Özbekistan’daki Sovyetler Birliği Dönemi Mimari Restorasyonlarının Günümüz Özbekistan Dış Mekân Tasarımlarına Etkisi Hakkında Bir Değerlendirme

Özet

Özbekistan, antik dönemden bugüne üçbin yıllık tarihi olan ve 1991 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden ayrılarak özgürlüğünü kazanmış Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nden biridir. Özbekistan, tarihin farklı dönemlerinde Timur Devleti başta olmak üzere birçok devlete ev sahipliği yapmıştır. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde Özbekistan’ın tarihi mirası araştırılmış, mimari yapıların restorasyon ve renovasyon çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar esnasında birçok yapı zarar görmüştür.. Yapılan araştırmalar doğrultusunda dönemin mimari yapıları, şehirleri ve demografik yapısı ile ilgili fotoğraf albümleri ve çeşitli raporlar yayınlanmıştır. Özbekistan’ın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra yerel restorasyon çalışmaları başlayarak Taşkent, Semerkand, Buhara ve Hive şehirleri başta olmak üzere birçok mimari yapının restorasyon çalışmalarına devam edilmiştir. Bu çalışmaların yanı sıra yeni dönemde ilim, kültür ve müzecilik faaliyetlerine önem verilmiştir. Bu faaliyetlere ev sahipliği yapan binaların iç mekanları modern bir tarzda yapılırken, dış mekanları ise Timur dönemi dış mekan özelliklerine göre yapılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma, Özbekistan’da Sovyetler Birliği döneminde yapılan restorasyon ve renovasyon çalışmalarını detaylandırarak yeni dönemde inşa edilen mimari yapılara olan etkilerini araştırmaktadır. Bu çalışma ile elde edilen bilgiler ışığında günümüz Özbekistan dış mekan tasarımlarına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.