İkameli Ölüme Bağlı Tasarruflar

Özet

Ölüme bağlı tasarruflar maddi anlamda ölüme bağlı tasarruflar ve şekli anlamda ölüme bağlı tasarruflar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Maddi anlamda ölüme bağlı tasarruflar ise çeşitli şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Koşula ve yüklemeye bağlı tasarruflar, mirasçı atama, belirli mal bırakma, yedek mirasçı atama, vasiyeti yerine getirme görevlisi atama, art mirasçı atama gibi örnekler sınırlı sayda olmayan maddi anlamda tasarruflara örnek teşkil etmektedirler. Bu tasarruflardan yedek mirasçı atama ve art mirasçı atama öğretide “ikameli ölüme bağlı tasarruf” sınıflandırması altında ele alınmaktadır. Ancak belirtmek gerekir ki maddi anlamda ölüme bağlı tasarruflar çeşitli şekillerde ortaya çıksa da ikame, bağımsız bir ölüme bağlı tasarruf (kazandırma) değildir. Buna ek olarak maddi anlamda ölüme bağlı tasarruflarda süje hem kişiler hem de eşyalar olabilirken ikameli ölüme bağlı tasarruflarda yalnızca kişiler süje olarak kabul edilir. Bu bakımdan ikame, ölüme bağlı kazandırmayı sınırlayıcı bir etki yaratır. Zira ikameli ölüme bağlı tasarrufla bir başkasının yerine ya da bir başkasının ardından mirasçılık elde edilir. Bu bakımdan mirasbırakan, yedek ya da art mirasçı atamak suretiyle ikameli ölüme bağlı tasarruf yapabilmektedir. Mirasbırakanın açıkça ikame yapmadığı ancak ölüme bağlı tasarrufun sonucunda bir ikamenin ortaya çıkması halinde de ikameli ölüme bağlı tasarrufun varlığından söz etmek mümkündür. Çalışmamızda, yedek ve art mirasçı atama kavramları detaylarıyla ele alınmış ve her iki tasarrufa ilişkin hükümler ve sonuçlarıyla birbirleriyle karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.