibliographic information in today’s academic world. Publications, 9(1), 12. https://doi.org/10.3390/publications9010012
Prentice, C., Chen, J., & Stantic, B. (2020). Timed intervention in COVID-19 and panic buying. Journal of Retailing and Consumer Services, 57, 102203. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2020.102203
Saral, İ. (2024). Panic buying: A theoretical and conceptual review. Journal of Current Marketing Approaches & Research, 5(2), 199-222. https://doi.org/10.54439/gupayad.1564427
Silva, L. E. N., Gomes Neto, M. B., Grangeiro, R. da R., & Nadae, J. de. (2021). COVID-19 pandemic: Why does it matter for consumer research? Brazilian Journal of Marketing, 20(2), 253–278. https://doi.org/10.5585/remark.v20i2.18677
Sönmez Karapınar, E. (2022, Temmuz 23–25). COVID-19 pandemisi sürecinde tüketici davranışı üzerine yapılan araştırmaların bibliyometrik analizi. 10th International İstanbul Scientific Research Congress, İstanbul, Türkiye.
Taylor, S. (2021). Understanding and managing pandemic-related panic buying. Journal of Anxiety Disorders, 78, 102364. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2021.102364
Taylor, S., Landry, C. A., Paluszek, M. M., Fergus, T. A., McKay, D., & Asmundson, G. J. G. (2020). COVID stress syndrome: Concept, structure, and correlates. Depression and Anxiety, 37(8), 706–714. https://doi.org/10.1002/da.23071
Tekin, M., Öztürk, D., & Bahar, İ. (2021). Tersine lojistiğin bibliyometrik analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 87-100. https://doi.org/10.52791/ aksarayiibd.899935
Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., McIntyre, R. S., Choo, F. N., Tran, B., Ho, R., Sharma, V. K., & Ho, C. (2020). A longitudinal study on the mental health of general population during the COVID-19 epidemic in China. Brain, behavior, and immunity, 87, 40–48. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2020.04.028
Yuen, K. F., Wang, X., Ma, F., & Li, K. X. (2020). The psychological causes of panic buying following a health crisis. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(10), 3513. https://doi.org/10.3390/ijerph17103513
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
