BRICS, MIST, KIRILGAN BEŞLİ KAPSAMINDA YER ALAN ÜLKELERİN MENKUL KIYMETLER BORSALARI ARASINDAKİ KISA VE UZUN DÖNEMLİ ETKİLEŞİME İLİŞKİN AMPRİK BİR ARAŞTIRMA

Özet

Bu çalışmanın amacı Türkiye menkul kıymetler borsası ile küresel sistem içerisinde ülkelerin ekonomik durum ve seyirlerindeki uluslararası belirleyicilik sonucu ortaya çıkan ülke liglerinden BRICS, MIST ve Kırılgan Beşli kapsamında yer alan diğer ülkelerin menkul kıymetler borsalarının birbirlerini etkileyip etkilemediklerini ve etkiliyor iseler bu etkileşimin yönünü keşfetmektir. Türkiye menkul kıymetler borsası ile BRICS, MIST ve Kırılgan Beşli kapsamında yer alan diğer ülkelerin menkul kıymetler borsaları arasındaki etkileşimi test etmek amacıyla veri mevcudiyetine bağlı olarak 07.06.2009-25.12.2016 dönemi için BIST100 (Türkiye), BVSP (Brezilya), MCX (Rusya), BSESN (Hindistan), SSEC (Çin), INVSAF40 (Güney Afrika), MMX (Meksika), JKSE (Endonezya) ve KOSPI (Güney Kore) endeksi haftalık kapanış verileri kullanılmıştır. Çalışmada serilerin temel istatistiksel özellikleri belirlendikten sonra finansal anlamda bir ilişkiyi test etmek amacıyla eşbütünleşme ve nedensellik testi yapılarak seriler arasındaki etkileşim açıklanmıştır. ADF (Augmented Dickey- Fuller) ve PP (Phillips Perron) birim kök testleri ile durağanlık analizleri yapılarak, ardından yeni nesil birim kök testlerinden tek yapısal kırılmaya izin veren Zivot-Andrews kök testi yapılmıştır. Borsalar arasındaki uzun dönemli ilişkisinin varlığı Johansen eşbütünleşme testi ile açıklanmıştır. Ayrıca Gregory-Hansen eşbütünleşme testi ile değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki yapısal kırılma ışığında değerlendirilmiştir. Son olarak Toda-Yamamoto Granger nedensellik analizi yapılarak etkileşimin yönü tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucu değişkenler arasında uzun dönemli ilişkiler tespit edilmiştir. BIST100 (Türkiye) ile BVSP (Brezilya) ve BSESN (Hindistan) arasında çift yönlü nedensellik görülürken, INVSAF40 (Güney Afrika), JKSE (Endonezya) ve KOSPI (Güney Kore)'den BIST100 (Türkiye) endeksi serisine doğru tek yönlü nedensellik tespit edilmiştir.