Örfün Mecelle Kâidelerine Etkisi
Özet Görüntüleme: 4
/ 
PDF İndirme: 2
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.16821262Anahtar Kelimeler:
Mecelle, örf, İslam hukuku, hukukî kaynaklar, Osmanlı hukukuÖzet
Bu çalışma, Osmanlı Devleti'nin modernleşme sürecinde oluşturulan ve İslam hukukunun sistematik bir özeti niteliğinde olan Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye’de yer alan örf ile ilgili hükümlerin teorik ve pratik yönlerini incelemektedir. Mecelle’de, klasik fıkıh kuralları ile birlikte toplumda yerleşik olan örf ve âdetlerin de hukukî kaynak olarak değerlendirildiği görülmektedir. Özellikle 39. madde olan “örf ile amel olunur” kaidesi, örfün hukukî bir norm hâline gelmesini sağlayan temel ilkelerden biridir. Bu ilke çerçevesinde, örfün İslam hukukundaki yeri, geçerlilik ölçütleri, sınırları ve nassla ilişkisi detaylı şekilde ele alınmıştır. Ayrıca Mecelle’de örfe dayalı diğer hükümler de tasnif edilerek incelenmiş; örfün sadece bir uygulama biçimi değil, aynı zamanda hukukî delil olarak kabul edilip edilmediği tartışılmıştır. Bu bağlamda çalışma, örfün Mecelle’de ne ölçüde normatif bir güç kazandığını ve Osmanlı hukuk sistemine nasıl entegre edildiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Böylece İslam hukukunun değişen toplumsal yapılar karşısında nasıl esnek ve dinamik bir yapı sergilediği de gösterilmeye çalışılmıştır.
İndirmeler
Referanslar
Atar, F. “Nikâh”. (2007). Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. TDV Yayınları.
Bilmen, Ö. N. (1967). Hukuku İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kâmusu. Bilmen Yayınevi.
Çeker, O. (2012). Osmanlı Hukuk-u Aile Kararnamesi. Mehir Vakfı Yayınları.
Demir, A. (2011). Mecelle ve Küllî Kaideler. Işık Akademi Yayınları.
Hoca Emin Zade, A. H. E. (2020). Dürerü’l-Hükkâm Şerhu Mecelleti’l Ahkâm. Diyanet İşleri Başkanlığı.
İbnü’l-Hümam, K.M. (2003). Şerhu Fethi’l-Kadîr. Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye.
Karalı, A. (2024). Ömer Nasuhi Bilmen’de Örf ve Âdet. Yüksek Lisans Tezi. (926174), SB Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi.
Karâfî, Ş. E. A. (2014). el-Furûk. thk. Ömer Hasan el-Kıyâm. Müessesetü’r-Risâle.
Ömer Hilmi Efendi. (1885). Mir’ât-ı Mecelle. Matbaa-i Mektebe-i Sanayi’ Şahane.
Seraḫsî, M. b. A. (2000). el-Mebsûṭ. thk. Ḫalîl Muḥyiddîn el-Meyyis. Dâru’l-Fikr li’t-Ṭabâʿati ve’n-Neşri ve’t-Tevzîʿi.
Ünal, M. & Atasoy, A. (Ed.) (2022) . Küllî Kâideler Şerhi Mir’âtü’l-Mecelle. Adalet Yayınevi.
Yıldırım, M. (2009). Kavaid-i Külliye Şerhi. Tibyan Yayıncılık
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
