SANATSAL ALGIDA DUYUŞSAL VE DÜŞÜNSEL ETKİ

Özet

İnsan varlığının yaşamsal ereği, duyuşsal, düşünsel ve bilişsel gelişimini sürekli kılmaktır. Aklı, her şeyin üstüne çıkararak, toplumsal yaşamı değerler yaratmaya dönük geliştirmek için bilgisini, bilincini yüceltir. İnsan, yalnızlık olgusunu aşmaya, toplumsallığını güçlendirerek başlar. Sanatın birleştirici gücü; yaşamı biçimlendirmeyi, değiştirmeyi, görüş, duyuş ve anlayışı, değerlere dönüştürme gerçekliğidir. Duyuşsal gelişim, düşünce ve inanışların yenilenmesi sonucu, görüşlerin etkilenmesine yönelir.

Görme eylemi, bakılana göre, seçim yaparak nesneler arasındaki ilişkiyi; dokunma, işitme, görme ile ilintili bir sonuç yarattığında, canlı bir biçimde, zihinlerde yer bulur. Görme ilişkisi, aynı zamanda zihinsel bir anlama çabasıdır. Görme biçimi, imgeleri algılayışın, değerlendirmenin sonucu, düşünselliğin yarattığı bir gerçekliğe dönüşür. Düşünceler, insanları karşılaştırma, ayırma, birleştirme ve kavrayış yetenekleriyle gelişim süreçlerini belirler. İnsan beyninin oluşturduğu düşünce olgusu, yaşamdaki yaratma gücünü oluşturur.

Duyuşsallık, düşünselliğe dönük görünümlerin sağlayıcısıdır. Duyuşsal duyarlılık, insanın kendi farkındalığında olması, düşünselliğe yönelmesidir. Beynin, duyulara dayanan görsel, işitsel, dokunsal, duyumsal vb. algıları, düşünsel yapıyı beslemektedir. Düşünme kavramı, özgürlükle ilişkilidir. Bilim ve sanat düşünsellik boyutuyla, insanı özgür ve eleştirel düşünceye, yaratıcı düşünceye, akılsallık temelinde ulaştırır. İnsan, var olduğu günden bugüne, her dönemde estetik değerlerin duygu ve düşünceleriyle ortaklaşmış, güzellik vurgusu, zihinlerinde yer bulmuş, sanatı estetik boyutuyla yaşamına katmıştır.

Algı, bellek, akıl yürütme, bilişselliğin temel ögeleridir. Bilginin tüm etkilerini işleyen, kontrol eden bir süreç olarak tanımlanabilir. Algı, insanın gereksinimleriyle seçimler yaparak, istenilenlere ulaşır. Bilişsel fonksiyonlar ve algı, beynin çalışma sistemleri içerisinde gelişip güçlenir. Düşünceler, bilişsel süreçlerde olay, bilgi ilişkisini kurarak gelişir. Bilişsellik, süreklilik gösteren, ara vermeden süren bir devinim içindedir. Bilişsellik, insanın deneyimlerle elde ettiği bilgileri, akıl yürütme, karar oluşturma süreçleriyle, insan davranışlarını ve zihinselliği etkiler.