The Effect of Technology Usage Characteristics of Pre-Service Science Teachers on Information Technology Self-Efficacy Perception, Internet Addiction, Cyber Bullying and Cyber Victimization
Abstract views: 22
/ 
PDF downloads: 19
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15134682Keywords:
Information Technologies, Internet Addiction, Cyber bullying, Cyber VictimizationAbstract
In this period we live in, the importance of information technologies has increased parallel to the development and progress of science and technology, and the perception of information technologies self-efficacy has also become serious. One of the problems that should be taken into consideration during education and training and that negatively affects students is internet addiction. Cyberbullying and cyber victimization are among the negativities that arise due to internet addiction. The aim of this study is to examine the effects of technology usage characteristics of pre-service science teachers on information technologies self-efficacy perception, internet addiction, cyberbullying and cyber victimization. The research was conducted with 152 pre-service science teachers studying in the fall semester of the 2024-2025 academic year. In the research, information technologies self-efficacy perception scale, internet addiction scale, cyberbullying scale and cyber victimization scale were used as data collection tools. After the reliability and normality analyzes of these scales, descriptive ANOVA, Kruskal Wallis H, Mann-Whitney U and Independent t-test analyzes were performed. In the evaluation of these scales according to technology usage characteristics; no difference was found between those who stated that the purpose of using the computer or tablet was to study or do research and watch videos/movies and others, and between those who stated that the purpose of using the smartphone was to talk, text message and use social media and others. When the information technology self-efficacy perception, cyberbullying and cyber victimization scales were evaluated according to technology usage characteristics; no difference was found between the groups formed according to the duration of internet use on the computer, tablet or mobile phone, while when the internet addiction scale was evaluated; a difference was found between the groups. These results may help teacher candidates in their technological development.
Downloads
References
Akgün, M. (2021). Lise öğrencilerinde siber zorbalık ve siber mağduriyet durumlarının sosyal medya bağımlılığı ile ilişkisi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
Akkurt Nurtan K. (2019). 9. sınıf öğrencilerinde internet bağımlılığı, siber zorbalık, siber mağduriyet ve anne - baba tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi], Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
Arıcak, O. T., Kınay, H. ve Tanrıkulu, T. (2012a). Siber zorbalık ölçeği’nin ilk psikometrik bulguları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 101-114.
Arıcak, O. T., Tanrıkulu, T. ve Kınay, H. (2012b). Siber mağduriyet ölçeği’nin ilk psikometrik bulguları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 1-6.
Arısoy, Ö. (2009). İnternet bağımlılığı ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1, 55-67.
Aşkar, P. ve Umay, A., (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz yeterlik algısı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
Ayas, T. ve Horzum, M. B. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma durumu. İlköğretim Online, 11(2), 369-380.
Ayas, T. ve Horzum, M. B. (2013). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 46-57.
Ayhan, B. ve Köseliören, M. (2019). İnternet, online oyun ve bağımlılık. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying 6(1), 1-30.
Aytaç, Ö., Uçan, G. ve Baydur, H. (2022). Aile iletişimi ve akran ilişkilerinin siber mağduriyet ve zorbalık üzerindeki etkisi: İnternet bağımlılığının aracı etkisi. Bağımlılık Dergisi, 23(4), 440-451. Doi: 10.51982/bagimli.1020126.
Balali, F., Ahmadi Tabatabaei, S. V. & Hassani, A. H. (2018). Effect of information and communication technology on self-efficacy and academic achievement of students. Health Education and Health Promotion, 6(3), 97-102.
Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior, 4, 71-81.
Bayhan, V. (2020). Z kuşağı lise gençlerinde sosyal medya bağımlılığı ile siber zorbalık ve siber mağduriyet deneyimleri. İlahiyat Akademi Dergisi, 12, 117-144.
Bayram, F. (2017). Siber zorbalık yapma siber mağdur olma ve denetim odağı arasındaki ilişkinin bazı kişisel değişkenler açısından incelenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Gaziantep Üniversitesi.
Belsey, B. (1999). Cyberbullying: An emerging threat to the “always on” generation. http://www.billbelsey.com/?p=1827
Burnukara, P. ve Uçanok, Z. (2010). Ergenlerin bilgi ve iletişim teknolojileri kullanım olanakları ile sanal ortamda meydana gelen zorbalığa ilişkin betimsel bir inceleme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2), 47-62.
Canoğulları, Ö., Yılmaz, Y. ve Cenkseven Önder, F. (2022). Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık açısından internet bağımlılığı ve sosyal medya kullanımının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(9), 38-53.
Cengiz, S. (2020). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı ile düzenli spor etkinliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
Çetinkaya, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinde internet bağımlılığının incelenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Demirer, V. ve Yolcu, V. (2018). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin bilişim teknolojilerinden yararlanma düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45, 105-131.
Deniz, L. ve Çalışgan, H. (2015). İlköğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı ve siber zorbalık. Route Educational and Social Scinece Journal, 2(4), 399-422.
Dilmaç, B. (2009). Sana zorbalığı yordayan psikolojik ihtiyaçlar: Lisans öğrencileri için bir ön çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1291-1325.
Dinç, E. S. (2020). Sosyal medya ortamlarında siber zorbalık: Lise öğrencilerinin siber zorbalık deneyimlerinin incelenmesi. Yeni Medya Elektronik Dergi, 4(1), 24-39.
Efe, Y. S., Erdem, E. ve Vural, B. (2021). Lise öğrencilerinde siber zorbalık ve internet bağımlılığı. Bağımlılık Dergisi, 22(4), 465-473.
Eker, A. (2022). Lise öğrencilerinde siber zorbalık ve internet bağımlılığı. Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi.
Ekici, C. ve Coruk, A. (2019). Öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgisi (tpab) ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 1-24. Doi: 10.29329/mjer.2019.218.1.
Ekici, E., Ekici Taşkın, F. ve Kara, İ. (2012). Öğretmenlere yönelik bilişim teknolojileri öz-yeterlik algısı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 53-65.
Erdoğan, S. (2023). Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılığı, siber zorbalık, siber mağduriyet ve anne baba tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
Erdur-Baker, Ö. (2013). Görünümleri ve ilgili değişkenleriyle siber zorba ve siber kurbanlar. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul, 1, 277-295,
Eryılmaz, S., Sarıçayır, D. ve Yıldız, G. (2020). Öğrencilerin bilişim teknolojileri öz yeterlik algısı ile internet bağımlılığının incelenmesi. JRES, 7(2), 609-638.
Fabris, M. A., Marengo, D., Longobardi, C. & Settanni, M. (2020). Investigating the links between fear of missing out, social media addiction, and emotional symptoms in adolescence: The role of stress associated with neglect and negative reactions on social media. Addictive Behaviors, 106, 106364.
Fadyushin, S., Vereshchagina, E., Tsyganova, G., Tikhonovsky, G., Khvatova, A. & Moiseenko, R. (2018). Internet addiction in the aspect of ınformation technology. Mathews Journal of Psychiatry & Mental Health, 3(1), 1-5.
Gencer, H. (2017). Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılığı ve siber zorbalık davranışları ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Cumhuriyet Üniversitesi.
Gökçearslan, Ş. ve Günbatar, M. S. (2012). Ortaöğrenim öğrencilerinde internet bağımlılığı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 10-24.
Griffiths, M. D. (1996). Internet addiction: An issue for clinical psychology? Clinical Psychology Forum, 97,32-36. https://www.academia.edu/901784/Griffiths_M_D_1996_On_line_love_Not_all_bad_Dot_ Net_The_Internet_Magazine_17_Spring_Issue_p_63
Günüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Günüç, S. (2013). İnternet bağımlılığını yordayan bazı değişkenlerin cart ve chaid analizleri ile incelenmesi, Türk Psikoloji Dergisi, 28(71), 88-101.
Hawi, N. S. (2012). Internet addiction among adolescents in Lebanon. Computers in Human Behavior, 28, 1044–1053.
Kaçar, C. (2023). Sosyal medya kullanan bireylerin siber zorbalık deneyimlerinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Haliç Üniversitesi.
Karaca, M., Mutlu. M. ve Gencer, G. (2021). Siber mağduriyet: Kavramsal bir çalışma. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 178-191.
Karagöz Bingöl, D. (2017). İnternet bağımlılığı ve bilgisayar oyun bağımlılığı yaygınlığının, ilişkili etkenlerin incelenmesi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Tıp Fakültesi. Kocaeli Üniversitesi.
Karasar, N. (2023). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayıncılık.
Khan, F., Limbana, T., Zahid, T., Eskander, N. & Jahan, N. (2020). Traits, trends and trajectory of tween and teen cyberbullies. Cureus, 12(8), Article e9738. https://doi.org/10.7759/cureus.9738.
Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2012). Online gaming addiction in children and adolescents: A review of empirical research. Journal of Behavioral Addictions, 1, 1-20.
Lee, J., Won, S., Chang, S. M., Kim, B. S. & Lee, S. J. (2022). Prevalence of addictive behaviors in medical students and their association with stress. Psychiatry Investig, 19 (1), 44-53.
Morahan-Martin, J. & Schumacher P. (2000). Incidence and corraletes of pathological internet use among college students. Computers in Human Behaviour, 16, 13- 29.
Nugroho, S., Fadhlia, N. T., Rahmat, W., Napitupulu, L. & Arief, Y. (2024). Model of cyber victimization: Study on college student in Indonesia. The Open Psychol Journal, 17, 1-16.
Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Oxford: Blackwell Publishers. (PDF) Bullying at School: Knowledge Base and an Effective Intervention Program (researchgate.net)
Özdemir S. (2015). Ergenlerde siber zorbalık ve mağduriyetin, anne-baba ve akran ilişkilerine göre incelenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Gazi Üniversitesi.
Öztuzcu, Ö. ve Karamete, A. (2022). Ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojileri öz-yeterlik algıları ile bilişim teknolojileri ve yazılım dersine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 8(1), 64-86. https://doi.org/10.51948/auad.1004830.
Polat, K. (2023). Ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojileri öz-yeterlik algılarının belirlenmesi. Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(1), 142-156. Doi:10.48174/buaad.1286998
Reiner, I., Tibubos, A. N., Hardt, J., Müller, K., Wölfling, K. & Beutel, M. E. (2017). Peer attachment, specific patterns of internet use and problematic internet use in male and female adolescents. European Child & Adolescent Psychiatry, 26(10), 1257-1268.
Sabancı, Y. (2018). Ergenlerde siber zorbalık ve siber mağduriyetin yordayıcıları olarak akılcı olmayan inançlar psikolojik sağlamlık ve psikolojik ihtiyaçlar. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Gaziantep Üniversitesi.
Semerci, A. (2017). Lise öğrencilerinin siber zorbalık ve mağduriyet durumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1285-1300.
Slonje, R. & Smith, P.K. (2008). Cyberbullying: Another main type of bullying? Scandinavian Journal of Psychology, 49(2), 147-154.
Solmaz, S. (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojileri ve yazılım dersinde öğrendikleri bilgileri diğer derslerde kullanabilme becerileri. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yeditepe Üniversitesi.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (1996). Using Multivariate Statistics (5th ed.). New York: Harper Collins.
Taherdoost, H. (2022). Internet addiction; Symptoms, ımpacts and treatments .Open Access Journal of Addiction and Psychology, 5(2), 1-3.
Tanrıverdi, S. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı ile algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Taştekin, E. (2016). Ergenlerin arkadaşlık ilişkileri ve benlik saygısı ile siber zorbalık ve siber mağduriyet arasındaki ilişkiler. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Hacettepe Üniversitesi.
Ünver, H. ve Koç, Z. (2017). Siber zorbalık ile problemli internet kullanımı ve riskli internet davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 117-140.
Walrave, M. & Heirman, W. (2011). Cyberbullying: Predicting victimisation and perpetration. Children & Society, 25, 59–72. Doi:10.1111/j.1099-0860.2009.00260.x
Xin, M., Xing, J., Pengfei, W., Houru, L., Mengcheng, W. & Hong, Z. (2018). Online activities, prevalence of internet addiction and risk factors related to family and school among adolescents in china. Addictive Behaviors Reports, 7, 14-18.
Yalçın, S. (2019). Ergenlerde siber zorbalık ve siber mağduriyet ile umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Maltepe Üniversitesi.
Yang, C. S. & Tung, J. C. (2007). Comparison of internet addicts and non-addicts in Taiwanese high school. Computers in Human Behavior, 23, 79–96.
Yavuz, O. (2018). Ergenlik döneminde internet bağımlılığının okul başarısı üzerinde etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 1056-1080.
Yen, J. Y., Ko, C. H., Yen, C. F., Wu, H.Y. & Yang, M. J. (2007). The comorbid psychiatric symptoms of internet addiction: Attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD), depression, social phobia and hostility. Journal of Adolescent Health 41(1), 93-98.
Young, K. S. (1996). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Published in Cyber Psychology and Behavior, 1(3), 237-244. https://netaddiction.com/articles/newdisorder.pdf
Yüksel, M. ve Yılmaz, E. (2016). Lise öğrencilerinin internet bağımlılık düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 15(3), 1031-1042.
Zhu, C., Huang, S., Evans, R. & Zhang, W. (2021). Cyberbullying among adolescents and children: A comprehensive review of the global situation, risk factors, and preventive measures. Frontiers in Public Health, 9(634909), 1-12. Doi: 10.3389/fpubh.2021.634909.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
