Konu Sürekliliği ve Gönderim Yönetimi: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerin Aradilleri Üzerine Edimbilimsel Temelli Bir Çalışma
Özet Görüntüleme: 64
/ 
PDF İndirme: 68
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13151446Anahtar Kelimeler:
Bağdaşıklık, Gönderim Yönetimi, Aradil, Yabancı Dil Olarak Türkçe, EdimbilimÖzet
Bir metnin, ‘metin’ olarak kabul edilebilmesi için belirli niteliklere sahip olması gereken ölçütlerden biri olan bağdaşıklık metindeki dilsel kodların birbirleri ve dış dünya ile anlamsal olarak bağlantısına gönderimde bulunur. Dil kullanıcıları metinlerini oluştururken bağdaşıklığı sağlamak amacıyla metindeki varlıklara gönderimde bulunurken uygun dilsel araçları seçerek metinlerini kurgularlar. Söz konusu bu dilsel araçlar metin üreticisinin zihnindeki gönderim düzeninin o metnin alımlayıcısı tarafından da düzgün ve uygun bir biçimde alımlanması için kullanılan dilbilgisel biçimlerdir. Gönderim dizgesinin takip edilebilir olması, metnin açık ve anlaşılır olmasını sağlar. Bu biçimlerden Tam Ad Öbeği, Adıl ve boş artgönderim gibi adcıl gönderim araçları da metinde kimden ya da neden söz edildiğinin, olayın/ durumun kinin hakkında olduğunun metin alımlayıcısı tarafından anlaşılabilmesi için önemlidir. Bu nedenle metin üreticisi bilişsel düzlemde söz konusu araçları kullanarak bir takip etme örüntüsü yaratır. Gönderim örüntüsü ve gönderimlerin işlevleri diller arasında farklılık gösterebilmektedir. Bu çalışmada adcıl dilsel gönderim araçları, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen İngilizce anadilli öğrencilerin kurguladıkları yazılı anlatı metinlerindeki dil kullanımları temelinde incelenmektedir. Veri tabanını anadilleri İngilizce olan ve Türkçe öğrenen öğrencilerden ve anadili Türkçe olan iki farklı gruptan elde edilen anlatı metinleri oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin ürettikleri anlatı metinlerindeki Tam AÖ, Adıl ve Boş artgönderim gibi adcıl gönderimsel öğelerin dağılımlarını, bu öğelerin öğrenciler tarafından bir metin oluşturma sürecinde yönetimlerini betimlemek ve bu sayede öğrencilerin aradillerine ve söylem edinçlerine ilişkin bulgular elde etmektir. Veri tabanını oluşturan Türkçe anadilli deneklerden elde edilen bulgular ışığında oluşturulan gönderim örüntüsü modeli ile yabancı dil olarak Türkçe öğrenen İngilizce anadilli deneklerin metinleri karşılaştırılarak yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin aradillerine ilişkin bulgulara ulaşılması hedeflenmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Aktaş, T. (2004). Yabancı Dil Öğretiminde İletişimsel Yeti. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 45-57.
Ariel, M. (1990). Accesssing Noun Phrase Antecedents. New York: Routledge.
Ariel, M. (2001). Accessibility Theory: An Overview. Text Representation. T. Sanders, J. Schilperoord, W. Spooren (Eds.) Linguistic and Psycholinguistic Aspect. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins. 27- 87.
Atak, A. & Sülüşoğlu, B. (2016). Gazete Reklam Metinleri Yoluyla Tamlamaların Öğretilmesi. International Journal Of Language Academy. 4 (1), 227-237.
Aydın, Ö. (1992). Anadili İngilizce Olan Öğrencilerde Türkçenin Sözdizimine İlişkin Olumsuz Aktarım Yanlışları. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. SB Enstitüsü, Ankara Üniversitesi.
Beaugrande, R.A ve Dressler, W. U. (1981). Introduction to Text Linguistics. New York: Longman.
Belet, Ş. D. (2009). İki Dilli Türk Öğrencilerin Ana Dili Türkçeyi Öğrenme Durumlarına İlişkin Öğrenci, Veli ve Öğretmen Görüşleri Fjell İlköğretim Okulu Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 21, 71-85.
Bhatia, V. K. (2004). Worlds of Written Discourse: A Genre-Based View. London: Continuum International.
Bilgen, S. (2002). Ulusal Dilde Eğitim. Çağdaş Türk Dili Dergisi. 174, 403-408.
Bölükbaş, F. (2004). Yansıtıcı Öğretim ile Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi. Dünyada Türkçe Öğretimi Sempozyumu 6. 15-16 Nisan 2004. Ankara.
Büyükaslan, A. (2007). Yabancı Dil Türkçenin Öğretilmesinde Yeni Yöntemler: Bilişim uygulamaları, çözüm önerileri. 1. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu. 16-18 Mayıs 2007. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. http://turcologie.u-strasbg.fr/dets/images/travaux/ali%20buyukaslan.%20yabanci%20dil%20turkce.pdf
Chafe, W. (1976) Givenness, Contrastiveness, Definiteness, Subjects, Topics, and Point of View. New York: Academic Press.
Chafe, W. (1980). The Pear Stories: Cognitive, Cultural and Linguistic Aspects of Narrative Production. Norwood, NJ: Ablex.
Chafe, W. (1987). Cognitive Constraints on Information flow. Tomlin, R. S. (Ed.) Coherence and Grounding in Discourse. Amsterdam: John Benjamins.
Chafe, W. (1994). Discourse, Consciousness and Time. Chicago: University of Chicago Press.
Cumming, S. ve Ono, T. (1997). Discourse and Grammar. T. A. Van Dijk (Ed.) Discourse as Structure and Process. 112-137. London: Sage.
Ellis, R. (1995). The Study of Second Language Acquisition. Oxford: Oxford University Press.
Erguvanlı, E. E. (1986). The Function of Word Order in Turkish Grammar. Berkeley: University of California Press.
Erkü, F. (1983). Discourse Pragmatics and Word Order in Turkish. Doktora Tezi. Minnesota Üniversitesi.
Fidan, Ö. (2005). Dilbilgisi Öğretiminde Söylem-Dilbilgisi Yaklaşımı: Eski köye yeni adet mi, yoksa biz bunu zaten yapıyoruz mu? TÖMER Dil Dergisi 128, 25-37. https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000033
Fox, B. (1987). Discourse Structure and Anaphora. Written and conversational English. Cambridge: Cambridge University Press.
Givón, T. (1983). Topic Continuity In Discourse: An introduction. T. Givón (Ed.) Topic Continuity in Discourse: A Quantitative Cross-Language Study. Amsterdam: John Benjamins Publishing. 1-42.
Givón, T. (1989). The Grammar of Referential Coherence as Mental Processing Instructions. Technical Report No. 89-7. Eugene: University of Oregon.
Givón, T. (1990). Syntax: A Functional-Typological Introduction. V. 2. Amsterdam: John Benjamins.
Givón, T. (1995). Coherence in Text vs. Coherence in Mind, T. Givón & M. A. Gernsbacher (Ed.). Coherence in spontaneous text. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins. 9-115.
Göçer, Ali (2007). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarının Ölçme ve Değerlendirme Açısından İncelenmesi. Dil Dergisi, 137, 30-48.
Halliday, M. A. K. ve Hasan, R. (1976). Cohesion in English. London: Longman.
Halliday, M.A.K., & Hasan, R. (1985). Language, Context, and Text: Aspects of Language in a Social-semiotic Perspective. Oxford: Oxford University Press.
Hendriks, H. (1998). Reference to Person and Space in Narrative Discourse: A Comparison of Adult Second Language and Child First Language Acquisition. Studi Italiani di Linguistica Teorica e Applicata. Anno XXVII.(1), 67-86.
Hengirmen, M. (1993). Almanlara Türkçe Öğretimi: Kuram ve Uygulama. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. (25912), SB Enstitüsü, Ankara Üniversitesi.
Hengirmen, M. (1993). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi. A.Ü. TÖMER Dil Dergisi. 10, 5-9.
Hickmann, M. (2002). Children’s Discourse: Person, Space And Time Across Languages. Cambridge: Cambridge University Press.
Hirst, G. (1981). Discourse-Oriented Anaphora Resolution in Natural Language Understanding. A Review. American Journal of Computational Linguistics 7 (2), 85-98.
Hoek, K. (1997). Anaphora and Conceptual Structure. University of Chicago Press
Hoey, M. (1991). Patterns of Lexis in Text. Oxford: Oxford University Press.
Hughes, R. ve McCarthy M. J. (1998). From sentence to discourse: Discourse grammar and English language teaching. TESOL Quarterly 32(2), 263-287.
İşsever, S. (2000). Türkçede Bilgi Yapısı. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. (94667), SB Enstitüsü, Ankara Üniversitesi.
İşsever, S. (2002). Türkçe Bilimsel Metinlerde ‘Konu’. Uzun, L. & E. Huber. (Eds.) Türkçede Bilgi Yapısı ve Bilimsel Metinler. Essen: Die Blaue Eule Verlag. 117-130.
Kesici, Y. (2003). Aradilsel Gramer Hatalarına Dayalı Olarak İngilizce Öğrenmekte Olan Türk Öğrencilerin Aradili Üzerine Bir Çalışma. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. (132891), SB Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi.
Klein, W. ve Stutterheim C. (1991). Text Structure and Referential Movement. Sprache und Pragmatik. 22, 1-32.
Köse, D. (2004). Yabancı Dil Öğretiminde Ortak Ölçütler ve TÖMER. Dil Dergisi, 125, 24-32.
Köse, D. (2007). Ortak Başvuru Metni’ne Uygun Türkçe Öğretiminin Başarıya Ve Tutuma Etkisi. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 107-118.
Labov, W. (1972). Language in the Inner City. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Lambrecht, K. (1994). Information Structure and Sentence Form. Cambridge: Cambridge University Press.
Lindberg, I. (1995). Referential Choice in Swedish Narrative Discourse. Referential Strategies in the Narratives of Finnish-Swedish Bilingual Students. Scandinavian Working Papers on Bilingualism 10, 1-104
Memiş, M. ve Şentürk, R. (2023). Edimbilimin Dil Öğretimine Katkıları. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1, 239-265.
Miller, C. R. (1984). Genre as social action. Quartetly Journal of Speech. 70, 151-167.
Nistov, I. (2001). Reference Continuation in L2 Narratives of Turkish Adolescents in Norway. L. T. Verheoeven, S. Stromquvist (Eds.). Narrative Development in a Multilingual Concept. John Benjamins. 51-86.
Oktar, L. ve Yağcıoğlu, S. (1997). Türkçede Söylem Yapısı ve Artgönderim. 8. Uluslararası Türk Dilbilimi Konferansı Bildirileri. 7(9), 331-345.
Pica, T. (2005). Second Language Acquisition Research and Applied Linguistics. Hinkel E. (Eds), Handbook of Research in Second Language Teaching and Learning. N.J.: L. Erlbaum Associates, Inc. 263-280.
Polat, Y. (2002). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Konuşma Öğretimi ve Edim Sözler. Anadili Dil Kültürü ve Eğitim Dergisi, 2, 62-75.
Ruhi, Ş. (2002). Konu ve Erişim Hiyerarşisi. L. Uzun ve E. Huber (haz.) Türkçede Bilgi Yapısı ve Bilimsel Metinler. Essen. Die Blaue Eule Verlag. 79-89.
Sarıtosun, N. (1993). Yabancı Dilde Eğitim ve Bilim Dili Olarak Türkçe. II. Ulusal Makina Mühendisliği ve Eğitimi Sempozyumu Rapor ve Bildiriler Kitabı. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi. 67-78.
Selinker, L. (1972) Interlanguage. International Review of Applied Linguistics, 10, 209-231
Spada, N. ve Lightbrown P. M. (2003). How Languages are Learned. (Revised Edition) Oxford: Oxford University Press.
Tosun, C. (2005). Türkçenin Yabancı Dil olarak Öğretilmesi. Journal of Language and Linguistic Studies. 1 (1), 22-28.
Uzun, N. E. (2006). Türkçenin Öğretilmesi İçin Soru Tümcesi Üzerine Bir Sınıflama Denemesi. Dil Dergisi, 131, 15-32. https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000051.
Widdowson, H. G. (1978). Teaching Language as Communication. London: Oxford University Press.
Yüce, S. (2005). İletişim ve Dil: Yöntemler, Avrupa Dil Portföyü Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi. Journal of Language and Linguistic Studies. 1 (1), 81-88.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
