IĞDIR’DA TESPİT EDİLEN MAFRAŞ DOKUMALARININ TEKNİK ve TASARIM AÇISINDAN İNCELENMESİ

Özet

Konargöçer yaşamda dokuma ve diğer kültür ürünleri öncelikle kullanım amaçlı üretilirler. Kullanım amacı dokumanın teknik ve malzemesini belirler. Gündelik hayatta kullanılan dokumaların bir ya da birkaç kullanım yeri olabilir. Dokumaların üretim süreci estetik, teknik, ticari ve estetik açıdan değerlendirilmelidir. Mafraş dokumaları Anadolu coğrafyasının doğusunda dokunup kullanılmaktadır. Bu dokumalar Türk kökenli İran Şahsavan (Şahseven), Kaşgay, Afşar ve Azerbaycan konargöçerlerinde de dokunup kullanılmaktadır. Mafraş taşıma ve saklama amaçlı yapılan dokumalardandır. Iğdır doğu Anadolu’da tarım ve hayvancılığın yapıldığı yerlerden biridir. Buradaki Yörük ve Türkmen grupları bu dokumaları kullanılmaktadır. Iğdır ve doğu Anadolu’da Mafraşa Mefreş de denilmektedir.

Çalışma kapsamında Iğdır merkez ve ilçelerinde 2017-2022 yılları arasında yapılan alan araştırmasında 50 adet örnek tespit edilmiş bunların farklı desen özelliklerine sahip, en eski olanlardan 12 adet mafraş dokuma araştırmaya dâhil edilmiştir. Alan araştırması, litaratür taraması yöntemi sonucunda tespit edilen örneklerin teknik çizimleri yapılarak belgelenerek tasarım ve teknik açıdan değerlendirmeleri yapılmıştır.